Αγορές: Επενδυτές στα πρόθυρα νευρικής κρίσης – Τι φοβούνται περισσότερο από τους δασμούς

Στα πρόθυρα νευρικής κρίσης βρίσκονται οι αγορές, με τους επενδυτές να προσπαθούν να κινηθούν σε αχαρτογράφητα νερά. Η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου από τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, σε συνδυασμό με την εκπεφρασμένη πρόθεση του Πεκίνου να «πολεμήσει μέχρις εσχάτων», δημιουργούν ένα εκρηκτικό και σε κάθε περίπτωση αβέβαιο κλίμα.

Και αυτό δεν αρέσει στις αγορές, οι οποίες ματαίως αναζητούν μία «καλή είδηση» για να πιαστούν. Η κατάσταση είναι τόσο ρευστή, που ακόμα και μια fake είδηση (όπως έγινε τη Δευτέρα) είναι ικανή να μέσα σε λίγα λεπτά να προκαλέσει μια γιγάντια ταλάντωση των δεικτών από το μείον στο συν και πάλι στο μείον, κι όλα αυτά με πολύ υψηλά ποσοστά που μεταφράζονται σε δισεκατομμύρια δολάρια.

Από την ημέρα που ο Τραμπ άρχισε να ξεδιπλώνει την δασμολογική του ατζέντα, την οποία χαρακτήρισε ως «Ημέρα Ανεξαρτησίας» για τις ΗΠΑ, οι παγκόσμιες μετοχές κατέγραψαν σημαντικές απώλειες εξαλείφοντας τρισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία.

Η Ευρώπη, η Ασία και η εικόνα στο ΧΑ

Η χθεσινή ημέρα είχε ένα διαφορετικό αφήγημα, ή τουλάχιστον έτσι έδειξε αρχικά.

Τα ασιατικά και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έκλεισαν με πολύ σημαντικά κέρδη, χωρίς ωστόσο να έχει σημειωθεί κάποια εξέλιξη που να δικαιολογεί τις θετικές αποδόσεις στις αγορές, με τους αναλυτές να τονίζουν ότι πρόκειται για ένα μεμονωμένο επεισόδιο μιας παρατεταμένης περιόδου αστάθειας, και πως το sell off δεν έχει ολοκληρωθεί.

Στο κλίμα αυτό άμεση αντίδραση έβγαλε και το Χρηματιστήριο Αθηνών με τον ΓΔ να ενισχύεται κατά 6,19% στις 1.570,53 μονάδες, τον τζίρο να εκτοξεύεται στα 304,51 εκατ. ευρώ και τον όγκο συναλλαγών να ανέρχεται στα 74,50 εκατ. τεμάχια.

Η ελληνική αγορά υποχώρησε 7,4% τη Δευτέρα, σημειώνοντας τις μεγαλύτερες ημερήσιες απώλειές του από το ξέσπασμα της πανδημίας στις αρχές του 2020 και κλείνοντας κάτω από το επίπεδο των 1.500, στις 1478,92 μονάδες, διαγράφοντας ουσιαστικά όλα τα κέρδη από την αρχή του έτους.

Το διαφορετικό αφήγημα στη Wall Street

Η εικόνα στη Wall Street επεφύλαξε χθες ένα τελείως διαφορετικό μοτίβο. Η αγορά άνοιξε με σημαντικά κέρδη, τα οποία στη συνέχεια εξανεμίστηκαν, καθώς ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωνε την πρόθεσή του να προχωρήσει με του δασμούς 104% στην Κίνα.

Εν συνεχεία S&P και Nasdaq γύρισαν στον κόκκινο, και πάλι στο πράσινο, με τις εναλλαγές στην εικόνα της αγοράς να θυμίζει roller coaster.

Αναλυτές και επενδυτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί, προειδοποιώντας ότι η πτώση δεν έχει τελειώσει.

Η χρηματιστηριακή αγορά είναι ένα μελλοντικό βαρόμετρο του επενδυτικού κλίματος — και τείνει να πέφτει όταν οι επενδυτές αισθάνονται συλλογικό κίνδυνο.

«Η αγορά δείχνει μια… ευαισθησία σε ιστορίες «λιγότερο κακές/ανοδικές» με τον κλασικό τρόπο «βίαιο ράλι της αγοράς της αρκούδας (bear market)» , ελλείψει νέων πληροφοριών και προτού αρχίσουν οι δασμοί να ξεκινήσουν την αρνητική ανάπτυξη», σχολίασε στους Financial Times, ο Charlie McElligott, στρατηγικός αναλυτής παραγώγων στη Nomura.

