Ρωσία – Ουκρανία: Τι κερδίζουν από τη συμφωνία με τις ΗΠΑ για τη Μαύρη Θάλασσα

Τη συμβολή των ΗΠΑ ώστε να αρθούν οι κυρώσεις που θέτουν περιορισμούς στις εταιρείες τροφίμων, λιπασμάτων και ναυτιλιακών εταιρειών εξασφάλισε η Ρωσία από τις ΗΠΑ, με αντάλλαγμα να συμφωνήσει για την ασφάλεια της διέλευσης εμπορικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα.

Η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε, επίσης, ότι συμφώνησαν με τη Ρωσία και με την Ουκρανία να παύσουν τις στρατιωτικές επιδρομές σε ενεργειακές εγκαταστάσεις εκατέρωθεν.

Οπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Reuters, στον βαθμό που εφαρμοστούν όσα συμφωνήθηκαν, θα πρόκειται για την πιο ξεκάθαρη πρόοδο μέχρι σήμερα προς μια ευρύτερη κατάπαυση του πυρός, που η Ουάσιγκτον θεωρεί ως σκαλοπάτι προς τις ειρηνευτικές συνομιλίες για τον τερματισμό του τριετούς πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Τι κερδίζει η Ρωσία

Ως προς τα επιμέρους της συμφωνίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι «θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της πρόσβασης της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά για εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων, χαμηλότερο κόστος θαλάσσιας ασφάλισης και ενίσχυση της πρόσβασης σε λιμάνια και συστήματα πληρωμών για τέτοιες συναλλαγές».

Η Ρωσία δήλωσε ότι συμφώνησε με την Ουάσιγκτον «να διασφαλίσει την εφαρμογή της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας, η οποία περιλαμβάνει τη διασφάλιση της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα, τη μη χρήση βίας και την πρόληψη της χρήσης εμπορικών πλοίων για στρατιωτικούς σκοπούς, ενώ οργανώνει κατάλληλα μέτρα ελέγχου μέσω της επιθεώρησης τέτοιων πλοίων».

Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε, επίσης, ότι η συμφωνία για την ασφάλεια στη θάλασσα θα τεθεί σε ισχύ αφού πληρούνται μια σειρά προϋποθέσεων – συμπεριλαμβανομένης της άρσης των περιορισμών και των κυρώσεων στην κρατική αγροτική τράπεζα, σε εξαγωγείς τροφίμων και λιπασμάτων και σε ρωσικά πλοία.

Πιο συγκεκριμένα, περιλαμβάνεται η άρση των περιορισμών στην κρατική αγροτική τράπεζα Rosselkhozbank και άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που εμπλέκονται στη διασφάλιση του διεθνούς εμπορίου τροφίμων (συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων ψαριών) και λιπασμάτων, τη σύνδεσή τους με το SWIFT και το άνοιγμα των απαραίτητων λογαριασμών αντιπροσώπων.

Οι όροι περιλαμβάνουν την άρση των περιορισμών στις δραστηριότητες χρηματοδότησης του εμπορίου και των κυρώσεων σε εταιρείες που παράγουν και εξάγουν τρόφιμα (συμπεριλαμβανομένων προϊόντων ψαριών) και λιπασμάτων, καθώς και άρση του έργου των ασφαλιστικών εταιρειών με αποστολές τροφίμων (συμπεριλαμβανομένων προϊόντων ψαριών) και λιπασμάτων.

Άλλοι όροι περιλαμβάνουν την άρση των περιορισμών στη συντήρηση των πλοίων στα λιμάνια και τις κυρώσεις σε πλοία με ρωσική σημαία που εμπλέκονται στο εμπόριο τροφίμων και λιπασμάτων.

Θα καταργηθούν επίσης οι περιορισμοί στην προμήθεια γεωργικών μηχανημάτων στη Ρωσία, καθώς και σε άλλα αγαθά που εμπλέκονται στην παραγωγή τροφίμων (συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων ψαριών) και λιπασμάτων.

Τι παίρνει η Ουκρανία

Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, συμφωνήθηκε με την Ουκρανία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν δεσμευμένες να βοηθήσουν στην ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, την απελευθέρωση αμάχων κρατουμένων και την επιστροφή των παιδιών της Ουκρανίας που μεταφέρθηκαν βίαια.

Επιστροφή στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας

Η συμφωνία είναι ουσιαστικά μια επιστροφή στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας, που επιτεύχθηκε το 2022 με τη βοήθεια της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών, και σε ένα συνοδευτικό τριετές μνημόνιο κατανόησης βάσει του οποίου αξιωματούχοι του ΟΗΕ συμφώνησαν να βοηθήσουν τη Ρωσία να εξασφαλίσει τις εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων της στις ξένες αγορές.

Η Ρωσία αποσύρθηκε από την πρωτοβουλία το 2023, διαμαρτυρόμενη ότι οι δικές της εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων αντιμετώπισαν σοβαρά εμπόδια, αν και η Μόσχα δεν αντιμετωπίζει επί του παρόντος σοβαρά προβλήματα να μεταφέρει τα σιτηρά της στην αγορά μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

Ενώ οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων δεν υπόκεινται σε κυρώσεις από τη Δύση, η Μόσχα είπε ότι οι περιορισμοί στις πληρωμές, στην επιμελητεία και στην ασφάλιση αποτελούν εμπόδιο στις αποστολές.