Δασμοί: Άρχισε η συλλογή από τις ΗΠΑ – Στον… κάλαθο η παγκοσμιοποίηση

Αμερικανοί τελωνειακοί πράκτορες ξεκίνησαν να επιβάλλουν τον μονομερή δασμό 10% του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ σε όλες τις εισαγωγές από πολλές χώρες το Σάββατο, με υψηλότερους δασμούς σε αγαθά από 57 μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους να ξεκινούν την επόμενη εβδομάδα.

Ο αρχικός «βασικός» δασμός 10% τέθηκε σε ισχύ στα αμερικανικά λιμάνια, αεροδρόμια και τελωνειακές αποθήκες στις 07:01 π.μ. ώρα Ελλάδας (12:01 π.μ. ώρα Ανατολικής Ακτής ΗΠΑ), σηματοδοτώντας την πλήρη απόρριψη από τον Τραμπ του μεταπολεμικού συστήματος αμοιβαία συμφωνημένων δασμολογικών συντελεστών.

«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εμπορική ενέργεια της ζωής μας», δήλωσε η Κέλι Αν Σο, νομικός σύμβουλος εμπορίου στην Hogan Lovells και πρώην εμπορική σύμβουλος του Λευκού Οίκου κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ.

Η Σο ανέφερε σε εκδήλωση του Brookings Institution την Πέμπτη ότι αναμένει οι δασμοί να εξελιχθούν με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι χώρες θα προσπαθούν να διαπραγματευτούν χαμηλότερα ποσοστά. «Αλλά αυτό είναι τεράστιο. Είναι μια σεισμική και σημαντική αλλαγή στον τρόπο που συναλλασσόμαστε με κάθε χώρα στον κόσμο», πρόσθεσε.

Η ανακοίνωση των δασμών την Τετάρτη από τον Τραμπ προκάλεσε πανικό στις παγκόσμιες χρηματαγορές, οδηγώντας σε απώλειες 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε κεφαλαιοποίηση των εταιρειών του δείκτη S&P 500 μέχρι το κλείσιμο της Παρασκευής — τη μεγαλύτερη διήμερη πτώση στην ιστορία του δείκτη. Οι τιμές του πετρελαίου και των εμπορευμάτων κατρακύλησαν, ενώ οι επενδυτές κατέφυγαν στην ασφάλεια των κρατικών ομολόγων.

Οι πρώτες… λυπητερές

Μεταξύ των πρώτων χωρών που επλήγησαν με τον δασμό 10% είναι η Αυστραλία, η Βρετανία, η Κολομβία, η Αργεντινή, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία. Έγγραφο της Τελωνειακής και Συνοριακής Προστασίας των ΗΠΑ προς τις ναυτιλιακές εταιρείες αναφέρει ότι δεν υπάρχει περίοδος χάριτος για φορτία που βρίσκονται ήδη στη θάλασσα μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (07:01 π.μ. ώρα Ελλάδας).

Ωστόσο, ένα άλλο έγγραφο της ίδιας υπηρεσίας παρείχε περίοδο χάριτος 51 ημερών για φορτία που φορτώθηκαν σε πλοία ή αεροπλάνα και βρίσκονταν καθ’ οδόν προς τις ΗΠΑ πριν τις 07:01 π.μ. ώρα Ελλάδας το Σάββατο. Τα φορτία αυτά θα πρέπει να φτάσουν μέχρι τις 07:01 π.μ. ώρα Ελλάδας στις 27 Μαΐου για να αποφύγουν τον δασμό 10%.

Την ίδια ώρα την Τετάρτη, αναμένεται να τεθούν σε ισχύ οι υψηλότεροι «ανταποδοτικοί» δασμοί του Τραμπ, από 11% έως 50%. Οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβαρυνθούν με δασμό 20%, ενώ τα κινεζικά προϊόντα θα χτυπηθούν με δασμό 34%, ανεβάζοντας το σύνολο των νέων επιβαρύνσεων στην Κίνα στο 54%.

Το Βιετνάμ, που είχε επωφεληθεί από τη μετατόπιση των αμερικανικών εφοδιαστικών αλυσίδων μακριά από την Κίνα μετά τον εμπορικό πόλεμο της πρώτης θητείας Τραμπ, θα επιβαρυνθεί με δασμό 46% και συμφώνησε την Παρασκευή να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ.

Ο Καναδάς και το Μεξικό εξαιρούνται από τα τελευταία μέτρα, καθώς υπόκεινται ήδη σε δασμό 25% λόγω της κρίσης φαιντανύλης στις ΗΠΑ, για προϊόντα που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής της συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά.

Ο Τραμπ εξαιρεί επίσης προϊόντα που ήδη υπόκεινται σε ξεχωριστούς εθνικούς δασμούς 25% για λόγους εθνικής ασφάλειας, όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο, τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά και τα ανταλλακτικά οχημάτων.

Η κυβέρνησή του έδωσε στη δημοσιότητα και μια λίστα με περισσότερες από 1.000 κατηγορίες προϊόντων που εξαιρούνται από τους νέους δασμούς. Αυτά αποτιμώνται στα 645 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισαγωγές για το 2024 και περιλαμβάνουν το αργό πετρέλαιο, τα πετρελαϊκά προϊόντα και άλλες ενεργειακές εισαγωγές, τα φαρμακευτικά προϊόντα, το ουράνιο, το τιτάνιο, την ξυλεία, τους ημιαγωγούς και τον χαλκό. Πλην του τομέα της ενέργειας, η κυβέρνηση Τραμπ διερευνά αρκετούς από αυτούς τους κλάδους για επιπλέον δασμούς στο πλαίσιο της εθνικής ασφάλειας.