Τζόρτζια Μελόνι: Δεν υπάρχει δίλημμα ανάμεσα σε Ευρώπη ή Τραμπ

Στην πρώτη της συνέντευξη σε ξένη εφημερίδα από τότε που ανέλαβε καθήκοντα το 2022, η ιταλίδα πρωθυπουργός είπε στους Financial Times ότι ήταν «προς το συμφέρον όλων» να ξεπεραστούν οι σοβαρές εντάσεις στη διατλαντική σχέση.

Πρόσφατα, η πρωθυπουργός της Ιταλίας κατέστησε σαφές ότι δεν βλέπει τον πρόεδρο των ΗΠΑ ως αντίπαλο, καθώς και η ίδια είναι συντηρητική, και ότι θα συνεχίσει να σέβεται τον «μεγαλύτερο σύμμαχο» της Ιταλίας.

Σε μια εποχή αυξανόμενης επιφυλακτικότητας στην Ευρώπη για την κυβέρνηση Τραμπ, η Μελόνι είπε ότι πολλά παράπονα του Λευκού Οίκου για τις εμπορικές πρακτικές της Ευρώπης και τις αμυντικές δαπάνες απλώς απηχούν προηγούμενες κυβερνήσεις των ΗΠΑ.

Η Μελόνι είπε επίσης ότι ελπίζει ότι η «συγκρουσιακή» προσέγγιση του Τραμπ για την ευρωπαϊκή άμυνα θα ήταν αναγκαίο «ερέθισμα» για την ήπειρο να αναλάβει την ευθύνη για τη δική της ασφάλεια.

Πολιτική και οικονομική σταθερότητα, και οι δασμοί Τραμπ

Η Μελόνι εξήρε την πολιτική σταθερότητα που έφερε στην Ιταλία μετά τη νίκη της στις εκλογές του 2022, επισημαίνοντας ότι τώρα ηγείται της πέμπτης μακροβιότερης κυβέρνησης στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας της. Η κυριαρχία της στο ιταλικό πολιτικό τοπίο, σε συνδυασμό με τη σχετικά συνετή δημοσιονομική διαχείριση, βοήθησαν να καθησυχαστούν οι χρηματοπιστωτικές αγορές σχετικά με το υψηλό χρέος.

Αλλά η Ιταλία, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, αντιμετωπίζει τώρα μια παγκόσμια τάξη σε αναταραχή, με την κυβέρνηση Τραμπ να υποβαθμίζει τις δεσμεύσεις της για την ασφάλεια και να κηρύσσει οικονομικό πόλεμο στους παραδοσιακούς συμμάχους της.

Αυτό άφησε τη Μελόνι – η οποία ήταν η μόνη ευρωπαία ηγέτης που παρευρέθηκε στην ορκωμοσία του Τραμπ – σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο πολιτικό σημείο. «Οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ είναι οι πιο σημαντικές που έχουμε», είπε.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που έδωσε στους Financial Times, η Μελόνι τόνισε τη σημασία της αποφυγής ενός διατλαντικού ρήγματος, περιγράφοντας το όραμά της για εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και για μια μη συγκρουσιακή απάντηση στη δασμολογική επίθεση του Τραμπ. Επιφυλάσσει, δε, για τον εαυτό της ρόλο γεφυροποιού για τον εαυτό της και την Ιταλία.

Λειαίνει τις γωνίες στην πορεία

Από την ανάληψη καθηκόντων της, η Μελόνι έχει μετριάσει το ακροδεξιό και ευρωσκεπτικιστικό στιλ της, σφυρηλατώντας αποτελεσματικές εργασιακές σχέσεις με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Οι προσπάθειές της να μεταφέρει παράτυπους μετανάστες σε κέντρα κράτησης στην Αλβανία έχουν απορριφθεί από τα δικαστήρια, οδηγώντας σε εντάσεις με το δικαστικό σώμα.

Η Μελόνι είπε μάλιστα ότι κατανοεί τη σφοδρή επίθεση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Βανς στην Ευρώπη επειδή φέρεται να εγκατέλειψε τη δέσμευσή της για την ελευθερία του λόγου και τη δημοκρατία. «Η κριτική του Τραμπ στην Ευρώπη δεν στόχευε στους λαούς της, αλλά στην «άρχουσα τάξη» της», τόνισε.

Ενώ η Κομισιόν έχει δεσμευτεί να ανταποκριθεί στους δασμούς του Τραμπ, η Μελόνι θέλει η ΕΕ να διατηρήσει την ψυχραιμία της.

Συγκεκριμένα, η Μελόνι υποστήριξε ότι ενώ τα συνολικά επίπεδα δασμών μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης ήταν περίπου ισοδύναμα, οι υψηλοί δασμοί σε ορισμένα συγκεκριμένα είδη προκαλούσαν τριβές, και τόνισε την προσπάθεια εξεύρεσης αμοιβαία επωφελούς λύσης.

Ωστόσο, είπε ότι η ΕΕ περιορίζεται από τον αργό ρυθμό λήψης των αποφάσεών της. «Δεν είναι εύκολο να ανταγωνιστείς κάποιον που σε μια μέρα μπορεί να υπογράψει 100 εκτελεστικά εντάλματα», είπε.

