Κλίμα: Nέο ρεκόρ θερμότητας το 2024 – Γιατί κορυφαίοι επιστήμονες βρίσκονται σε απόγνωση

Μια έκθεση που θεωρείται η πιο αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης για το κλίμα παγκοσμίως, περιγράφει τη θλιβερή κατάσταση ενός πλανήτη που έχει καταγράψει τα 10 θερμότερα έτη της τελευταίας δεκαετίας.

Η έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος απαριθμεί ανησυχητικά ρεκόρ που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα έπρεπε να σοκάρουν τον κόσμο ώστε να λάβει δραστικά μέτρα – αλλά προειδοποιούν ότι μάλλον δεν θα το κάνουν, δεδομένης της έλλειψης επείγουσας ανάγκης που έχουν επιδείξει μέχρι σήμερα οι παγκόσμιοι ηγέτες.

Η έκθεση διαπίστωσε ότι η ατμοσφαιρική συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα – καθώς και του μεθανίου και του οξειδίου του αζώτου – βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 800.000 ετών.

Ακολουθούν τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης:

Nέο ρεκόρ θερμότητας στο κλίμα το 2024

Το περασμένο έτος επιβεβαιώθηκε ότι ήταν το θερμότερο από την έναρξη των καταγραφών πριν από 175 χρόνια, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειωθεί το 2023.

Και το 2024 οι παγκόσμιες ξεπέρασαν τον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από το βασικό επίπεδο που είχε καθοριστεί το 1850-1900, σύμφωνα με τον WMO.

Πρόκειται για το θερμότερο έτος στα 175 χρόνια καταγραφής των παρατηρήσεων.

Οι επιστήμονες λένε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε ξεπεράσει οριστικά τα παγκόσμια όρια που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού – από την οποία αποχώρησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες την πρώτη ημέρα της δεύτερης θητείας του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ – αλλά πλησιάζουμε.

Τα επίπεδα ρεκόρ των αερίων του θερμοκηπίου ευθύνονται κυρίως για τις υψηλότερες θερμοκρασίες, υποβοηθούμενα από μια βραχυπρόθεσμη ώθηση από το Ελ Νίνιο, ένα καιρικό μοτίβο που δημιουργεί θερμότερα νερά στον ανατολικό Ειρηνικό, αναφέρει η έκθεση.

Η μακροπρόθεσμη υπερθέρμανση του πλανήτη εκτιμάται ότι θα είναι μεταξύ 1,34 και 1,41 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, ανέφερε ο WMO.

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι ο περιορισμός της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου είναι ακόμη εφικτός, αλλά «οι ηγέτες πρέπει να κάνουν ένα βήμα μπροστά για να το πετύχουν».

Our planet is issuing more distress signals.

The new @WMO report shows that limiting long-term global temperature rise to 1.5°C is still possible.

Leaders must step up to make it happen, seizing the benefits of cheap, clean renewable energy & new National climate plans.… pic.twitter.com/96OtCQrQyG

— António Guterres (@antonioguterres) March 20, 2025

Ρεκόρ θερμότητας των ωκεανών

Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας σημαίνει αναπόφευκτα θερμότερα νερά, καθώς οι ωκεανοί απορροφούν το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας.

Σε καθένα από τα τελευταία οκτώ χρόνια σημειώθηκαν νέα ρεκόρ θερμότητας και ο ρυθμός θέρμανσης των ωκεανών κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι υπερδιπλάσιος από αυτόν που καταγράφηκε από το 1950 έως το 2005.

Το θερμό νερό προκάλεσε σοβαρή λεύκανση των κοραλλιογενών υφάλων το τελευταίο έτος, τροφοδότησε τροπικές και υποτροπικές καταιγίδες και επιδείνωσε την απώλεια των θαλάσσιων πάγων.

Ο ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας έχει διπλασιαστεί

Ο ρυθμός της παγκόσμιας μέσης ανόδου της στάθμης της θάλασσας έχει διπλασιαστεί από την πρώτη δορυφορική καταγραφή το 1993, για να φτάσει σε επίπεδο ρεκόρ το 2024, σύμφωνα με την έκθεση.

Η άνοδος των 2,1 χιλιοστών ανά έτος που καταγράφηκε μεταξύ 1993 και 2002 επισκιάστηκε από την αύξηση των 4,7 χιλιοστών μεταξύ 2015 και 2024.

