Economist: Η Τουρκία πλησιάζει σε σημείο χωρίς επιστροφή

Η Τουρκία πλησιάζει το σημείο καμπής απ’ όπου δεν θα υπάρχει επιστροφή στη Δημοκρατία, εκτιμά ο Economist σε σημερινό του άρθρο, συνοψίζοντας τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, με τη σύλληψη και προφυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, αλλά και τις τεράστιες διαδηλώσεις που συνεχίστηκαν χθες για πέμπτο 24ωρο.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου «θα περάσει μήνες, ίσως και χρόνια, στη φυλακή» αναφέρει το δημοσίευμα και σημειώνει:

«Η Τουρκία πλησιάζει σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνησή της εξακολουθούσε να είναι αυτό που οι πολιτικοί επιστήμονες αποκαλούν ανταγωνιστικό αυταρχικό καθεστώς: αν και ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ασκεί ανεξέλεγκτες εκτελεστικές εξουσίες και de facto ελέγχει τα δικαστήρια και το μεγαλύτερο μέρος των μέσων ενημέρωσης, οι εκλογές στην Τουρκία παρέμεναν ως επί το πλείστον ελεύθερες. Όμως στις 19 Μαρτίου η αστυνομία συνέλαβε τον κ. Ιμάμογλου, ο οποίος έχει αναδειχθεί ως ο ισχυρότερος αντίπαλος του κ. Ερντογάν, μαζί με δεκάδες άλλους, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων συμβούλων του και άλλων τοπικών αξιωματούχων. Αυτό που απομένει, πλησιάζει την απροκάλυπτη απολυταρχία».

Turkey is nearing a point of no return. Only last week, its government was still what political scientists call a competitive authoritarian regime. Now it is close to naked autocracy https://t.co/OcWvqGZJuU

— The Economist (@TheEconomist) March 23, 2025

«Πολιτική κίνηση» η σύλληψη Ιμάμογλου

Όπως σημειώνεται, ακόμη και αν ο Ιμάμογλου αφεθεί ελεύθερος πριν από τις προσεχείς εκλογές (που αναμένονται το 2028 ή νωρίτερα), θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα πιθανώς ανυπέρβλητο εμπόδιο, καθώς μία ημέρα πριν από τη σύλληψή του, οι αρχές ανακάλεσαν το πανεπιστημιακό του δίπλωμα. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία, τον καθιστά ακατάλληλο για υποψηφιότητα, καθώς το αξίωμα του προέδρου είναι ανοικτό μόνο για πτυχιούχους.

«Τόσο η αντιπολίτευση όσο και ανεξάρτητοι παρατηρητές λένε ότι η κίνηση αυτή ήταν καθαρά πολιτική. Λένε ότι το ίδιο ισχύει και για τις ποινικές κατηγορίες που έχουν απαγγελθεί σε βάρος του δημάρχου, οι οποίες περιλαμβάνουν υποκίνηση τρομοκρατικής οργάνωσης, διαφθορά και χειραγώγηση κρατικών διαγωνισμών» προσθέτει ο Economist.

Οι συλλήψεις προκάλεσαν τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες που έχει δει η Τουρκία εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Οι φοιτητές συγκρούστηκαν με την αστυνομία που ήταν οπλισμένη με κανόνια νερού και δακρυγόνα. Οι αρχές δεν το ρισκάρουν. Τουλάχιστον 340 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί. Οι διαδηλωτές αψηφούν κυβερνητική εντολή που απαγόρευσε τις δημόσιες συγκεντρώσεις για μια εβδομάδα. Πολλοί δρόμοι έχουν κλείσει και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν στραγγαλιστεί. Ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης έχει προειδοποιήσει ότι οι άνθρωποι που πιστεύεται ότι κατευθύνονται προς τις διαδηλώσεις δεν θα επιτρέπεται να εισέρχονται ή να εξέρχονται από την πόλη.