Οι επενδυτές αναζητούν ένα «silver lining» , μία ακτίδα αισιοδοξίας στο συννεφιασμένο χρηματοοικονομικό περιβάλλον και προσπαθούν να «πιαστούν» από ο,τιδήποτε μπορεί να αφήνει ένα περιθώριο αισιοδοξίας.

«Δεν θα ήμασταν υπερβολικά επιφυλακτικοί αυτή τη στιγμή», δήλωσε από την πλευρά του ο David Lefkowitz, επικεφαλής των αμερικανικών μετοχών στο επικεφαλής επενδυτικό γραφείο της UBS. «Αντίθετα, πιστεύουμε ότι είναι συνετό να αρχίσουμε να αναζητούμε ευκαιρίες για αγορές μέσα σε μία γενικότερη αδυναμία».

Νευρικότητα, θυμός και φόβος

Σε υψηλό επίπεδο, οι επενδυτές είναι νευρικοί επειδή ένας παρατεταμένος εμπορικός πόλεμος εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για τα εταιρικά κέρδη και την οικονομία των ΗΠΑ, σύμφωνα με αναλυτές.

Ωστόσο, αυτό δεν είναι προκαθορισμένο, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε να συνάψει εμπορικές συμφωνίες και να αμβλύνει τον συνολικό αντίκτυπο.

«Αλλά αν αυτό δεν συμβεί, η αγορά μπορεί να απέχει πολύ ακόμα από το κατώτατο σημείο της », έγραψε σε σημείωμα τη Δευτέρα ο Thomas Mathews, επικεφαλής των αγορών Ασίας-Ειρηνικού στην Capital Economics.

Το εύρος της πώλησης μετοχών

Ο S&P 500 υποχώρησε σχεδόν 11% την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή.

Ήταν το χειρότερο διήμερο για το δείκτη αναφοράς των μετοχών των ΗΠΑ από τις 12 Μαρτίου 2020 – στις πρώτες μέρες της πανδημίας Covid-19 – και το τέταρτο χειρότερο από το 1950, σύμφωνα με την Callie Cox, επικεφαλής στρατηγικής αγοράς στη Ritholtz Wealth Management.

Οι μετοχές εισήλθαν για λίγο στην περιοχή της «bear market» — που σημαίνει ότι είχαν υποχωρήσει 20% από την πρόσφατη κορύφωσή τους — κατά τη διάρκεια των συναλλαγών τη Δευτέρα προτού εξισορροπήσουν ορισμένες από αυτές τις απώλειες.

Η χρηματιστηριακή αγορά είναι ένα μελλοντικό βαρόμετρο του επενδυτικού κλίματος — και τείνει να πέφτει όταν οι επενδυτές αισθάνονται συλλογικό κίνδυνο.

Η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ έθεσε δασμούς σε περίπου 380 δισεκατομμύρια δολάρια εισαγωγών. Τώρα, υπάρχουν δασμοί σε περισσότερα από 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια εισαγωγών από τις ΗΠΑ

Ο φόβος είναι ότι οι δασμοί θα επηρεάσουν την ανάπτυξη για τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες και την ευρύτερη οικονομία των ΗΠΑ. Η Wall Street έχει αυξήσει τις πιθανότητές της για ύφεση στις ΗΠΑ .

Οι δασμοί είναι φόρος που καταβάλλουν οι αμερικανικές εταιρείες που εισάγουν αγαθά από το εξωτερικό και ως εκ τούτου αυξάνουν το κόστος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Οι εταιρείες μπορεί να απορροφούν μέρος αυτού του κόστους για να αποφύγουν την αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές, διαβρώνοντας τα κέρδη.

Αλλά οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι οι επιχειρήσεις θα μεταφέρουν τουλάχιστον ένα μέρος του επιπλέον κόστους στους καταναλωτές. Το μέσο νοικοκυριό θα χάνει 3.800 δολάρια αγοραστικής δύναμης ετησίως λόγω των τιμολογιακών πολιτικών που έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής, σύμφωνα με το Yale Budget Lab.

Προς το παρόν, η οικονομία δεν δείχνει ακόμη σημάδια δραματικής αποδυνάμωσης, δήλωσε ο Τζο Σέιντλ, ανώτερος οικονομολόγος αγορών στην JP Morgan Private Bank. Εάν η δασμολογική πολιτική αποδειχθεί ότι είναι μακροχρόνια παρά προσωρινή, το σοκ πιθανότατα θα προκαλέσει μια «ήπια» ύφεση στις ΗΠΑ, είπε.