Η υψηλότερη στάθμη της θάλασσας έχει αντίκτυπο στις παράκτιες κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των πλημμυρών, της διάβρωσης και της αλάτωσης των υπόγειων υδάτων.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας επιδεινώνεται από το λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό επιβραδύνεται. Τα τρία χρόνια από το 2021 και μετά έφεραν τη μεγαλύτερη τριετή απώλεια μάζας του παγετώνα που έχει καταγραφεί ποτέ.

«Εξαιρετικά αρνητικές» απώλειες καταγράφηκαν στη Νορβηγία, τη Σουηδία, το Σβάλμπαρντ και τις τροπικές Άνδεις, δήλωσε ο WMO.

Το 2024 εκτοπίζονται οι περισσότεροι άνθρωποι

Οι τροπικοί κυκλώνες, οι πλημμύρες, οι ξηρασίες και άλλοι κίνδυνοι το 2024 εκτόπισαν τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων από το 2008, όταν 36 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Εκείνη τη χρονιά, περίπου οι μισοί – 15 εκατομμύρια – εκτοπίστηκαν στην Κίνα μετά τον σεισμό του Σιτσουάν. Οι πλημμύρες επηρέασαν επίσης εκατομμύρια ανθρώπους στην Ινδία.

Το 2024, οι τροπικοί κυκλώνες και οι τυφώνες έφεραν καταστροφικούς ανέμους, έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Καταγράφηκαν δεκάδες πρωτοφανείς καύσωνες, μεταξύ άλλων στη Σαουδική Αραβία, όπου οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 50 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια του προσκυνήματος Χατζ.

Οι πυρκαγιές και η έντονη ξηρασία μαίνονταν επίσης σε ορισμένες χώρες, εκτοπίζοντας ανθρώπους και διακόπτοντας τον εφοδιασμό με τρόφιμα. Σε οκτώ χώρες, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι αντιμετώπισαν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με τον WMO.

Ορισμένες από τις αναταραχές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, αν και στα μέρη του κόσμου που είναι πιο ευάλωτα στις κλιματικές επιπτώσεις, υπάρχει πολύ μικρή προειδοποίηση για την καταστροφή.

«Μόνο οι μισές χώρες παγκοσμίως διαθέτουν επαρκή συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Αυτό πρέπει να αλλάξει», δήλωσε η Celeste Saulo, γενική γραμματέας του WMO.

Η ίδια σε ανάρτησή της στο x «όλοι γνωρίζουν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα στην παγκόσμια ατζέντα. Πρέπει να στηρίξουμε κάθε χώρα, κάθε περιοχή και τον κόσμο στην προσαρμογή και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής».

Welcome to Celeste Saulo, new @WMO Secretary-General! https://t.co/rg7YUB7Dr3

— United Nations Geneva (@UNGeneva) January 4, 2024

Σε απόγνωση οι επιστήμονες

Η Sarah Perkins-Kirkpatrick, καθηγήτρια στη Σχολή Περιβάλλοντος και Κοινωνίας Fenner του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας, δήλωσε ότι ο κόσμος έχει φθάσει σε ένα σημείο όπου οι καθαρές μηδενικές εκπομπές δεν είναι πλέον αρκετές.

«Πρέπει να σταματήσουμε να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τις παγκόσμιες θερμοκρασίες που σπάνε ρεκόρ», είπε.

«Πόσο ακόμα πρέπει να φωνάξουμε και να φωνάξουμε ότι η κλιματική αλλαγή συμβαίνει, ότι οφείλεται σε εμάς και ότι χωρίς σοβαρή δράση, θα χειροτερέψει; Όσο περισσότερο διαρκεί αυτό, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να βελτιωθούν τα πράγματα», πρόσθεσε.

Η Linden Ashcroft, λέκτορας κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, δήλωσε ότι δεν δόθηκε αρκετή προσοχή στις προειδοποιήσεις.

«Ειλικρινά, δεν είμαι αρκετά σίγουρη για το τι πρέπει να κάνουμε στη συνέχεια. Να φωνάζουμε αυτά τα ευρήματα από τις ταράτσες των κτιρίων; Να γράψω τα σχόλιά μου με κεφαλαία γράμματα; Να τα λέω όλα αυτά ενώ χορεύω στο TikTok;» ανέφερε σε γραπτή δήλωσή της.

Πηγή: in.gr