Τεχνητή νοημοσύνη: Πώς δημιούργησε ένα νέο τεράστιο μονοπώλιο

Κάθε φορά που πληκτρολογούμε μια ερώτηση στο ChatGPT, πιθανότατα χωρίς να το γνωρίζουμε, κάνουμε πλουσιότερα διάφορα μονοπώλια. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει διαφορά αν χρησιμοποιούμε έναν από τους πολλούς ανταγωνιστές του ChatGPT. Σχεδόν όλοι τους χρησιμοποιούν τσιπ της Nvidia Corp, η οποία πωλεί περίπου το 92% των συγκεκριμένων εξαρτημάτων -που ονομάζονται επιταχυντές τεχνητής νοημοσύνης– τα οποία κάνουν τα chatbots να λειτουργούν, όπως σημειώνει το Bloomberg.

Η Nvidia βασίζεται σε μια τριάδα συνεργατών για την παραγωγή των ημιαγωγών της: SK Hynix Inc. της Νότιας Κορέας, Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. και ASML Holding NV στην Ολλανδία. Κάθε προμηθευτής έχει μια θέση στην αγορά σχεδόν εξίσου ενισχυμένη με αυτή της Nvidia, ή και περισσότερο.

Στον τομέα της τεχνολογίας, είναι από καιρό αποδεκτό ότι οι σημαντικές καινοτομίες μπορούν να οδηγήσουν εταιρείες να κυριαρχήσουν στις αγορές τους και στη συνέχεια να παραμείνουν στην κορυφή για χρόνια εκμεταλλευόμενες οικονομίες κλίμακας. Αυτό συνέβη με τους κεντρικούς και τους προσωπικούς υπολογιστές, τα προγράμματα περιήγησης στο διαδίκτυο, τις μηχανές αναζήτησης, τα κοινωνικά δίκτυα και το λογισμικό για κινητά τηλέφωνα.

Τι γίνεται με την τεχνητή νοημοσύνη

Όταν κάποια από αυτά τα προηγούμενα μονοπώλια έληξαν, ήταν σε μεγάλο βαθμό επειδή οι ανταγωνιστές τα κατέρριψαν και όχι επειδή οι κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές τα διέλυσαν, όπως η Standard Oil. Είναι πιθανό ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει τη δική της «στιγμή του iPhone», όταν μια νέα εφεύρεση καθιστά τις εταιρείες που βρίσκονται στην κορυφή της αγοράς τους παρωχημένες σχεδόν εν μία νυκτί. Είναι επίσης πιθανό ότι η ΤΝ απλώς δεν θα έχει τον κοσμοϊστορικό οικονομικό αντίκτυπο που υπόσχεται ο κλάδος, τερματίζοντας τη χρυσή βιασύνη. Προς το παρόν, τα μονοπώλια της τεχνητής νοημοσύνης παίρνουν στροφή στα αστέρια.

Ποτέ άλλοτε δεν έχουν εξαρτηθεί τόσα πολλά χρήματα από το αποτέλεσμα. Μαζί, η Nvidia και οι τρεις κρίσιμοι εταίροι της είχαν συνδυασμένη χρηματιστηριακή αξία άνω των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στα μέσα Μαρτίου. Μόνο η Nvidia αντιπροσώπευε το 6% του δείκτη S&P 500. Η TSMC και η ASML έχουν επίσης γίνει οι πιο πολύτιμες εταιρείες στις χώρες τους. Αυτές οι αποτιμήσεις βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ιδέα ότι οι εταιρείες αυτές θα έχουν αυτή την αναπτυσσόμενη αγορά για τα επόμενα χρόνια.

Ωστόσο, η έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης αποδεικνύεται ήδη απρόβλεπτη και ασταθής και οι ανταγωνιστές της Nvidia δαπανούν περιουσίες για να αναπτύξουν τσιπ που μπορούν να ανταγωνιστούν τα δικά της προϊόντα σε ισχύ, ταχύτητα και αξιοπιστία.

