Χοσέ Μανουέλ Κάμπα: «Μπροστά σε κατακερματισμό των παγκόσμιων αγορών»

Την ανησυχία του για την υψηλή γεωπολιτική αβεβαιότητα μεταφέρει μέσω της συνέντευξής του στα «ΝΕΑ» ο Χοσέ Μανουέλ Κάμπα, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ). Ο ισπανός οικονομολόγος δεν αποκλείει αύξηση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων αν ο εμπορικός πόλεμος συνεχιστεί, ενώ δηλώνει ότι είναι σημαντικό οι ελληνικές τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.Η ΕΒΑ εκτιμά ότι οι τράπεζες αντιμετωπίζουν κινδύνους που σχετίζονται με γεωπολιτικές εντάσεις. Πώς μπορούν οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα, ειδικά μετά τις τελευταίες ανακοινώσεις για τους δασμούς των ΗΠΑ;

Ανησυχούμε για τη γεωπολιτική αβεβαιότητα γιατί είναι πολύ υψηλή, κάτι που δεν είναι καλό για την οικονομική δραστηριότητα και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι εξελίξεις αυτές και οι επιπτώσεις τους είναι κάτι που μας ανησυχεί και παρακολουθούμε με ιδιαίτερη προσοχή τους τελευταίους έξι μήνες. Δεδομένων των ανακοινώσεων που έγιναν το βράδυ της Τετάρτης, υπάρχει ανησυχία διότι ένας εμπορικός πόλεμος δεν είναι καλός για την οικονομική δραστηριότητα, δεν είναι καλός για τον πληθωρισμό, θα οδηγήσει σε κατακερματισμό των παγκόσμιων αγορών. Ο αντίκτυπος στις τράπεζες που βλέπουμε να προέρχεται από αυτό το σενάριο είναι κυρίως μέσω του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, των δανείων σε μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες, ιδιαίτερα σε αυτές που δραστηριοποιούνται σε διεθνείς αγορές. Θα συνεπάγεται πιθανή επιδείνωση της πιστωτικής τους ποιότητας.

Σε ποιες χώρες θα επηρεαστούν περισσότερο οι τράπεζες;

Οι τράπεζες εκείνων των χωρών που έχουν μεγαλύτερη έκθεση σε εταιρείες με διεθνή δραστηριότητα, ιδιαίτερα σε μεταποιητικές εταιρείες, επειδή οι περισσότεροι από τους εμπορικούς δασμούς επηρεάζουν τα μεταποιητικά αγαθά και λιγότερο τις υπηρεσίες. Θα έχουμε περισσότερες πληροφορίες για τις πιθανές επιπτώσεις μέσα από την άσκηση των stress tests, τα αποτελέσματα των οποίων θα δημοσιεύσουμε αρχές Αυγούστου. Εκεί εξετάζουμε το δυσμενές σενάριο των γεωπολιτικών εντάσεων και έχουμε μια ανάλυση για τις επιπτώσεις ανά κλάδο αυτών των σοκ και πώς επηρεάζουν τις τράπεζες.

Εχετε διαπιστώσει αύξηση των ΜΕΔ. Πόσο ανησυχείτε;

Ο δείκτης ΜΕΔ παραμένει χαμηλός σε ολόκληρη την ΕΕ. Είδαμε ότι αρχίζουν να αυξάνονται τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ότι επηρεάζουν πρωτίστως τον τομέα των ακινήτων και μελλοντικά υπάρχουν ανησυχίες για τον μεταποιητικό τομέα. Τα δάνεια, που βρίσκονται ένα στάδιο πριν χαρακτηριστούν ΜΕΔ (IFRS9 stage 2), έφτασαν 1,57 τρισ. ευρώ στο τέλος του περασμένου έτους, αντιστοιχούν στο 10% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Είναι υψηλό και αποτελεί προειδοποίηση. Εάν η αβεβαιότητα συνεχιστεί, ο εμπορικός πόλεμος ενταθεί, η οικονομική δραστηριότητα μειωθεί, τότε τα ΜΕΔ πιθανότατα θα αυξηθούν, αλλά από πολύ χαμηλή βάση. Είναι πολύ διαφορετικό από ό,τι πριν από μία δεκαετία.

Αναμένεται ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να ξεκινήσει ένα κύμα απορρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Θα ήταν αναπόφευκτο να ακολουθήσει η Ευρώπη;

