Ισπανία: Το τεράστιο ξενοδοχείο-φάντασμα – και γιατί δεν μπορούν να το γκρεμίσουν

Στη  Ισπανία, στην νότια ακτή, βρίσκεται ένα ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων που δεν έπρεπε ποτέ να χτιστεί και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ, ωστόσο με κάποιο τρόπο αντιστέκεται σε όλες τις προσπάθειες καταστροφής του. Ίσως είναι το πιο διάσημο ξενοδοχείο σε ολόκληρη την Ιβηρική χερσόνησο, τουλάχιστον πολιτικά μιλώντας. Οι υπουργοί της κυβέρνησης δεν δίνουν συνεντεύξεις για άλλα ξενοδοχεία, αλλά έχουν δώσει για το Hotel El Algarrobico στην Αλμερία.

Το El Algarrobico επρόκειτο να ανοίξει πριν από σχεδόν 20 χρόνια. Τα 411 δωμάτιά του είχαν χτιστεί και οι μονάδες κλιματισμού είχαν εγκατασταθεί. Ήταν 94% ολοκληρωμένο. Στη συνέχεια έγινε ορόσημο για τον αγώνα για την ανάπτυξη των ακτών της Ισπανίας.

Το ξενοδοχείο είχε χτιστεί σε μια από τις σχετικά λίγες «παρθένες» παραλίες της χώρας. Παραβιάζει το νόμο για δύο λόγους: βρίσκεται σε ένα φυσικό πάρκο και απέχει λιγότερο από 100 μέτρα από την ακτή.

Το 2014, ακτιβιστές της Greenpeace έγραψαν τις λέξεις «Hotel Ilegal» στην πρόσοψή του. Το Ανώτατο Δικαστήριο τάχθηκε σε γενικές γραμμές με τους περιβαλλοντολόγους, αν και με περίπλοκες νομικές αποφάσεις. Τον Φεβρουάριο φέτος, η Μαρία Χεσούς Μοντέρο, αντιπρόεδρος της Ισπανίας, δεσμεύτηκε τελικά να απαλλοτριώσει τη γη και να γκρεμίσει το ξενοδοχείο μέσα σε μήνες.

Σήμερα, το έργο είναι ένα μνημείο σε μια απλή αλήθεια: είναι πολύ πιο εύκολο να καταστραφεί η φυσική ομορφιά από ότι τα ανθρώπινα τερατουργήματα. Υπάρχει επίσης ένα πιο περίπλοκο μάθημα: μερικές φορές η δημοκρατική πολιτική και το δίκαιο μπορεί να κολλήσουν τόσο πολύ που φαίνεται προφανής διέξοδος.

Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι ξεκάθαροι ότι το ξενοδοχείο-φάντασμα πρέπει να «αναστηθεί», για να προσφέρει θέσεις εργασίας, αναφέρουν οι Financial Times.

Από την εκστρατεία της Greenpeace

Το ξενοδοχείο φάντασμα προκαλεί σφοδρά συναισθήματα

Το Carboneras έχει αποφύγει σε μεγάλο βαθμό την τουριστικοποίηση και την εντατικοποίηση καλλιεργειών. Κανένα σπίτι δεν μπορεί να είναι πάνω από τρεις ορόφους. Όλα πρέπει να είναι βαμμένα λευκά. «Το Carboneras πληρώνει για ό,τι έχουν κάνει άλλοι κατά μήκος της ισπανικής ακτής», είπε στους FT ο δήμαρχος, Σαλβαδόρ Ερνάντες, λάτρης των περιβαλλοντολόγων.

Αλλά αυτό κάνει το ξενοδοχείο πιο αινιγματικό. Πώς, το 2003, ένας προηγούμενος δήμαρχος ενέκρινε το έργο (με γενναίες φοροαπαλλαγές); Γιατί οι κατασκευαστές δεν το μετέφεραν λίγα μέτρα πίσω από την ακτή; Και πώς κανείς δεν παρατήρησε τα προβλήματα έως ότου το κτίριο ήθελε μόλις τρεις μήνες να τελειώσει;

Κάποιος θα πληρώσει τώρα τον λογαριασμό. Η κατασκευή του ξενοδοχείου κόστισε περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ σε σημερινά χρήματα. Η κατεδάφισή του θα κόστιζε άλλα 7 εκατομμύρια ευρώ, συν το κόστος της απομάκρυνσης των ερειπίων.

Στην Αλμερία, η ακατάλυτη δύναμη συναντά ένα ακλόνητο αντικείμενο. Το ξενοδοχείο δεν μπορεί να μείνει όρθιο. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ότι μπορεί να κατεδαφιστεί.

Το ξενοδοχείο βρίσκεται στο κέντρο του κόλπου, το εξωτερικό του όριο μόλις 14 μέτρα από την παραλία. Το «φάντασμα» αλλάξε την αίσθηση του χώρου και όχι ευχάριστα.

Οι αυστηροί κανόνες σχεδιασμού της περιοχής έχουν ένα κενό: μπορείτε να χτίσετε μόνο τρεις ορόφους σε οποιοδήποτε σημείο, αλλά χτίζοντας στην πλαγιά ενός λόφου, μπορείτε να δημιουργήσετε μια δομή που φαίνεται πολύ μεγαλύτερη. Το ξενοδοχείο το εκμεταλλεύεται αυτό, μοιάζοντας πολύ ψηλότερο.

