Ζάκερμπεργκ: Ποιοι του ζητούν αποζημίωση $2,4 δισ. για υποκίνηση βίας στην Αιθιοπία

Προ διετίας δύο Αιθίοπες υπήκοοι προσέφυγαν σε δικαστήριο της Κένυας απαιτώντας αποζημίωση 2,4 δισ. δολαρίων από τον όμιλο Meta, που ελέγχει το Facebook, το Instagram, το Threads και το WhatsApp. Οι ενάγοντες κατηγορούν τον όμιλο του Μαρκ Ζάκερμπεργκ τον ότι τροφοδοτεί τη βία στη χώρα τους.

Η Meta είχε προσβάλει την προσφυγή με το επιχείρημα ότι τα δικαστήρια της Κένυας δεν ήταν αρμόδια για να ασχοληθούν με αυτές τις καταγγελίες που χρονολογούνται από το 2022. Ωστόσο την περασμένη Πέμπτη το Ανώτατο Δικαστήριο του Ναϊρόμπι απεφάνθη ότι, όντως, το δικαστικό σύστημα της Νιγηρίας είναι αρμόδιο για να καταδιώξει τον αμερικανικό τεχνολογικό γίγαντα.

Πέτρα του σκανδάλου είναι το Facebook και οι δύο Αιθίοπες ζητούν συγκεκριμένα από το κοινωνικό δίκτυο να τροποποιήσει τον αλγόριθμό του ώστε να σταματήσει η προώθηση μισαλλόδοξου περιεχομένου που υποκινεί τη βία.

Οι ενάγοντες απαιτούν την πρόσληψη από το Facebook περισσότερων συντονιστών-ελεγκτών του περιεχομένου της πλατφόρμας στην Αφρική και επίσης ζητούν να δημιουργήσει η μητρική Meta ένα «Ταμείο Αποκατάστασης» με κεφάλαια 2,4 δισ. δολαρίων για την αρωγή των θυμάτων βίας που τροφοδοτείται από τον αλγόριθμο του κοινωνικού δικτύου.

Ο εμφύλιος

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Guardian», ένας από τους ενάγοντες είναι ο Άρμπραμ Μίρεγκ, γιος του καθηγητή Μίρεκ Αμάρε Άμπρα ο οποίος δολοφονήθηκε στο σπίτι του στην Αιθιοπία μετά τη δημοσιοποίηση της διεύθυνσής του στο Facebook το 2021 κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Τίγκρεϊ και των απειλητικών για τη ζωή του μηνυμάτων που άρχισε να λαμβάνει.

Ο πόλεμος στο Τίγκρεϊ είναι μια εμφύλια σύρραξη που διήρκεσε από το 2020 έως το 2022 στην ομώνυμη επαρχία της βόρειας Αιθιοπίας όταν κυβερνητικές δυνάμεις συνεπικουρούμενες από στρατεύματα της γειτονικής (στα βόρεια) Ερυθραίας επενέβησαν κατά του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου του Τίγκρεϊ.

Υπολογίζεται ότι κατά τις εχθροπραξίες που διήρκεσαν δύο χρόνια έχασαν τη ζωή τους 162.000 έως 378.000 άνθρωποι (εκτιμήσεις του Human Rights Watch ανεβάζουν τον αριθμό των νεκρών στις 600.000), ενώ εγκατέλειψαν τις εστίες τους και πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς περίπου 2 εκατ. κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής.

«Ντροπή για τη Meta»

«Είμαι ευγνώμων για τη σημερινή απόφαση του δικαστηρίου. Είναι ντροπή που η Μέτα πιστεύει ότι δεν πρέπει να λογοδοτεί στην Κένυα. Οι ζωές όλων των Αφρικανών έχουν σημασία», δήλωσε ο Άρμπραμ Μίρεγκ. Την ικανοποίησή της για την απόφαση του νιγηριανού Ανωτάτου Δικαστηρίου εξέφρασε και η έτερη ενάγουσα Φισέχα Τέκλε, πρώην ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας.

Η Τέκλε δέχτηκε απειλές κατά της ζωής της μέσω του Facebook, αφού δημοσίευσε αναφορές για τη βία κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στη βόρεια Αιθιοπία.

«Η Meta δεν μπορεί να επανορθώσει τη ζημιά που έχει προκαλέσει, αλλά μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ελέγχει το επικίνδυνο περιεχόμενο μίσους σε όλες τις πλατφόρμες της, ώστε να διασφαλίσει ότι κανένας άλλος δεν χρειάζεται να περάσει αυτά που πέρασα εγώ. Ανυπομονώ να ξεκινήσει η εκδίκαση της υπόθεσης για να μάθει ο κόσμος τι συνέβη στο Τίγκρεϊ και πώς μέσω του Facebook εξαπλώθηκε και πολλαπλασιάστηκε η βία», είπε.

«Θανατηφόρο»

Η καταγγελία και δικαστική προσφυγή των Αιθιόπων εναγόντων κατά της Meta υποστηρίζεται από μη κερδοσκοπικούς Οργανισμούς, όπως η Διεθνής Αμνηστία και η βρετανική οργάνωση Foxglove. «Το Facebook είναι θανατηφόρο, διότι ο αλγόριθμός του προωθεί τη βία», κατήγγειλε μιλώντας στο Radio France International (RFI) η εκτελεστική διευθύντρια της Foxglove Ρόζα Κέρλινγκ, η οποία πρόσθεσε ότι «η ομάδα Meta δεν είναι πάνω από τους αφρικανικούς νόμους».

Όπως σημειώνει ο ρεπόρτερ Βικτόρ Μακέ της «Le Figaro», στη λίστα των εναγόντων κατά του ομίλου εταιρειών του Μαρκ Ζούκερμπεργκ αποφάσισε να συμμετάσχει και το Ινστιτούτο Katiba, μια ΜΚΟ που εδρεύει στην Κένυα.

Η γαλλική εφημερίδα σημειώνει ότι το 2022 μια μελέτη  του Γραφείου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (Bureau of Investigative Journalism) και της βρετανικής εβδομαδιαίας εφημερίδας «The Observer» είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Facebook συνέχισε και μετά τον εμφύλιο στο Τίγκρεϊ να επιτρέπει στους χρήστες του να δημοσιεύουν περιεχόμενο που υποκινεί τη βία και την παραπληροφόρηση στην Αιθιοπία.

Είναι πλέον ανεξέλεγκτο

Η εταιρεία είχε απορρίψει τότε το πόρισμα της μελέτης αυτής ισχυριζόμενη ότι είχε επενδύσει σε «μέτρα ασφαλείας σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των αναρτήσεων» και ότι είχε υιοθετήσει «επιθετικά μέτρα για να σταματήσει τη διάδοση από τις πλατφόρμες της ψευδών και κακόβουλων πληροφοριών».

«Ωστόσο τρία χρόνια μετά τη δημοσιοποίηση της μελέτης εκείνης που αντέκρουσε, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι καταργεί τα προγράμματα ελέγχου των γεγονότων και της αξιοπιστίας των αναρτήσεων στο Facebook στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο, κατηγορώντας για “λογοκρισία” και για “προκαταλήψεις”» τους περίπου 80 Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς και διεθνείς οργανώσεις που από το 2016 ζητούσαν να ελέγχεται το περιεχόμενο μίσους και βίας που αναρτούν κάποιοι χρήστες», θυμίζει ο ρεπόρτερ του «Figaro».