Εμανουέλ Μακρόν: Συναγερμός για το οικοσύστημα

Άτυχη ήταν η συνεδρίαση του Συμβουλίου για τον Οικολογικό Σχεδιασμό που συγκάλεσε τη Δευτέρα υπό την προεδρία του ο Εμανουέλ Μακρόν και στην οποία μετείχαν ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού και 15 υπουργοί της κυβέρνησής του. Ο πρόεδρος ήθελε να υπογραμμίσει τη σημασία που δίνει στο σχέδιο απανθρακοποίησης της χώρας προκειμένου να επιτευχθεί μια «επαναβιομηχάνιση της Γαλλίας σε μια άλλη, περιβαλλοντικά καθαρή βάση». Αλλά μοιραία η πρωτοβουλία «θάφτηκε» και πέρασε «τριτο-τέταρτη» στην αξιολόγηση των γαλλικών μέσων ενημέρωσης, καθώς άπαντες ασχολούνταν με την καταδικαστική για τη Μαρίν Λεπέν απόφαση του ακυρωτικού δικαστηρίου το Παρισιού.

Ίσως να είχε στο πίσω μέρος του μυαλού του ο Μακρόν να πετάξει τη μπάλα στην (οικολογική) εξέδρα σε μια συγκυρία όχι ευνοϊκή από οικονομικής και πολιτικής απόψεως για τη Γαλλία και την κυβέρνηση Μπαϊρού. Αλλά η ατζέντα με τρόπο τόσο δυσμενή για τον Μακρόν που ενδεχομένως (και υπό προϋποθέσεις που έχουν να κάνουν με τις δικαστικές προθεσμίες) ίσως πέσει στο τραπέζι ακόμα και η ιδέα προκήρυξης πρόωρων προεδρικών εκλογών για να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα να προλάβει η Λεπέν να διεκδικήσει εν τέλει τη διαδοχή του Μακρόν, «ηρωοποιημένη» από την όλη δικαστική περιπέτεια.

Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν μια δεύτερη ακυρωτική προσφυγή «δικαίωνε» τη Λεπέν και η απόφαση ανακοινωνόταν το φθινόπωρο του 2026, δηλαδή χρόνο ικανό για να συμμετάσχει η ακροδεξιά πολιτικός στις επόμενες προεδρικές εκλογές που προγραμματίζονται για τον επόμενο Μάιο.

Απολογισμός και επανακινητοποίηση

Οι εξελίξεις δεν ευνόησαν την προσπάθεια του Μακρόν να μιλήσει για οικολογικά θέματα σε μια χρονική συγκυρία που χαρακτηρίζεται «από τη μια πλευρά από τις διεθνείς γεωπολιτικές εντάσεις και από την άλλη από τις άοκνες προσπάθειες του γαλλικού Κοινοβουλίου να ξηλώσει τα εμβληματικά περιβαλλοντικά μέτρα που έχουν δρομολογηθεί στη χώρα», όπως γράφει η Αν Φεΐτς στη «Les Echos». Η ρεπόρτερ σημειώνει ότι την προηγουμένη της ευρείας κυβερνητικής σύσκεψης υπό την προεδρία του Μακρόν (την Κυριακή δηλαδή) είχαν ανακοινωθεί απογοητευτικά στοιχεία για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τη Γαλλία.

«Στόχος του προέδρου είναι να υπενθυμίσει στην κυβέρνηση τη σημασία της καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της προστασίας του περιβάλλοντος σε μια συγκυρία κατά την οποία η οικολογία φαίνεται να έχει πέσει χαμηλά στις θέσεις των προτεραιοτήτων της εκτελεστικής εξουσίας», γράφει η ρεπόρτερ της «Les Echos». Η Φεΐτς εξηγεί ότι αυτή ήταν η τρίτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Οικολογικού Σχεδιασμού από την έναρξη της δεύτερης πενταετούς θητείας του Εμανουέλ Μακρόν, μια θητεία για την οποία ο ίδιος ο πρόεδρος είχε πει ότι «είτε θα είναι οικολογική είτε δεν θα είναι τίποτα.

