Καφές: Η εκτόξευση των τιμών… νοθεύει τα χαρμάνια

Σε είδος πολυτελείας τείνει να εξελιχθεί ο καφές που όχι μόνο δεν δείχνει να ανακόπτει το τρελό ράλι ανατμήσεων, αλλά γνώστες του κλάδου προβλέπουν νέο γύρο από τον Απρίλιο και μετά, διαψεύδοντας όσους προσδοκούσαν σε μια αποκλιμάκωση των τιμών.

Εταιρείες που συνήθως παίρνουν θέσεις στην αγορά προθεσμιακών συμβολαίων για να προστατευτούν από τις διακυμάνσεις των τιμών, άλλαξαν πορεία όταν οι τιμές άρχισαν να αυξάνονται πέρυσι, στοιχηματίζοντας ότι θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια καλύτερη συμφωνία αργότερα.

Με τις ελλείψεις όμως στην προσφορά να παραμένουν σε απροσδόκητα επίπεδα, οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν, με αποτέλεσμα κολοσσοί όπως η JDE Peet’s NV και η Starbucks να αναγκάζονται να μετακυλήσουν τις αυξήσεις στους καταναλωτές, συμπαρασύροντας και όλους τους υπόλοιπους παίκτες της αγοράς.

Ατελείωτο ράλι

Οι τιμές του καφέ άγγιξαν επίπεδα ρεκόρ νωρίτερα φέτος, καθώς η ξηρασία και η αποψίλωση των δασών σε μεγάλες χώρες παραγωγής καφέ, όπως η Βραζιλία και το Βιετνάμ, έχουν προκαλέσει μείωση των παγκόσμιων εξαγωγών κόκκων καφέ κατά 20,9% από τον Δεκέμβριο του 2023 έως τον Δεκέμβριο του 2024.

Μόνο τους τελευταίους 4 μήνες η τιμή της ποικιλίας Arabica, που αποτελεί το 70% της παγκόσμιας παραγωγής, έχει αυξηθεί στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων ICE κατά 70%, ενώ συνολικά μέσα στα τελευταία 5 χρόνια αυξήθηκαν κατά 245%.

Οι ελλείψεις σήμαιναν ότι η αγορά ακολούθησε αντίστροφους ρυθμούς, με τα συμβόλαια με παλαιότερη ημερομηνία να είναι ακριβότερα από τα μελλοντικά. Με αυτή τη λογική, κανείς δεν θέλει να εκτεθεί, κανείς δεν αγοράζει για μελλοντική παράδοση, όλες οι παραδόσεις αφορούν την κάλυψη άμεσων αναγκών, ενώ οι πελάτες αποφεύγουν τη συσσώρευση αποθεμάτων και πολλές πρόσφατες συμφωνίες στη Βραζιλία ήταν ιδιαιτέρως συντηρητικές.

Οι τιμές του καφέ στις διεθνείς αγορές για το 2024 ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων 45 ετών, είπε μιλώντας στη γερμανική τηλεόραση (SWR) ο Χάνες Φρίντριχ Σάντερ της εταιρείας καφέ Coffee Circle στο Βερολίνο. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι «οι αυξήσεις έχουν προκαλέσει σοκ ακόμα και στον ίδιο τον κλάδο…» και προέβλεψε ότι «Από Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο θα δούμε νέες ανατιμήσεις».

Περιορισμένες αγορές και… νοθεία

Η διατήρηση αποθεμάτων για όσους δεν μπορούν να την αποφύγουν, έχει γίνει πολύ δαπανηρή και οι εταιρείες λειτουργούν με παράδοξο -ξανά- τρόπο: αγοράζοντας ακατέργαστους κόκκους σε πολύ μικρές παρτίδες και εισερχόμενοι στην αγορά την τελευταία στιγμή.

Και, ενώ σχετικές έρευνες δείχνουν ότι το 50% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων απειλείται με αφανισμό μέχρι το 2050 -μόνο στις χώρες της Κεντρικής Αμερικής θεωρείται βέβαιο ότι το ένα τρίτο των σημερινών φυτειών θα αφανιστεί μέσα σε 15 χρόνια- η παγκόσμια ζήτηση ακολουθεί αντιστρόφως ανάλογη πορεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κίνα και στην Ινδία, ο καφές συναγωνίζεται επάξια το εθνικό τους ρόφημα, το τσάι. Μόνο στην Κίνα η ζήτηση υπεριπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Die Welt, όπως γράφει η DW, στη Ρωσία και στην Ινδία έχουν ήδη εντοπιστεί κρούσματα «νοθευμένου καφέ». Αυτό σημαίνει ότι ο καφές αναμειγνύεται με άλλες πρώτες ύλες ευτελέστερης αξίας, όπως αλεύρι, βύνη και αλεσμένοι χουρμάδες, εξαπατώντας τους καταναλωτές προκειμένου να πετύχουν οι επιτήδιοι χαμηλότερο κόστος. Την πρακτική αυτή στηλιτεύει ο Διεθνής Οργανισμός Καφέ (ICO), διακυβερνητική οργάνωση που λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

Η οδηγία της ΕΕ για την αποψίλωση δασών

Ρεπορτάζ της γερμανικής τηλεόρασης (MDR) εκτιμά ότι ένας ακόμα συντελεστής κόστους είναι η νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποψίλωση των δασών.

Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο μεταφέρεται στον έμπορο και στον παραγωγό το βάρος της απόδειξης ότι ο καφές και άλλα προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ δεν καλλιεργείται σε εκτάσεις που έγιναν καλλιεργήσιμες μετά από εκχέρσωση τροπικών δασών στην περιοχή του Αμαζονίου, συμβάλλοντας έτσι στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Συγκεκριμένα, η νομοθεσία προβλέπει ότι οι εταιρείες εμπορίας φοινικέλαιου, ξυλείας, βοοειδών, καφέ, κακάο, καουτσούκ και σόγιας θα πρέπει να πιστοποιούν ότι τα προϊόντα που πωλούν στην ΕΕ δεν συνδέονται με αποδάσωση και υποβάθμιση δασών οπουδήποτε στον κόσμο από το 2021.