Ουκρανία – ορυκτά: Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να ανοίξουν ξανά τους όρους της συμφωνίας

Η κυβέρνηση Τραμπ αναζητά νέους όρους για την πρόσβαση των ΗΠΑ σε κρίσιμα ορυκτά και ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία στην Ουκρανία, διευρύνοντας τις οικονομικές της απαιτήσεις από το Κίεβο καθώς πιέζει για μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία, όπως αναφέρουν οι Financial Times.

Η Ουάσιγκτον θέλει το Κίεβο να συμφωνήσει σε λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με το ποιος κατέχει και ελέγχει ένα κοινό επενδυτικό ταμείο, και σε ένα ευρύτερο πεδίο, που θα καλύπτει ενδεχομένως την ιδιοκτησία άλλων οικονομικών περιουσιακών στοιχείων όπως οι πυρηνικοί σταθμοί της Ουκρανίας, δήλωσαν δύο Ουκρανοί αξιωματούχοι.

Η κυβέρνηση Τραμπ υποστήριξε ότι οι αμερικανικές οικονομικές επενδύσεις στην Ουκρανία αποτελούν σημαντική εγγύηση ασφάλειας για να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να ξεκινήσει μια νέα εισβολή μετά από οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός

Αυτό θα ισοδυναμούσε με την επανέναρξη των διαπραγματέυσεων για το deal που παραμένει στα χαρτιά σχετικά με τα ορυκτά της Ουκρανίας, πάνω στο οποίο είχαν συζητήσει και διαφωνήσει έντονα πριν από μερικές εβδομάδες οι πρόεδροι Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στο Οβάλ Γραφείο.

Μιλώντας στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη, ο Τραμπ είπε ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να υπογράψουν συμφωνίες για τις σπάνιες γαίες και τα ορυκτά σε όλο τον κόσμο, αλλά ότι στην Ουκρανία έχουν μια ιδιαίτερη εστίαση.

Τραμπ για Ουκρανία και ορυκτά:«Τα πάμε καλά»

«Τα πάμε πολύ καλά όσον αφορά την Ουκρανία και τη Ρωσία και ένα από τα πράγματα που κάνουμε είναι να υπογράψουμε πολύ σύντομα μια συμφωνία για τις σπάνιες γαίες με την Ουκρανία», είπε, αλλά δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.

Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ανησυχούν μήπως πιεστούν για δυσμενείς όρους σε μια ευρύτερη συμφωνία, ειδικά αφού η Ουάσιγκτον ανέστειλε προσωρινά τις παραδόσεις όπλων και την παροχή πληροφοριών προς το Κίεβο νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Ο Τραμπ και ο Ζελένσκι σε συνομιλία αυτή την εβδομάδα «συζήτησαν για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και τους πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας», σύμφωνα με οσα δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο σέμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικ Βαλτς.

«[Ο Πρόεδρος Τραμπ] είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να είναι πολύ χρήσιμες στη λειτουργία αυτών των σταθμών με την τεχνογνωσία τους στον ηλεκτρισμό και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας», προστίθεται στη σύνοψη, με την αμερικανική ιδιοκτησία να προσφέρει «την καλύτερη προστασία» για την ουκρανική ενεργειακή υποδομή.

Το μέλλον της Ζαπορίζια

Ο Ζελένσκι είπε στους FT κατά τη διάρκεια διαδικτυακής ενημέρωσης με δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι συζήτησε με τον Τραμπ μόνο μια πυρηνική εγκατάσταση: τον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη.

Βρίσκεται 650 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Κιέβου στον ποταμό Ντνίπρο, η εγκατάσταση βρίσκεται υπό ρωσικό στρατιωτικό έλεγχο από τον Μάρτιο του 2022, λίγες εβδομάδες αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε την πλήρη εισβολή στη χώρα. Οι έξι αντιδραστήρες του βρίσκονται επί του παρόντος σε λειτουργία ψυχρής διακοπής λειτουργίας.

