Μεταπτυχιακές σπουδές και επιστροφή διδάκτρων – Ποια δικαστήρια είναι αρμόδια;

Με μία σημαντική απόφαση του Τμήματος Γ’ του Διοικητικού Εφετείου, κρίθηκε ότι οι διαφορές που προκύπτουν από οικονομικές αξιώσεις φοιτητών έναντι πανεπιστημιακών ιδρυμάτων για την επιστροφή διδάκτρων εμπίπτουν στο πεδίο του ιδιωτικού δικαίου και δεν αποτελούν αντικείμενο διοικητικής δικαιοδοσίας.

Η υπόθεση αφορά μία ενάγουσα που είχε γίνει δεκτή σε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) πανεπιστημιακού ιδρύματος. Μετά την αποδοχή της, κατέβαλε το ποσό των 1.000 ευρώ ως προκαταβολή εγγραφής και επιπλέον 1.000 ευρώ ως τέλη φοίτησης. Ωστόσο, λίγες ημέρες μετά την έναρξη των μαθημάτων, αποφάσισε να διακόψει τη φοίτησή της για προσωπικούς λόγους και ζήτησε την επιστροφή των χρημάτων που είχε καταβάλει. Η Συνέλευση του Τμήματος, στην οποία απευθύνθηκε, απέρριψε το αίτημά της, επικαλούμενη τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του προγράμματος.

Υποστηρίζοντας ότι η σύμβαση φοίτησης που συνήψε με το Πανεπιστήμιο αποτελεί συμβατική σχέση προστατευόμενη από τις διατάξεις του ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών, η ενάγουσα προσέφυγε στη δικαιοσύνη. Επικαλέστηκε το δικαίωμά της να υπαναχωρήσει εντός 14 ημερών, όπως ορίζει ο σχετικός νόμος, και απαίτησε την επιστροφή των διδάκτρων βάσει των αρχών του αδικαιολόγητου πλουτισμού, υποστηρίζοντας ότι το Πανεπιστήμιο κατέστη πλουσιότερο χωρίς νόμιμη αιτία.

Το Διοικητικό Εφετείο, εξετάζοντας την υπόθεση, έκρινε ότι η σύμβαση εγγραφής σε ΠΜΣ δεν αποτελεί δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών, όπως αυτές που υπάγονται στο ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο τόνισε ότι το Πανεπιστήμιο δεν είναι αποδέκτης υπηρεσιών που παρέχει ο φοιτητής, γεγονός που διαφοροποιεί τη φύση της σχέσης από τις κλασικές διοικητικές συμβάσεις. Συνεπώς, η υπόθεση αφορά διαφορά ιδιωτικού δικαίου, η οποία δεν μπορεί να εκδικαστεί από τα διοικητικά δικαστήρια, αλλά υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων.

Ως αποτέλεσμα, το Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας, βάσει του άρθρου 12 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, επιβεβαιώνοντας ότι οι διαφορές που προκύπτουν από τέτοιου είδους συμβάσεις φοίτησης αφορούν το αστικό δίκαιο. Η απόφαση αυτή δημιουργεί ένα σημαντικό δεδικασμένο για το πώς αντιμετωπίζονται οι συμβατικές σχέσεις μεταξύ φοιτητών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ειδικά σε περιπτώσεις οικονομικών απαιτήσεων.

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος