Δασμοί: Πώς απειλούν τις θέσεις εργασίας σε ΕΕ και Ελλάδα – Τι ζητούν τα ευρωπαϊκά συνδικάτα

Μέχρι στιγμής οι συζητήσεις για το πώς θα επηρεάσουν οι δασμοί την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία, στρέφονται κυρίως στο θέμα των εξαγωγών. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε σήμερα το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθήσει η Ελλάδα. Δήλωσε ότι οι δασμοί σε φέτα ελιές και λάδι δεν έχουν νόημα, εφόσον τα προϊόντα αυτά δεν παράγονται στις ΗΠΑ.

Προφανώς ο πρωθυπουργός ελπίζει να επαναληφθεί και τώρα το παράδειγμα του 2019, όταν κατόπιν διαπραγματεύσεων τα παραπάνω προϊόντα εξαιρέθηκαν από την επιβολή δασμών. Αυτή τη φορά όμως το στοίχημα είναι πιο επίφοβο, κάτι που παραδέχθηκε και ο ίδιος κρατώντας όπως είπε «χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών».

Το πρόβλημα όμως είναι πολύ μεγαλύτερο και ευρύτερο από το όποιο πλήγμα στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στις ΗΠΑ. Εστιάζοντας πρωτίστως, αν όχι αποκλειστικά, σε αυτό, κινδυνεύουμε να «βλέπουμε τη φέτα» και να χάνουμε το δάσος.

Με εξαίρεση τα ευρωπαϊκά συνδικάτα και oρισμένους βιομηχανικούς κλάδους, λίγες φωνές υψώνονται για το πώς οι δασμοί θα επηρεάσουν αρνητικά την απασχόληση.

Μες στην αναμπουμπούλα του πανικού από τη βουτιά στα χρηματιστήρια και στον πυρετό των διαπραγματεύσεων, οι εκκλήσεις για προστασία των εργαζομένων από τις συνέπειες του νέου εμπορικού πολέμου, τείνουν να «θάβονται». Οι ανησυχίες που εκφράζονται δεν αφορούν μόνο τον ορατό κίνδυνο για μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας, ιδίως στη μεταποίηση-βιομηχανία και τον αγροδιατροφικό τομέα, αλλά και στην υποβάθμιση της ποιότητας των υφιστάμενων θέσεων, τους μισθούς και τα εισοδήματα.

Ζητούνται μέτρα προστασίας για τους εργαζόμενους

«Οι δασμοί 20% στα προϊόντα που εξάγει η ΕΕ, που ανακοίνωσε η αμερικάνικη κυβέρνηση, θα πλήξουν πιο σκληρά από όλους τους εργαζόμενους», προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC). Η οργάνωση-ομπρέλα που εκπροσωπεί  45 εκατομμύρια εργαζόμενους από 40 χώρες, μέλος της οποίας είναι και η ΓΣΕΕ, ζητά από την ΕΕ να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη σταθεροποίηση της οικονομίας αλλά και για τη διάσωση θέσεων εργασίας. «Τα αντίμετρα, δασμολογικά και εμπορικά, που θα αναπτύξει η ΕΕ δεν αρκούν για την προστασία των εργαζομένων», τονίζουν τα ευρωπαϊκά συνδικάτα.

Μια λύση που προτείνεται είναι η επαναφορά της δράσης SURE της ΕΕ. Πρόκειται για το πακέτο μέτρων που ενεργοποιήθηκε για τη προστασία των θέσεων εργασίας και των μέσων διαβίωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τονίζεται ωστόσο ότι τα μέτρα στήριξης πρέπει να κατευθυνθούν στη διασφάλιση των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που πλήττονται από τους δασμούς, και να μην καταλήξουν… στις τσέπες των μετόχων.

Παράλληλα γίνεται έκκληση για ένα αποτελεσματικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, που να περιλαμβάνει μέτρα για τον έλεγχο της κερδοσκοπίας και, εάν είναι απαραίτητο, τον περιορισμό των αυξήσεων στις τιμές των βασικών αγαθών, ιδίως των τροφίμων.

Σήμα κινδύνου από τον αγροδιατροφικό τομέα

Η επικίνδυνη στροφή των ΗΠΑ στον προστατευτισμό και οι δασμοί 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα διατροφής θα «έχουν καταστροφικές συνέπειες για τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και την επισιτιστική ασφάλεια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», υπογραμμίζει  η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδικάτων Τροφίμων, Γεωργίας και Τουρισμού (EFΑΑΤ). Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μέλος της οποίας από την Ελλάδα είναι η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Επισιτισμού Τουρισμού.