Η αγορά μισεί την αβεβαιότητα, όχι τους δασμούς

Η τρέχουσα «μάχη για τους δασμούς» είναι «πολύ διαφορετική» από τους δασμούς στην πρώτη θητεία του Τραμπ, εξήγησε ο Σέιντλ.

Η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ έθεσε δασμούς σε περίπου 380 δισεκατομμύρια δολάρια εισαγωγών, το 2018 και το 2019, σύμφωνα με το Φορολογικό Ίδρυμα. Τώρα, υπάρχουν δασμοί σε περισσότερα από 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια εισαγωγών από τις ΗΠΑ — ή, περίπου επτά φορές περισσότερο.

Μια άλλη διαφορά είναι η δημόσια στάση του Λευκού Οίκου απέναντι στους δασμούς και η επικοινωνία σχετικά με αυτό, είπαν οι αναλυτές.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, υπήρχε επίπεδο αστάθειας στο χρηματιστήριο που η κυβέρνηση δεν έκρινε ανεκτό, είπε ο Σέιντλ. Τώρα, φαίνεται να υπάρχει λιγότερη ανησυχία για την περιδίνηση των αγορών- που είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας στο sell-off των μετοχών, εξήγησε.

«Οι κεφαλαιαγορές (ειδικά οι μετοχές) στέλνουν ένα μήνυμα στην κυβέρνηση ότι όλα δεν πάνε καλά και ότι η πιθανότητα ύφεσης, απώλειας θέσεων εργασίας και αρνητικής επίδρασης του πλούτου όλα αυξάνονται», έγραψε ο Kriw Χάρβεϊ της Wells Fargo και πρόσθεσε: «Η κυβέρνηση απέρριψε κάπως αυτά τα σήματα, δημιουργώντας έναν βρόχο αρνητικής ανατροφοδότησης»

 

Δεν είναι όλα δασμοί

Αν και η τιμολογιακή πολιτική ήταν καταλύτης για το πρόσφατο ξεπούλημα, δεν ήταν απαραίτητα ο μόνος παράγοντας που συνέβαλε στη διολίσθηση, εκτιμούν οι αναλυτές.

Πρώτον, οι αποτιμήσεις των μετοχών ήταν ήδη αυξημένες προς το 2025, υποστήριξε ο Σέιντλ.

Η αγορά διαπραγματευόταν με 22 φορές τα μελλοντικά κέρδη – ένα μέτρο των αποτιμήσεων των μετοχών – που ήταν πολύ πάνω από τον μέσο όρο των 16,5 το διάστημα 1990-2024 και του 12,8 μέσου όρου το 1950-2024.

«Όταν έχουμε αυτές τις αυξημένες αποτιμήσεις, η αγορά είναι πιο ευαίσθητη στα άσχημα νέα», διευκρίνισε, μιλώντας στο CNBC.

H bear market

Ο S&P 500 έχει υποχωρήσει 18% από την κορύφωσή του τον Φεβρουάριο. Και αυτό – σύμφωνα με τον Robert Armstrong, τον οικονομικό σχολιαστή των FT δεν είναι τόσο κακό.

Και εξηγεί: Θυμάστε τη bear market το τέταρτο τρίμηνο του 2018; Οχι; Πολλοί δεν θα το κάνουν. Δεν έχει καν όνομα. Όμως η αγορά έπεσε 20%. Εν τω μεταξύ, η πτώση του 2022 (πανικός πληθωρισμού), του 2020 (Covid-19) και του 2008 (μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση) διαμορφώθηκε σε 25%, 33% και 57%, αντίστοιχα.

Ωστόσο, σπεύδει να τονίσει ότι η ταχύτητα της πτώσης είναι ανησυχητική και η αστάθεια στις αγορές υποδηλώνει ότι η δασμολογική κρίση μπορεί να μην έχει ακόμη τελειώσει. Για τους επενδυτές που είναι λογικοί και αρκετά τυχεροί που έχουν μετρητά ή βραχυπρόθεσμα ομόλογα – ο Warren Buffett είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα – η προοπτική περαιτέρω πτώσεων θα τους κάνει να σκεφτούν να αγοράσουν και όχι να πουλήσουν. «Βρισκόμαστε σε πραγματικό χάος, αλλά οι αγορές αντιδρούν υπερβολικά κάθε φορά που υπάρχει χάος»