Επικίνδυνος για τον Ερντογάν

«Η μακροχρόνια επιβίωση του Ιμάμογλου είναι ακριβώς αυτό που τον έκανε τόσο επικίνδυνο για τον ηγέτη της Τουρκίας και τόσο ελκυστικό στους ψηφοφόρους» αναφέρει ο Economist.

«Εδώ και μήνες ( ο Ιμάμογλου)  απολαμβάνει ένα άνετο προβάδισμα έναντι του Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις. Ως υποψήφιος για την προεδρία έχει πολλά πλεονεκτήματα: Ανήκει σε ένα κοσμικό κόμμα, αλλά απευθύνεται στους θεοσεβούμενους. Διοικεί τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης, αλλά κατάγεται από την καρδιά της Τουρκίας. Έχει χάρισμα», προσθέτει.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, όπως υπενθυμίζεται, επικράτησε του Ερντογάν στις δημαρχιακές εκλογές του 2019, αναγκάστηκε να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα μερικούς μήνες αργότερα, αφού οι αρχές ανέτρεψαν τα αποτελέσματα και το 2022 καταδικάστηκε σε φυλάκιση άνω των δύο ετών, εν αναμονή της έφεσης, αφού αποκάλεσε τους αξιωματούχους που του στέρησαν την πρώτη του νίκη «ανόητους». Πέρυσι, κέρδισε χωρίς περιθώριο αμφισβήτησης τις δημοτικές εκλογές, εξασφαλίζοντας στο CHP την καλύτερη επίδοσή του στις κάλπες από τη δεκαετία του 1970.

«Ο Ερντογάν και οι άνθρωποί του πρέπει να έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι θα είναι μια ασταμάτητη δύναμη», σημειώνει στον Economist ο Σόνερ Καγκάπταϊ του Washington Institute, ενός αμερικανικού think tank.

Το ρίσκο του Ερντογάν

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Ερντογάν «πήρε ένα μεγάλο ρίσκο ποντάροντας στο ότι το όφελος από την απομάκρυνση ενός κορυφαίου αντιπάλου αξίζει το κόστος της αποδόμησης της δημοκρατίας της Τουρκίας».

«Τουλάχιστον έως έναν βαθμό μπορεί να έχει δίκιο: η αντίδραση της Ευρώπης ήταν υποτονική. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ελπίζουν στη συμμετοχή της Τουρκίας σε μια ειρηνευτική δύναμη μετά από μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και σε έναν διευρυμένο ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια γενικότερα. Η Αμερική, από την πλευρά της, δεν έχει αντιδράσει σχεδόν καθόλου», τονίζεται επίσης, στο δημοσίευμα ενώ γίνεται αναφορά  στις πληροφορίες πως ο Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο να ξεμπλοκάρει την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία.

«Ο κ. Ερντογάν ελπίζει να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο τον επόμενο μήνα. Δεδομένου ότι ο κ. Τραμπ ανησυχεί περιορισμένα για τις παραβιάσεις των δημοκρατικών διαδικασιών, ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας μπορεί κάλλιστα να αρχίσει να κλείνει τα εισιτήριά του» γράφει χαρακτηριστικά ο Economist.

Προσθέτει ωστόσο πως οι αγορές, αντέδρασαν στις συλλήψεις με ανησυχία. Τις τρεις ημέρες μετά τη σύλληψη του κ. Ιμάμογλου, ο δείκτης του τουρκικού χρηματιστηρίου υποχώρησε κατά 16,3%. «Με τις διαμαρτυρίες να αυξάνουν τη δύναμή τους και τον κ. Ιμάμογλου τώρα στη φυλακή, η πίεση στο νόμισμα αυξάνεται», αναφέρει το δημοσίευμα και καταλήγει:

«Εν τω μεταξύ, μέσα σε σύννεφα δακρυγόνων, η τουρκική δημοκρατία χάνεται από το προσκήνιο».