Ασφαλιστικό: Οι 4+1 αλλαγές που έρχονται

Τέσσερις συν μια αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα θα επιφέρει το νομοσχέδιο που θα φέρει μέχρι τον Ιούνιο στην βουλή προς ψήφιση το υ υπουργείο εργασίας.

Πρόκειται για ρυθμίσεις που εκκρεμούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά και για προβλήματα που ενέκυψαν τους τελευταίους μήνες. Στόχος του νομοθετήματος – το οποίο έχει ήδη αργήσει – είναι η επίλυση  πολλών εκκρεμοτήτων όπως οι συντάξεις χηρείας, οι ενιαίες παροχές σε χρήμα των ταμείων, το εργόσημο, αλλά και η επέκταση της αναγνώρισης πλασματικών ετών και στις επικουρικές συντάξεις

Η εξαγορά προϋπηρεσίας και για την επικουρική σύνταξη είναι η διάταξη που εντάχθηκε τελευταία στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο. Η συγκεκριμένη ρύθμιση θα προβλέπει ότι εάν κάποιος ασφαλισμένος δεν είχε τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης, πλέον θα έχει την ευκαιρία να εξαγοράσει πλασματικά έτη για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών που απαιτείται – σύμφωνα με διατάξεις του νόμου 5078/2023 – για την απονομή επικουρικής σύνταξης. Εκτιμάται ότι αφορά έως και 25.000 αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι θα έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη για να εξασφαλίσουν επικουρική σύνταξη.

Πέραν τούτου οι βασικές ρυθμίσεις που έχουν ήδη αποφασισθεί και θα συμπεριληφθούν στο νομοσχέδιο προβλέπουν τα εξής:

1.     Αλλαγές στο εργόσημο με την θέσπιση ανώτερου πλαφόν και πληρωμές on line μέσω πλατφόρμας και τραπεζών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος.

2.     Θέσπιση νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων με τις συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης να παύουν να αυξάνονται σύμφωνα με τον πληθωρισμό και να ακολουθούν το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Ο νέος τρόπος υπολογισμού αναμένεται να δώσει υψηλότερες συντάξεις, καθώς η αύξηση στους μισθούς κινείται, υπό κανονικές προϋποθέσεις, πάνω από τον πληθωρισμό. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών κατέγραψε αύξηση 3,5%, αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025. Με αυτόν τον μισθό θα πολλαπλασιαστεί το ποσοστό αναπλήρωσης για τα έτη ασφάλισης που έχει και θα προκύψει η ανταποδοτική σύνταξη.

Οι συντάξεις χηρείας

3.     Στο νομοσχέδιο θα συμπεριληφθεί η κυβερνητική λύση για την περικοπή των συντάξεων χηρείας στον ιδιωτικό τομέα. Ήδη οι περικοπές έχουν  εφαρμοστεί στο Δημόσιο και τον ΟΓΑ από το 2020. Η περικοπή εκτιμάται ότι αφορά πάνω από 60.000 δικαιούχους συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα μετά το 2016, στους οποίους δεν έχει εφαρμοστεί η διάταξη που προβλέπει ότι η σύνταξη χηρείας μειώνεται από το 70% της αρχικής στο 35% αν μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της η χήρα ή ο χήρος εργάζονται ή λαμβάνουν δική τους σύνταξη. Οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας μετά την τριετία σύμφωνα με τον νόμο θα χάνουν τη μισή παροχή σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης (από το 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου, στο 35). Για την άμβλυνση των οικονομικών επιπτώσεων το υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο εναλλακτικές λύσεις: Πρώτον, ο δικαιούχος να επιλέγει την σύνταξη που θα περικοπεί κατά 50% μετά την πάροδο της τριετίας. Έτσι θα μπορεί να επιλέξει την μείωση της μικρότερης σύνταξης. Δεύτερον, συζητείται το ενδεχόμενο η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (436,40 ευρώ) και όχι την αναλογική σύνταξη.

4.     Τέλος με το νομοσχέδιο θα εφαρμοστεί ενιαίος κανονισμός παροχών σε χρήμα για όλα τα ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, καθώς ως ενιαίος φορέας οφείλει να έχει ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους του. Με την έκδοση του ενιαίου κανονισμού, οι γενναιόδωρες παροχές που εξακολουθούν να καταβάλλονται παρά την ενοποίηση των ταμείων, θα περιοριστούν, με στόχο να φθάσουν πιο κοντά στις παροχές του ΙΚΑ. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι των πρώην ταμείων να χάσουν μεγάλο μέρος των προνομίων που απολαμβάνουν. Ο νέος κανονισμός θα αλλάξει άρδην τον χάρτη των επιδομάτων, με έμφαση στις παροχές ασθένειας, μητρότητας, εργατικού ατυχήματος και αναπηρίας, όπως και στα έξοδα κηδείας.