Είναι αυτές οι εταιρείες μονοπώλια;

Όσον αφορά το μερίδιο αγοράς, ναι, σημειώνει το Bloomberg. Ο ορισμός μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τον κλάδο, αλλά ένα μερίδιο άνω του 70% θεωρείται γενικά μονοπώλιο, εάν συνυπάρχει με εμπόδια εισόδου για τους ανταγωνιστές.

Το κατά πόσον οι εταιρείες συμπεριφέρονται ως κλασικά μονοπώλια είναι ένα διαφορετικό ερώτημα. Τα μονοπώλια γίνονται απειλητικά όταν είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν την κυριαρχία τους, π.χ. χρεώνοντας υψηλότερες τιμές στους πελάτες. Είναι αλήθεια ότι οι τιμές των τσιπ αυξάνονται. Οι GPUs της Nvidia έχουν εκτοξευθεί στα 90.000 δολάρια η καθεμία τα τελευταία δύο χρόνια. Και η SK Hynix και άλλοι κατασκευαστές βασικών εξαρτημάτων μπόρεσαν επίσης να χρεώσουν περισσότερα, κυρίως επειδή οι αγοραστές έχουν ελάχιστες έως ανύπαρκτες εναλλακτικές λύσεις.

Η συμπίεση είναι εμφανής στα οικονομικά αποτελέσματα. Το μεικτό περιθώριο κέρδους της Nvidia, το μερίδιο των εσόδων που απομένει μετά την αφαίρεση του κόστους παραγωγής, ξεπερνά το 70%, ένα αξιοσημείωτα υψηλό ποσοστό ακόμη και σε έναν τεχνολογικό τομέα όπου τα περιθώρια τείνουν να ξεπερνούν τις άλλες βιομηχανίες. (Ο μακρινός νούμερο δύο αντίπαλος της Nvidia στην αγορά, η Advanced Micro Devices Inc., φτάνει περίπου στο 50%).

Θεωρητικά, οι εταιρείες που αναγκάζονται να αγοράζουν ακριβότερα τσιπ θα μπορούσαν να μετακυλήσουν αυτό το κόστος στους καταναλωτές μέσω αυξήσεων των τιμών για υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT ή το Microsoft Copilot. Αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη. Φαίνεται ότι, προς το παρόν, οι τεχνολογικοί γίγαντες της Silicon Valley που είναι οι κύριοι καταναλωτές των GPU δεν έχουν προς το παρόν κάποια πρόβλημα να απορροφήσουν το κολοσσιαίο υπολογιστικό κόστος για να παραμείνουν μπροστά στον τομέα.

Οι πελάτες της Nvidia ψάχνουν εναλλακτικές

Η Nvidia παρέχει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της – εκτιμώμενο 41% σε όρους εσόδων – σε τέσσερις μόνο εταιρείες: Microsoft Corp., Google, Amazon.com Inc. και Meta Platforms Inc., σύμφωνα με αναλύσεις του Bloomberg για την αλυσίδα εφοδιασμού.

Όλες αυτές οι εταιρείες έχουν πει στους επενδυτές ότι δεν μπορούν να αποκτήσουν αρκετές GPU για να κατασκευάσουν τα κέντρα δεδομένων γεμάτα με GPU για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση για τεχνητή νοημοσύνη. Αυτές που τα έχουν αποκτήσει μέχρι στιγμής δεν βλέπουν ακόμη μεγάλη απόδοση για τις επιχειρήσεις υπολογιστικού νέφους και διαφήμισης. Προς το παρόν, οι μέτοχοι φαίνονται πρόθυμοι να περιμένουν.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι πελάτες της Nvidia είναι ευχαριστημένοι με τη συντριπτική ισχύ της στην αγορά. Σπεύδουν να παράγουν τα δικά τους τσιπ τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να μπορούν, τουλάχιστον εν μέρει, να απαλλαγούν από τις υπηρεσίες της.