Δεν θα πρέπει να κάνουμε έναν ανταγωνισμό προς τα κάτω. Το ρυθμιστικό πλαίσιο που τέθηκε την τελευταία δεκαετία ήταν ωφέλιμο. Αυτό απεδείχθη από την εμπειρία της πανδημίας, της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αλλά και της κρίσης των αμερικανικών τραπεζών το 2023, με την πτώχευση ανάμεσα σε άλλες τράπεζες και της Silicon Valley Bank και της ελβετικής Credit Suisse. Οι εμπειρίες αυτές έδειξαν ότι ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ είναι ισχυρός και όχι μόνο δεν έθεσε σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά χρησιμοποιήθηκε και ως πυλώνας σταθερότητας και στήριξης. Αυτό πρέπει να το διαφυλάξουμε. Οσον αφορά τα διεθνή πρότυπα, περιμένουμε από τις ΗΠΑ να εφαρμόσουν το τελευταίο μέρος της συμφωνίας της Βασιλείας. Υπάρχουν επίσης άλλα σημεία που προκαλούν ανησυχία όπως για παράδειγμα η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η διαχείριση του ρίσκου κλιματικής αλλαγής, όπου υπάρχει μια διαφορετική λογική προσέγγισης. Επίσης, εξετάζουμε προσεκτικά τον τομέα των κρυπτοστοιχείων. Στην Ευρώπη έχουμε τον κανονισμό MiCA, που ξεχωρίζει τα σταθερά από τα μη συνδεδεμένα κρυπτονομίσματα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να απορρυθμίζουν όλο και περισσότερο αυτόν τον τομέα και ένας ανταγωνισμός προς τα κάτω μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η Κομισιόν θέτει ως προτεραιότητα την απλοποίηση των κανονισμών. Σε ό,τι αφορά την απλοποίηση στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, ποια είναι η άποψή σας;

Δεν νομίζω ότι η απορρύθμιση είναι καλή ιδέα. Πιστεύω όμως ότι η απλούστευση για να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχει αδικαιολόγητη επιβάρυνση είναι πάντα καλή ιδέα. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος και σαφής ότι δεν πρόκειται για άμβλυνση των προτύπων, αλλά για μείωση της περιττής επιβάρυνσης. Στην EBA έχουμε εντοπίσει ορισμένα μέτρα σε τρεις περιοχές που πρέπει να ληφθούν για τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης. Πρώτον, στον τρόπο με τον οποίο αναπτύξαμε τον κανονισμό επιπέδου 2 (Level 2 regulation), δεύτερον, στον όγκο της αναφοράς που ζητείται, τρίτον, στην εσωτερική αποτελεσματικότητα. Δεδομένου ότι υπάρχει αυτή η κίνηση προς την απλούστευση, θέλω να τονίσω ότι είναι επίσης σημαντικό να γραφτούν καλύτεροι κανόνες. Εχουμε μια ημιτελή τραπεζική ένωση, πρέπει να την ολοκληρώσουμε, να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα σχετικά με την ασφάλιση καταθέσεων, σχετικά με την επίλυση διαχείρισης κρίσεων.

Είναι υψηλός ο κίνδυνος να χρηματοδοτήσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες την άμυνα;

Δεν υπάρχει τίποτα στο ρυθμιστικό πλαίσιο που να εμποδίζει τις τράπεζες να δανείζουν στην άμυνα. Δεν είναι ανησυχητικό από τη σκοπιά μας. Το βασικό ζήτημα είναι ποια είναι η ποιότητα των έργων που προωθούνται, ποια η προσδοκία απόδοσης, αν έχουν εγγυήσεις ή συμβάσεις αγοράς που παρέχουν βεβαιότητα, αν είναι τα έργα χρηματοδοτήσιμα. Ορισμένες τράπεζες στο πλαίσιο της στρατηγικής ESG έχουν θέσει περιορισμούς στο ύψος δανεισμού της άμυνας. Θα μπορούσαν να αναθεωρηθούν ως μέρος της αλλαγής της αντίληψης των κοινωνιών σχετικά με την ανάγκη για άμυνα και παροχή χρηματοδότησης στην άμυνα.

Ποια είναι η εκτίμησή σας για την ανθεκτικότητα των ελληνικών τραπεζών;

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει απίστευτη πρόοδο ως αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα την τελευταία δεκαετία. Αυτή τη στιγμή έχουν ψηλή κερδοφορία, η οποία είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Εχουν επίσης καλούς δείκτες φερεγγυότητας από άποψη κεφαλαίου. Μπορεί ο δείκτης ΜΕΔ να ήταν αδιανόητα υψηλός, αλλά έχουν λυθεί προβλήματα με το απόθεμά τους και τα ΜΕΔ συνεχίζουν την καθοδική τάση. Εννοείται ότι οι εξελίξεις συνδέονται με την οικονομία, η οποία παρά τις προκλήσεις πηγαίνει καλά. Είναι σημαντικό οι τράπεζες να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν την οικονομία και οι δείκτες δείχνουν ότι έχουν δυνατότητα να το κάνουν.

Υπάρχει υψηλή συγκέντρωση στον ελληνικό τραπεζικό τομέα;

Αυτό είναι ένα μοτίβο που βλέπουμε σε ορισμένες χώρες της ΕΕ. Η συγκέντρωση έχει αυξηθεί. Υπάρχει ένας αριθμός συναλλαγών που συζητούνται, οι περισσότερες από αυτές είναι μεταξύ εγχώριων εταιρειών. Είναι σημαντικό να προωθηθεί η ενιαία αγορά στην ΕΕ, να υπάρχουν περισσότερες διασυνοριακές συναλλαγές, ώστε να υπάρχει ανταγωνισμός. Ενα θετικό δείγμα τέτοιων συναλλαγών είναι η επέκταση των ελληνικών τραπεζών μέσω διασυνοριακών εξαγορών. Τέτοιες εξελίξεις ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό.

Πηγή: Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