Καθώς η ΕΕ εξάγει στις ΗΠΑ τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα αξίας άνω των 30 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, από τις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις συντηρούνται εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας – ιδίως σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγροτικές περιοχές.

«Οι δασμοί στοχοποιούν άδικα τους Ευρωπαίους παραγωγούς και εργαζομένους, ασκώντας πίεση στους μισθούς, την ασφάλεια των θέσεων εργασίας και τη σταθερότητα της αγοράς. Η ΕΕ πρέπει να δράσει άμεσα, για να στηρίξει τους επηρεαζόμενους κλάδους και να σώσει τις θέσεις εργασίας, αποτρέποντας έναν αγώνα δρόμου τα κάτω όσον αφορά τα εργασιακά πρότυπα», προειδοποιεί ο Γενικός Γραμματέας της EFFAT Ενρίκο Σομάλια.

Στο ίδιο κλίμα με την ΕΤUC, η ΕFFAT ζητάει την ενεργοποίηση της πρωτοβουλίας SURE, και την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων,  για να αποτραπεί η «καθοδική κούρσα» σε μισθούς και εργασιακές συνθήκες.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Η ΓΣΕΕ μελετά τις επιπτώσεις που θα έχουν οι δασμοί των ΗΠΑ και το νέο εμπορικό τοπίο στην ελληνική αγορά εργασίας και προετοιμάζει μια συνολική τοποθέτηση.

Θεωρείται πάντως δεδομένο ότι ο περιορισμός της εξαγωγικής δραστηριότητας στην Ελλάδα – που είναι ήδη μικρή σε ό,τι αφορά τα προϊόντα – θα έχει επιπτώσεις και στις θέσεις εργασίας. Εκτός από τις άμεσες συνέπειες, πιο σημαντικές είναι οι δευτερογενείς συνέπειες, μέσω των εμπορικών σχέσεων της Ελλάδας με χώρες της ΕΕ που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στους αμερικάνικους δασμούς.

Μπορεί οι οικονομικοί δείκτες να επηρεαστούν αρχικά σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, όμως σε μας το κύμα θα έρθει σε δεύτερο χρόνο. «Αν ισχύσει αυτό, εννοείται ότι τα πράγματα στην αγορά εργασίας θα είναι ακόμα πιο δύσκολα», λέει στο in o Χρήστος Γούλας, διευθυντής του ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Όπως εξηγεί, ήδη το παραγωγικό πρότυπο της Ελλάδα είναι δυσανάλογα προσανατολισμένο στις υπηρεσίες, τον τουρισμό και το λιανεμπόριο. Αν μειωθεί περεταίρω η μεταποιητική και βιομηχανική δραστηριότητα, τότε θα αυξηθεί η εξάρτησή μας από κλάδους «μη παραγωγικούς», που δεν προσφέρουν θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας.

Θα πληγεί η γενιά Ζ

Αν και το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια αύξηση της απασχόλησης και στη μεταποίηση – αν και σε μικρότερο βαθμό από ό,τι στις υπηρεσίες – η τάση αυτή απειλείται να αντιστραφεί. Η είσοδος σε ένα περιβάλλον αμοιβαίων δασμών, θα εντείνει τις  στρεβλώσεις στο παραγωγικό μοντέλο, άρα και τις ανισορροπίες στην αγορά εργασίας. Ακόμα και αν δεν επηρεαστούν σημαντικά οι δείκτες της συνολικής ανεργίας, η βασική αρνητική επίπτωση αφορά την ποιότητα της απασχόλησης.

Σε μια οικονομία που ήδη υπολείπεται σε παραγωγικότητα, καινοτομία και προστιθέμενη αξία, το πλήγμα στη βιομηχανία και τη μεταποίηση, σημαίνει ότι οι θέσεις εργασίας που θα προσφέρονται θα εξακολουθήσουν να είναι χαμηλού επίπεδου και υπο-αμοιβόμενες.

Το πρόβλημα θα είναι ακόμα μεγαλύτερο για τους νέους προσοντούχους με πτυχία και μεταπτυχιακά που ήδη δυσκολεύονται να βρουν δουλειές με αξιοπρεπείς μισθούς και εργασιακές συνθήκες και συνεχίζουν να φεύγουν στο εξωτερικό. Οι δευτερογενείς επιπτώσεις των δασμών ενδέχεται να πλήξουν ακριβώς αυτή τη γενιά, που εισέρχεται τώρα ή ετοιμάζεται να εισέλθει στην αγορά εργασίας.

Πηγή In.gr