Θαλάσσιο εμπόριο: Αλλάζει τα πάντα ο νέος «Ψυχρός Πόλεμος»

Οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι πολιτικές πρωτοβουλίες του νέου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ που αντικατοπτρίζουν όχι μόνο μία απλή νέα δασμολογική πολιτική αλλά ένα διαφορετικό πλαίσιο για το παγκόσμιο εμπόριο, αλλάζουν τα πάντα στο παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο αλλά και στις γνωστές μέχρι τώρα «παραγωγικές» βάσεις του πλανήτη,  όπως έγινε καθαρό στο χθεσινό διεθνές συνέδριο «2^nd International  Maritime Security Conference» στο οποίο χορηγός επικοινωνίας ήταν ο OT.

Η θάλασσα δεν είναι πλέον ένας ουδέτερος χώρος εμπορίου, αλλά ένας στρατηγικός μοχλός, όπου διασταυρώνονται οι γραμμές εφοδιασμού και οι γραμμές αντιπαράθεσης, υποστήριξε ο  πρώην Επίτροπος και νυν βουλευτής κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος Σε αυτή την πρόκληση η Ελλάδα διαθέτει σύμφωνα με τον κ. Αβραμόπουλο το στρατηγικό πλεονέκτημα να ελέγχει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο. Υπογράμμισε επίσης τη στρατηγική σημασία των θαλάσσιων και «στεριανών» εμπορικών διαδρομών. Έφερε το παράδειγμα του προτεινόμενου Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης, γνωστού ως IMEC, που συνδέει την Ινδική υποήπειρο με την Ευρώπη μέσω του Κόλπου και της Ανατολικής Μεσογείου, σημειώνοντας ότι δεν αποτελεί απλώς μια υποδομή. Αποτελεί μια νέα έκφραση γεωπολιτικής λογικής. Η Ελλάδα στέκεται στο τέρμα αυτού του διαδρόμου, όχι ως παρατηρητής, αλλά ως άγκυρα.

Νέος Ψυχρός Πόλεμος

Ο πλανήτης βρίσκεται ενόψει ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, που έχει ομοιότητες, αλλά και πολλές διαφορές σε σχέση με τον προηγούμενο, είπε από την πλευρά του ο Αθανάσιος Πλατιάς ομότιμος Καθηγητής Στρατηγικής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Οι ομοιότητες είναι ότι έχουμε πολιτικό ανταγωνισμό, οικονομικό και πολιτικό «πόλεμο», τεχνολογικό ανταγωνισμό αλλά και πραγματικό πόλεμο. Υπάρχουν όμως τρεις σημαντικές διαφορές. Η πρώτη είναι ότι στον πρώτο Ψυχρό Πόλεμο ο ανταγωνισμός ήταν στατικός, γινόταν στο κέντρο της Ευρώπης, γύρω από το Βερολίνο, στη ξηρά. Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος, λαμβάνει χώρα στη θάλασσα. Και το κέντρο βάρους έχει μετακινηθεί από την Ευρώπη στη Νοτιοανατολική Ασία. Η δεύτερη μεγάλη διαφορά είναι ότι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι οικονομίες δεν ήταν διασυνδεδεμένες. Τώρα, στον δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο, οι οικονομίες είναι διασυνδεδεμένες  και πρέπει να αποσυνδεθούν. Και η τρίτη διαφορά είναι ότι, σε αντίθεση με τον πρώτο ψυχρό πόλεμο, δεν έχουμε πολύ αυστηρά μπλοκ. Ακόμα και τα μπλοκ είναι ρευστά. Βλέπετε τι συμβαίνει μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών; Επίσης, ο άξονας μεταξύ Ρωσίας και Κίνας δεν ήταν τόσο στέρεος όσο στον πρώτο ψυχρό  Πόλεμο, σημείωσε ο κ. Πλατιάς.

Volatility, Volatility, Volatility

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τρεις λέξεις «volatility, volatility, volatility» (μεταβλητότητα) είπε ο κ. Dominick Donald, Director Autolycus Advisory, United Kingdom, και περιέγραψε τις περιοχές του  πλανήτη που καταγράφονται οι γεωπολιτικές «μάχες». Είναι η Ουκρανία, η Μαύρη θάλασσα και η Βαλτική, όπου κυριαρχεί και το θέμα του «σκιώδους» στόλου, η περιοχή της Ταιβάν, τα στενά του Ορμούζ στο Ιράν, η Διώρυγα του Παναμά, η Ανατολική μεσόγειος και μια σειρά χωρών όπως η Ινδονησία, Γροιλανδία, Μεξικό, Ινδία, Βενεζουέλα και η Βόρεια Κορέα.

Το τελικό αποτέλεσμα είναι η αστάθεια και μία ισχυρή ανάγκη για τα κράτη να ενεργούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μεμονωμένα και όχι συλλογικά, πρόσθεσε ο ομιλητής.

Μια εκτίμηση που εμμέσως επιβεβαίωσε ο Punit Oza πρόεδρος του Institute of Chartered Shipbrokers ο οποίος σημείωσε ότι η δεύτερη προεδρία του Τράμπ σημαίνει μεταξύ άλλων πολύ λιγότερο σεβασμό στους ιστορικούς δεσμούς και θεσμούς. Η πραγματική μάχη του Τράμπ δεν είναι για έναν ενιαίο δασμολογικό χάρτη, αλλά για ολόκληρο το πλαίσιο του παγκόσμιου εμπορίου, τόνισε.

Στο ρόλο των λιμανιών και των «συμμαχιών» των ναυτιλιακών εταιρειών αναφέρθηκε ο καθηγητής του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά Αθανάσιος Πάλλης ενώ παρουσίασε έρευνα σύμφωνα με την οποία η κυβερνοασφάλεια των λιμανιών είναι η μεγαλύτερη πρόκληση.

Ο Άγγελος Παντουβάκης Κοσμήτορας της Σχολής Ναυτιλιακών και Βιομηχανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά εστίασε ιδιαίτερα στον κίνδυνο της πειρατείας που αντιμετωπίζει η ναυτιλία, ενώ τέλος ο Κωστής Φραγκούλης Πρόεδρος του Propeller Club, Port of Piraeus, ανάφερε ότι η ναυτιλία βιώνει μία μεγάλη αβεβαιότητα.

Τέλος ο Υπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Κικίλιας χαιρετίζοντας το συνέδριο τόνισε ότι «ζούμε σε αβέβαιους καιρούς» και εκτίμησε ότι «ένα μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ μας που προέρχεται από τη ναυτιλία, θα επηρεαστεί από γεωπολιτικές αποφάσεις, στρατηγικές και τακτικές» και αναφέρθηκε στους βασικούς στόχους της κυβερνητικήςπολτικής στη ναυτιλία.