Η κυβέρνηση Τραμπ υποστήριξε ότι οι αμερικανικές οικονομικές επενδύσεις στην Ουκρανία αποτελούν σημαντική εγγύηση ασφάλειας για να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να ξεκινήσει μια νέα εισβολή μετά από οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός.

Η Ουκρανία και οι ΗΠΑ κατέληξαν σε συμφωνία πλαίσιο τον Φεβρουάριο για την κοινή ανάπτυξη των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η συμφωνία, με ημερομηνία 25 Φεβρουαρίου, αντιπροσώπευε μια μειωμένη έκδοση της αρχικής πρότασης της κυβέρνησης Τραμπ.

Μια προηγούμενη αναφορά σε πιθανά έσοδα 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εξόρυξη ορυκτών είχε παραλειφθεί, ενώ αποκλείστηκαν επίσης υπάρχοντα έργα ορυκτών που ήδη συνεισφέρουν στα δημόσια οικονομικά της Ουκρανίας.

Προστέθηκε επίσης μια γραμμή που διευκρινίζει ότι οι ΗΠΑ «υποστηρίζουν τις προσπάθειες της Ουκρανίας να λάβει εγγυήσεις ασφαλείας που απαιτούνται για την εδραίωση διαρκούς ειρήνης». Ο Ζελένσκι επιζητούσε ρητή εγγύηση των ΗΠΑ για την ουκρανική ασφάλεια με αντάλλαγμα το μοίρασμα των κερδών από τους πλούσιους φυσικούς πόρους του Κιέβου.

Συμφωνία χωρίς… υπογραφές

Ωστόσο, η συμφωνία – την οποία το Κίεβο θεώρησε ως ικανοποιητική – παραμένει ανυπόγραφη καθώς και οι δύο πλευρές διεξάγουν περίπλοκες διαπραγματεύσεις που περιλαμβάνουν ευρύτερα οικονομικά και θέματα ασφάλειας, δήλωσαν Ουκρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι.

«Είμαστε έτοιμοι να το υπογράψουμε», δήλωσε υψηλόβαθμος Ουκρανός αξιωματούχος κοντά στον Ζελένσκι. «Θα είναι περίεργο να το αγνοήσουμε».

Δύο ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι που συμμετείχαν σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τους ορυκτούς πόρους της Ουκρανίας δήλωσαν ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν είχε ακόμη παρουσιάσει στο Κίεβο νέους όρους.

«Αλλά συνειδητοποιώ ότι… εργάζονται σε μια μεγαλύτερη συμφωνία», είπε ένας από τους αξιωματούχους, ο οποίος, όπως και οι άλλοι, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας των συζητήσεων.

Εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου είπε ότι «μια οικονομική εταιρική σχέση που σχετίζεται με κρίσιμα ορυκτά, την ενέργεια και την οικονομική ανάπτυξη και για τα δύο κράτη παραμένει υπό συζήτηση», προτού προσθέσει: «έχουμε προχωρήσει πέρα ​​από αυτό το σημείο…. για να επικεντρωθούμε σε μια ευρεία κατάπαυση του πυρός και στην πορεία προς τη διαρκή ειρήνη».

Οι Ουκρανοί ήθελαν να προχωρήσουν αργά και να συζητήσουν πρώτα τη συμφωνία για τα ορυκτά προτού συμπεριλάβουν άλλες πιθανές πτυχές των αμερικανικών επενδύσεων.

Οι συνομιλίες προκάλεσαν βαθιές ανησυχίες στην Ουκρανία. «Από πότε η παράδοση ενός στρατηγικού τομέα σε μια ξένη χώρα ισοδυναμεί με ασφάλεια;», έγραψε η Inna Sovsun, βουλευτής της Ουκρανίας της αντιπολίτευσης, σε ανάρτησή της στο X. «Ακούγεται περισσότερο σαν εξαγορά παρά με προστασία».

Trump told Zelensky that the best way to protect Ukraine’s power plants is to hand them over to American ownership, according to the White House. Since when does surrendering a strategic sector to a foreign country equal security? Sounds more like a takeover than protection.

— Inna Sovsun (@InnaSovsun) March 19, 2025