Η Amazon αναπτύσσει προσαρμοσμένα τσιπ. Η Microsoft βοηθά τον αντίπαλο της Nvidia στην παραγωγή τσιπ, AMD, να επεκταθεί σε επιταχυντές AI. Ακόμη και η OpenAI στέλνει ένα σχέδιο τσιπ στην TSMC για παραγωγή, ώστε να μπορέσει να παρακάμψει την Nvidia. Αυτή η πραγματικότητα καθιστά πιο ριψοκίνδυνο για τη Nvidia να δυσαρεστήσει τους μεγαλύτερους πελάτες της με υπερβολικές χρεώσεις για τα προϊόντα της.

Οι προμηθευτές της Nvidia μπορεί να έχουν κυρίαρχα μερίδια αγοράς, αλλά και αυτοί δεν έχουν απαραίτητα μονοπωλιακή δύναμη. Η SK Hynix, για παράδειγμα, ήταν σχεδόν ο μοναδικός προμηθευτής των πιο προηγμένων τσιπ HBM3E για μεγάλο μέρος του 2024, αλλά η Nvidia ήταν μακράν ο σημαντικότερος πελάτης της. Η Samsung και η αμερικανική Micron Technology Inc. έκαναν αμφότερες αγώνα δρόμου για να ολοκληρώσουν τα ανταγωνιστικά τους τσιπ, οπότε η SK Hynix δεν είχε κίνητρο να επιβάλει καταχρηστικές τιμές στην Nvidia. Η Samsung και η Micron κέρδισαν αμφότερες την έγκριση της Nvidia για τα τσιπ HBM3E που διαθέτουν από τότε.

Πόσο διαρκέσει το μονοπώλιό της;

Το μονοπώλιο της Nvidia είναι μόλις τριών ετών, και οι δυνάμεις της αγοράς φαίνεται να επιβάλλονται ήδη, με τους αντιπάλους, τους πελάτες και μια σειρά από νεοφυείς επιχειρήσεις να προσπαθούν να αντιγράψουν ή να επανεφεύρουν τις GPU.

Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου του τι προσφέρεται σε κάθε εταιρεία που μπορεί να αρπάξει έστω και ένα μικρό κομμάτι της επιχειρηματικής δραστηριότητας της Nvidia. Ο ρυθμός εξέλιξης της τεχνολογίας σημαίνει περισσότερες ευκαιρίες για τις ευκίνητες, καινοτόμες εταιρείες να εκμεταλλευτούν τυχόν αβελτηρία των μεγάλων παικτών και καθιστά δυσκολότερο για τους νομικούς να εντοπίσουν τυχόν αντιανταγωνιστικούς ελιγμούς.

«Πρόκειται για ένα πραγματικά ταχέως κινούμενο πεδίο – και κινείται ακόμη πιο γρήγορα σήμερα», δήλωσε η Laura Phillips-Sawyer, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Georgia.

Προς το παρόν, η Nvidia διαθέτει ταχύτερα τσιπ, πιο ικανή υποστήριξη λογισμικού και τα πιο καθιερωμένα κανάλια εφοδιασμού και πωλήσεων. Για τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης, η αγορά ενός συμπλέγματος τσιπ της Nvidia είναι σχετικά απλή, αν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα.

«Αν ήθελα ένα cluster AMD, στην πραγματικότητα δεν ξέρω σε ποιον θα πήγαινα», δήλωσε ο Jamie Dborin, συνιδρυτής της νεοφυούς εταιρείας λογισμικού AI TitanML. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες εταιρείες υπολογιστικού νέφους που σχεδιάζουν εναλλακτικές λύσεις της Nvidia διαθέτουν αρκετούς πόρους για να δημιουργήσουν αξιόπιστες απειλές.