Η προηγούμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου έγινε τον Σεπτέμβριο του 2023. «Ήρθε η ώρα για να γίνει ένας απολογισμός των τελευταίων 18 μηνών και να σηματοδοτηθεί μια επανακινητοποίηση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Μέγαρο των Ιλισίων. Διότι ο πρόεδρος διαπιστώνει μια «χαλάρωση» των περιβαλλοντικών δράσεων. Και κάποιες αποκλίσεις από τους στόχους που έχουν τεθεί. Για παράδειγμα, «οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ενώ είχαν μειωθεί κατά 5,8% το 2023, το 2024 μειώθηκαν μόνο κατά 1,8% λόγω της στασιμότητας των δράσεων στους κλάδους της στέγασης και των μεταφορών», όπως σημειώνεται στην προεδρική ανακοίνωση.

Η ρεπόρτερ της «Les Echos» εξηγεί ότι για να επιτύχει η Γαλλία τη δέσμευσή της να μειώσει κατά 50% το διάστημα από το 1990 έως το 2030 τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θα πρέπει αυτές να μειώνονται με ετήσιο ρυθμό 4,6% την οκταετία 2022-2030. Αλλά η απανθρακοποίηση χρειάζεται κίνητρα που επιβαρύνουν στον προϋπολογισμό. «Με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, είναι απίθανο να ανακοινωθούν νέες οικονομικές ενισχύσεις για την ενεργειακή ανακαίνιση των κτιρίων ή για τη μείωση του στόλου των ρυπογόνων οχημάτων που κυκλοφορούν στη Γαλλία», σημειώνει η Αν Φεΐτς.

Ζήτημα εθνικής κυριαρχίας

«Ο οικολογικός σχεδιασμός είναι μια προτεραιότητα που έχει να κάνει με την εθνική κυριαρχία της χώρας», τόνισε στη γαλλική οικονομική εφημερίδα ένας σύμβουλος του προέδρου Μακρόν. Διότι δεδομένου ότι η Γαλλία εξαρτάται ενεργειακά από τις εισαγωγές υδρογονανθράκων, το όλο σχέδιο οδηγεί σε μια μείωση της εξάρτησης της χώρας από χώρες όπως είναι η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. «Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι προσηλωμένος στην απεξάρτηση από τον άνθρακα σε ό,τι αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας», σημειώνεται στο δημοσίευμα.

Σε αντίθεση με τη Γερμανία, η οποία μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα το 2011 είχε αποφασίσει την αποπυρηνικοποίησή της (αλλά τώρα αναθεωρεί την απόφαση που είχε λάβει τότε η Άνγκελα Μέρκελ πιστεύοντας ότι η χώρα της θα εισήγαγε εις το διηνεκές πάμφθηνο ρωσικό αέριο), η Γαλλία παρέμεινε όλα αυτά τα χρόνια πιστή στην εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Δεν είναι λίγοι οι ειδικοί εξάλλου που, παρά το πρόβλημα της διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων, κατατάσσουν την πυρηνική παραγωγή στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως είναι η αιολική και η ηλιακή.

Εν πάση περιπτώσει, κάποιοι εξήραν την πρωτοβουλία του προέδρου. «Είναι καλή είδηση η επιστροφή της οικολογικής ατζέντας στην επικαιρότητα. Και στο σημερινό πλαίσιο, η αλλαγή της αφήγησης προς την κατεύθυνση της μείωσης των αγορών από εχθρικές χώρες, μου φαίνεται μια άριστη ιδέα», δήλωσε στη «Les Echos» ο Μπενουά Λεγκέ, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου της Οικονομίας για το Κλίμα (I4CE).

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η δήλωση του ευρωβουλευτή της προεδρικής παράταξης (Renew), Πασκάλ Κανφέν. «Το να δείξουμε ότι η οικολογική μετάβαση είναι ένα στοιχείο της εθνικής μας κυριαρχίας είναι κάτι που θα μπορούσε να μας επιτρέψει να κερδίσουμε τον πολιτιστικό πόλεμο με τους αρνητές της κλιματικής αλλαγής, έναν πόλεμο που συντηρούν μια μερίδα της Δεξιάς και η Εθνική Συσπείρωση (σ.σ. το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν)», είπε ο Κανφέν.