Τηλεργασία: Νέες προκλήσεις για τους μάνατζερ

Η πανδημία της Covid-19 έφερε στον κόσμο των επιχειρήσεων την τηλεργασία και ό,τι βολικό εισβάλλει στη ζωή των ανθρώπων δεν εγκαταλείπεται εύκολα. Εν προκειμένω η τηλεργασία βόλεψε πάμπολλους εργαζομένους της ψηφιακής εποχής, ενώ βόλεψε από οικονομική και από λειτουργική άποψη και τις επιχειρήσεις. Η επανάσταση της εξ αποστάσεως απασχόλησης έφερε όμως και ενώπιον νέων προκλήσεων τις διοικήσεις των σύγχρονων επιχειρήσεων, που καλούνται να ενσωματώσουν στο εργατικό τους δυναμικό, να συντονίσουν και να οργανώσουν τα στελέχη τους, κοντινά και απομακρυσμένα.

Πέντε χρόνια μετά την πρώτη καραντίνα και την αναγκαστική καθιέρωση της τηλεργασίας, πώς βιώνουν και πώς διαχειρίζονται οι μάνατζερ το νέο, υβριδικό τρόπο εκμετάλλευσης του εργατικού δυναμικού που διοικούν; Αυτό είναι ένα από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει η Projet Sens, μια γαλλική δεξαμενή σκέψης η οποία ειδικεύεται σε ζητήματα απασχόλησης με στόχο «να δίνεται νόημα στην εργασία» και λειτουργεί υπό την αιγίδα του προέδρου της αυτοκινητοβιομηχανίας Renault Ζαν-Ντομινίκ Σενάρ και της πρώην γενικής γραμματέως του εργατικού συνδικάτου CFDT Νικόλ Νοτά.

Η πρόκληση του συντονισμού

Στην έρευνα της Projet Sens, που τιτλοφορείται «Virtual Work, Real Manager», συμμετείχαν διευθυντές ανθρώπινου δυναμικού από εννέα μεγάλους γαλλικούς ομίλους (συμπεριλαμβανομένων της εταιρείας σιδηροδρόμων Παρισιού RATP, της αμυντικής Dassault Systèmes  και της τράπεζας Crédit Mutuel). Οι προσωπάρχες βασίστηκαν σε μαρτυρίες 64 διευθυντικών στελεχών των ομίλων αυτών. Και η κεντρική επισήμανση όλων – και ταυτόχρονα το μεγάλο ζητούμενο – είναι η ικανότητα που πρέπει πλέον να διαθέτουν οι σύγχρονοι μάνατζερ και αφορά το συντονισμό μιας ορχήστρας με διασπασμένα τα μέλη της.

«Με την de facto εμφάνιση διαφοροποιημένων ρυθμών εργασίας ο διευθυντής οφείλει να οργανώσει τη δράση τόσο σε επίπεδο ομάδας όσο και σε ατομικό επίπεδο, να συντονίσει δηλαδή τη δουλειά τόσο των παρόντων στον εργασιακό χώρο όσο και εκείνων που εργάζονται εξ αποστάσεως», σημειώνεται στη μελέτη. «Δίχως την απαραίτητη προετοιμασία, η τηλεργασία περιπλέκει το έργο των μάνατζερ, οι οποίοι δεν μπορούν να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματά της», προειδοποιούν οι ερευνητές.

«Έχετε προσπαθήσει ποτέ να δώσετε από το τηλέφωνο το ρυθμό για να ξεκινήσει να παίζει ένα ροκ συγκρότημα;», αναρωτήθηκε μιλώντας στην εφημερίδα «Les Echos» ο επικεφαλής της εταιρείας Projet Sens Ζαν-Μπατίστ Μπαρφετί. «Κάποιοι διευθυντές παραπονέθηκαν ότι αφιερώνουν μια εργάσιμη μέρα για να συνεννοηθούν πάνω σε ένα πρότζεκτ με την σκόρπια ομάδα που διευθύνουν», εξήγησε ο Μπαρφετί.

Παλαιοί και νέοι

Η αποστολή του μάνατζερ περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από διάφορες αντικειμενικές συνθήκες (απολύσεις για τη μείωση του λειτουργικού κόστους φέρ’ ειπείν) που «υπονομεύουν την παγίωση ομάδων με διάρκεια». Κάτι τέτοιο «ανατρέπει τους συσχετισμούς δυνάμεων μεταξύ του υποψηφίου και του υπεύθυνου πρόσληψης ή μεταξύ του μέλους της ομάδας και του διευθυντή τους», σημειώνεται στην έκθεση της Projet Sens.

«Η υβριδική εργασία απαιτεί μεγαλύτερη ευελιξία. Απαιτεί αυξημένη επαγρύπνηση για εντοπισμό υστερήσεων και τη διάγνωση αδυναμιών. Επιπλέον, είναι πολύ πιο δύσκολο να νιώσει ο μάνατζερ εάν ένας εξ αποστάσεως εργαζόμενος υποφέρει για κάποιο λόγο», δήλωσε ένας διευθυντής που συμμετείχε στην έρευνα.

Διότι «αν οι αρχαιότεροι υπάλληλοι διαθέτουν την εμπειρία για να διαχειριστούν καταστάσεις, οι νεότεροι στην επιχείρηση και στην ηλικία εκφράζουν περισσότερο άγχος για την υβριδική εργασία, φοβούμενοι μήπως χάσουν σημαντικές πληροφορίες και υστερήσουν έναντι των συναδέλφων τους, ενώ επίσης δυσκολεύονται να θέσουν ένα σαφές όριο μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής».

Δημιουργία νέων δεσμών

Η έκθεση υπογραμμίζει την αυξημένη πολυπλοκότητα του ρόλου των διευθυντών στο πλαίσιο των οργανωτικών μετασχηματισμών στο πλαίσιο της εταιρικής διακυβέρνησης. Όπως παρατήρησε ένας μάνατζερ, «άλλοτε έχεις μια αίσθηση ελέγχου που αποδεικνύεται ψευδής και άλλοτε για να αποφύγεις κάτι τέτοιο γίνεσαι υπερβολικά χειριστικός, διαβρώνεις την αυτονομία των ομάδων και στερείς από τα μέλη τους το κίνητρο».

Ως εκ τούτου «το πραγματικό ερώτημα δεν είναι πλέον ο αριθμός των ημερών τηλεργασίας ενός εργαζομένου ή ο συνολικός αριθμός των τηλεργαζομένων στον όμιλο, αλλά η συλλογική μας ικανότητα να αναδημιουργούμε συνδέσεις σε έναν κατακερματισμένο επαγγελματικό κόσμο», σημειώνεται στην έρευνα της Project Sens.

Η έκθεση περιγράφει διάφορους τρόπους για να επιτευχθεί το σκοπούμενο, που εν προκειμένω είναι η καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση του έμψυχου δυναμικού μιας επιχείρησης. Από την εφαρμογή μιας πολιτικής «ψηφιακής απεξάρτησης από τις εκ του σύνεγγυς συνεννοήσεις», μέχρι την καθιέρωση «προσωπικών και απομακρυσμένων ομαδικών τελετουργιών που θα ενθαρρύνουν το αίσθημα και την αλληλεπίδραση της ομάδας». Ακόμη και «με δράσεις εκ μέρους της διοίκησης που θα ενισχύσουν τη συλλογικότητα στην υβριδική εργασία».