Ακτιβιστές της Greenpeace γράφουν «κατεδάφιση» στην παραλία του El Algarrobico.

Μια ιστορία από τα τέλη της δεκαετίας του 1980

Η ιστορία του ξενοδοχείου χρονολογείται από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η περιοχή προσπαθούσε να αναβαθμίσει την τουριστική της αγορά και το Carboneras δήλωσε οικοδομήσιμη γη στην παραλία El Algarrobico. Το 1999, η Azata, developer με έδρα τη Μαδρίτη που ελέγχεται από μια από τις πλουσιότερες οικογένειες της Ισπανίας, αγόρασε ένα οικόπεδο 16 εκταρίων. Όμως, λίγα χρόνια νωρίτερα, η Ισπανία είχε δημιουργήσει μια ουδέτερη ζώνη κατά μήκος της ακτογραμμής της και επέκτεινε το φυσικό πάρκο.

Η σύγκρουση έγινε ορατή μόλις το 2005 μετά την έναρξη της κατασκευής. Αυτό εξόργισε τον ακτιβιστή Τζέιμι ντελ Βαλ. Μετά από μελέτη τριών εβδομάδων, έδωσε οδηγίες σε έναν δικηγόρο και οργάνωσε πορείες. Η Greenpeace ενεπλάκη. Το 2006, ένας δικαστής σταμάτησε την κατασκευή.

Έκτοτε, διαφορετικά δικαστήρια ήταν σε μεγάλο βαθμό (αλλά όχι εντελώς) συνεπή: το έργο είχε έγκυρη οικοδομική άδεια από το δημαρχείο, αλλά είναι παράνομο σύμφωνα με την υπερισχύουσα ισπανική νομοθεσία. Η Azata, σύμφωνα με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 2020, δεν δικαιούται αποζημίωση επειδή ενήργησε με «κακόβουλο» τρόπο, δεδομένου ότι έπρεπε να γνωρίζει τους κανόνες. Ο ανάδοχος του έργου υποστήριξε, δίκαια, ότι οι επίσημοι φορείς χρειάστηκαν χρόνια για να επιβεβαιώσουν ότι η παράκτια ζώνη ασφαλείας θα διευρυνόταν από 20 μέτρα σε 100. Αλλά ήξερε πολύ καιρό μετά την έναρξη της κατασκευής του ξενοδοχείου ότι μια τέτοια αλλαγή σχεδιαζόταν, και θα μπορούσε να είχε σταματήσει τις εργασίες.

Τουλάχιστον από το 2019, τα δικαστήρια είπαν στον δήμαρχο του Carboneras να επανεξετάσει την άδεια. Αλλά ο δήμαρχος δεν το έκανε και τα δικαστήρια αρνήθηκαν να το επιβάλουν. Ο ντελ Βαλ είναι σίγουρος ότι ο κατασκευαστής και ο δήμαρχος εξακολουθούν να έχουν ελπίδες να ανοίξουν το ξενοδοχείο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συμφώνησε να ακούσει τον ισχυρισμό της Greenpeace ότι η παράλειψη του δημάρχου να αναθεωρήσει την άδεια παραβιάζει το δικαίωμα σε δίκαιη ένδικη προστασία.

Για τον δήμαρχο η δόμηση είναι τα εννέα δέκατα του νόμου. «Το κτίριο είναι εκεί», λέει. «Ανακαινίστε το και ανοίξτε το». Προτείνει ότι θα μπορούσε να είναι «ένα σπίτι ηλικιωμένων» ή, πιο αντίθετα, «ένα κέντρο περιβαλλοντικής έρευνας στο Cabo de Gata.

Γιατί επιμένουν οι ντόπιοι να ανοίξει

Το Carboneras θέλει το ξενοδοχείο επειδή ορισμένες από τις άλλες βιομηχανίες του – αλιεία, εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από άνθρακα – απειλούνται ή κλείνουν. Έχει ακόμα εργοστάσιο τσιμέντου.

Προς το παρόν, το σχέδιο κατεδάφισης φαίνεται μοιραία ελαττωματικό. Η εθνική κυβέρνηση σχεδιάζει μόνο να απαλλοτριώσει το 50% της τοποθεσίας που βρίσκεται πλησιέστερα στη θάλασσα, η οποία αποτελεί μέρος της παράκτιας ζώνης. Τα υπόλοιπα, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου μέρους του ξενοδοχείου, θα περιέλθουν στην περιφερειακή κυβέρνηση, η οποία ελέγχεται από την κεντροδεξιά αντιπολίτευση, το Λαϊκό κόμμα. Η συνεργασία είναι ουσιαστική αλλά απίθανη.

Η απαλλοτρίωση δεν είναι ελκυστική για τις περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις εν μέρει λόγω πιθανής αποζημίωσης στην κατασκευάστρια Azata.

Για τον ντελ Βαλ, «Υπάρχουν χιλιάδες El Algarrobicos σε όλη την Ισπανία» και πολλά είναι επίσης σε αδιέξοδο.