Η Μελόνι στηρίζει Ουκρανία

Σε αντίθεση με άλλους ευρωπαίους ακροδεξιούς ηγέτες -μερικοί από τους οποίους είχαν ιστορικούς δεσμούς με τον Πούτιν- η Μελόνι υποστήριξε σθεναρά την Ουκρανία.

Η Μελόνι προσπάθησε να αποφύγει κάθε ένδειξη κριτικής στον Λευκό Οίκο, διατηρώντας επιμελώς χαμηλούς τόνους, ακόμη και όταν οι αιχμές από την κυβέρνηση Τραμπ εξόργισαν άλλους ευρωπαίους ηγέτες.

Ενώ πολλοί στην Ευρώπη φοβούνται ότι ο Τραμπ ετοιμάζεται να εξαναγκάσει την Ουκρανία σε δυσμενή ειρηνευτική συμφωνία, η Μελόνι έχει εκφράσει πίστη στις προσπάθειές του, ενώ έχει επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη για ισχυρές εγγυήσεις για να διασφαλίσει ότι η Ρωσία δεν θα ξαναρχίσει τον πόλεμο στο μέλλον.

Παραμένει σκεπτική σχετικά με τη γαλλική και βρετανική πρόταση για μια ευρωπαϊκή «δύναμη καθησυχασμού» προς την Ουκρανία, την οποία, όπως είπε, μπορεί η Μόσχα να θεωρήσει πρόκληση.

Αντίθετα, υποστηρίζει την επέκταση της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, χωρίς να γίνει δεκτό το Κίεβο στη συμμαχία, κάτι που ισχυρίζεται ότι θα ήταν «ευκολότερο και πιο αποτελεσματικό» από άλλες προτάσεις.

Η ιδέα έχει μπερδέψει τους ευρωπαίους αξιωματούχους, καθώς η συλλογική άμυνα είναι η ουσία του ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να επεκτείνουν τέτοιες εγγυήσεις στην Ουκρανία.

Ενώ, ο βρετανός πρωθυπουργός και ο γάλλος πρόεδρος πρωτοστάτησαν στις προσπάθειες για ενίσχυση της υποστήριξης προς το Κίεβο, η Μελόνι επέλεξε έναν ρόλο πιο χαμηλών τόνων.

Σχετικά με τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης η Μελόνι είναι πιο διφορούμενη, απ’ ότι π.χ. η Γερμανία.

Ερωτηθείσα εάν θεωρεί τη Ρωσία ως μακροπρόθεσμη απειλή, η Μελόνι απάντησε: «Πιστεύω ότι θα μπορούσε να είναι. Αλλά σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι πρέπει να βρούμε τρόπο να είμαστε έτοιμοι να αμυνθούμε από κάθε είδους απειλή που θα μπορούσε να υπάρξει».

Διστακτική για αύξηση αμυντικών δαπανών

Παρά τις ιδεολογικές τους συγγένειες, η Ιταλία βρίσκεται στο στόχαστρο του Τραμπ, για τις αμυντικές δαπάνες που χρόνια βρίσκονται μόλις στο 1,5% του ΑΕΠ, πολύ κάτω από τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2%. Η Μελόνι είπε ότι ως «σοβαρό άτομο» που θέλει «να εκπροσωπεί ένα σοβαρό έθνος», θα εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της.

Η χαλάρωση των δημοσιοοικονομικών κανόνων της ΕΕ υπέρ των αμυντικών δαπανών και η πρόταση για πρόγραμμα δανεισμού 150 δισ. ευρώ για στρατιωτικές προμήθειες θα αύξαναν το χρέος της Ιταλίας, ήδη στο 135% του ΑΕΠ, και θα μπορούσαν να αυξήσουν το κόστος δανεισμού.

Η Μελόνι είπε ότι ήταν «λίγο ανησυχητικό» δεδομένων των προσπαθειών της να επιδιορθώσει τα δημόσια οικονομικά. Ζήτησε επίσης η χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων να διαρκέσει περισσότερο από τέσσερα χρόνια, αλλά θα περιμένει να δει τους τελικούς όρους των προγραμμάτων πριν αποφασίσει πώς θα προχωρήσει.

Αναφερόμενη στην ισχυρή ειρηνιστική παράδοση της Ιταλίας και στην αντίθεση εντός του συνασπισμού της για υψηλότερες αμυντικές δαπάνες, η Μελόνι υποστήριξε ότι η ασφάλεια πρέπει να οριστεί ευρέως, λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την παράνομη μετανάστευση και άλλες υβριδικές απειλές.

Η απειλή της αύξησης των αμερικανικών δασμών συμπίπτει χρονικά με την απώλεια δυναμικής που εμφανίζει η ιταλική οικονομία και με τους οικονομολόγους να ανησυχούν ότι η Ρώμη δεν κάνει αρκετά για να ενισχύσει την παραγωγικότητα.

Αλλά η Μελόνι είπε ότι η κυβέρνησή της εργάζεται για να προσελκύσει περισσότερους ξένους επενδυτές και να υποστηρίζει μετασχηματιστικά μακροπρόθεσμα έργα.

Αυτό περιλαμβάνει προσπάθειες να μετατραπεί η Ιταλία σε κόμβο για εισαγωγές ενέργειας από την Αφρική, της οποίας την σταθερότητα και τις οικονομικές προοπτικές η Μελόνι βλέπει ως άρρηκτα συνδεδεμένες με αυτές της Ευρώπης.