Ελληνικές τράπεζες: Νέα αρχιτεκτονική με εξαγορές και συνεργασίες

Σε τροχιά αναπτυξιακού μετασχηματισμού, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 2000, βρίσκεται ο εγχώριος τραπεζικός κλάδος, με κεντρικούς στόχους τη μεγέθυνσή του και τη διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματος.

Η αλήθεια είναι ότι μετά τον κύκλο συρρίκνωσης, στον οποίο υποχρεώθηκαν οι συστημικοί όμιλοι λόγω της δημόσιας στήριξης που έλαβαν για την αντιμετώπιση των συνεπειών της χρεοκοπίας, όχι μόνο περιόρισαν το αποτύπωμά τους στη χρηματοπιστωτική αγορά, αλλά αποχώρησαν και από διάφορους τομείς που συνεισέφεραν, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, στην κερδοφορία τους.

Αυτά τα πλάνα αναδιάρθρωσης ολοκληρώθηκαν πριν από περίπου τέσσερα χρόνια και σε συνδυασμό με την εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών από τα κόκκινα δάνεια περιόρισαν σημαντικά τους κινδύνους για τους τέσσερις μεγάλους του κλάδου.

Την ίδια στιγμή όμως η παρουσία τους εκτός Ελλάδας είτε συρρικνώθηκε σημαντικά (Eurobank, Alpha Bank) ή σχεδόν μηδενίστηκε (Εθνική, Πειραιώς). Ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο μέρος των οργανικών εσόδων τους έφτασε να προέρχεται από την ελληνική τραπεζική αγορά.

Μέσα σε μία τριετία Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Πειραιώς εμφάνισαν αθροιστική κερδοφορία της τάξης 11,5 δισ. ευρώ

Η αντιστροφή για τις ελληνικές τράπεζες

Οι εθνικοί πρωταθλητές, που πέτυχαν να διεισδύσουν στις περισσότερες χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου εξασφαλίζοντας συστημικά μερίδια όπου δραστηριοποιήθηκαν, δεν διέθεταν πλέον εκτόπισμα ικανό για παραγωγή ισχυρής κερδοφορίας. Οι συγκυρίες ωστόσο ήταν κάτι παραπάνω από υποστηρικτικές για την αντιστροφή αυτών των τάσεων.

Το 2022 εξασφάλισαν καθαρό αποτέλεσμα της τάξης των 3,6 δισ. ευρώ μέσω έκτακτων κερδών από τις ανταλλαγές ομολογιακών τίτλων με το Δημόσιο.

Τη διετία που ακολούθησε (2023-2024) ανατράπηκε η επί σειρά ετών πολιτική αρνητικών επιτοκίων που είχε υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η άνοδος του κόστους δανεισμού εκτόξευσε το οργανικό τους αποτέλεσμα για πρώτη φορά ύστερα από 10 χρόνια πάνω από τα 8 δισ. ευρώ. Ετσι, μέσα σε μία τριετία Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Πειραιώς εμφάνισαν αθροιστική κερδοφορία της τάξης 11,5 δισ. ευρώ.

Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκαν υψηλά κεφαλαιακά μαξιλάρια, που επιτρέπουν πλέον τόσο την επιστροφή στην εποχή των μερισμάτων όσο και την πραγματοποίηση εξαγορών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Μέσα από αυτές τις κινήσεις οι διοικήσεις τους στοχεύουν στη δημιουργία αξίας για τους μετόχους.

Κοινή συνισταμένη όλων των αποφάσεων αποτελεί η αύξηση των κερδών ανά μετοχή

Κοινή συνισταμένη

Κοινή συνισταμένη όλων των αποφάσεων αποτελεί η αύξηση των κερδών ανά μετοχή με ταυτόχρονη μείωση της εξάρτησης των αποτελεσμάτων τόσο από τις επιτοκιακές μεταβολές όσο και από τις εν Ελλάδι δραστηριότητες.

Μπορεί οι βασικοί χρηματοοικονομικοί τους δείκτες να έχουν συγκλίνει ή να είναι καλύτεροι από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ωστόσο τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα έχουν ένα σημαντικό μειονέκτημα.

Η συμμετοχή των εσόδων από τόκους στο συνολικό τους εισόδημα βρίσκεται στη ζώνη του 80%, ενώ οι ανταγωνιστές τους εξασφαλίζουν το 30% των κερδών τους από τις προμήθειες. Επιπλέον, με εξαίρεση τη Eurobank, το μεγαλύτερο μέρος της κερδοφορίας προέρχεται από την Ελλάδα.

Η νέα αρχιτεκτονική λοιπόν που δημιουργούν με σταθερά βήματα τα τελευταία χρόνια οι διοικήσεις τους στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτών των κρίσιμων αδυναμιών. Οι τελευταίες στρατηγικές κινήσεις κινούνται ξεκάθαρα προς αυτή την κατεύθυνση:

Eurobank

Η Eurobank μέσω εξαγορών όχι μόνο κατάφερε να αυξήσει το ενεργητικό της στην περιοχή των 100 δισ. ευρώ, αλλά έχει ήδη πετύχει το μεγαλύτερο μέρος της κερδοφορίας της να προέρχεται από το εξωτερικό.

Η αναδιάρθρωση των θυγατρικών στα Βαλκάνια με επικέντρωση στη Βουλγαρία, όπου διατηρεί συστημική παρουσία, και η εξαγορά της Ελληνικής Τράπεζας και της CNP Insurance στην Κύπρο οδηγούν σε αυτό το αποτέλεσμα. Παράλληλα, επιχειρεί την περαιτέρω διαφοροποίηση των εσόδων με την προσέλκυση νέων πελατών μεγάλου βεληνεκούς από τη Μέση Ανατολή.

Για τον λόγο αυτόν σχεδιάζεται το άνοιγμα γραφείων αντιπροσωπείας σε χώρες της ευρύτερης περιοχής. Η αρχή γίνεται στην Ινδία και θα ακολουθήσει το Αμπου Ντάμπι.

Apha Bank

Η Alpha Bank είναι η πιο δραστήρια στο μέτωπο των εξαγορών τράπεζα τη φετινή χρονιά, καθώς έχει συμφωνήσει σε τρεις κινήσεις στρατηγικού χαρακτήρα, μέσω των οποίων θα επιτύχει τόσο γεωγραφική όσο και ποιοτική διαφοροποίηση των εσόδων της. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι προχωρά στην απόκτηση της Axia Ventures, που δραστηριοποιείται στην επενδυτική τραπεζική.

Θα ακολουθήσει η συγχώνευσή της με τη θυγατρική της Alpha Finance και την αντίστοιχη μονάδα της τράπεζας, δημιουργώντας ένα σχήμα που φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά.

Νωρίτερα συμφώνησε για την εξαγορά της Astro Bank στην Κύπρο, εξέλιξη που θα την καταστήσει το τρίτο μεγαλύτερο πιστωτικό ίδρυμα στην τοπική αγορά. Επίσης, αποκτά μία fintech στον τομέα του factoring, τη FlexFin, η οποία θα ενοποιηθεί με τη θυγατρική της στον τομέα, την ABC Factors. Θα δημιουργηθεί με τον τρόπο αυτόν η μεγαλύτερη εταιρεία του χώρου στην Ελλάδα.

Πειραιώς

Η Πειραιώς προχώρησε σε μια σημαντική συμφωνία που θα ενισχύσει σημαντικά τη συμμετοχή των εσόδων από προμήθειες στα αποτελέσματά της. Ο λόγος γίνεται για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής, η οποία θα περάσει στον έλεγχό της μέχρι το τέλος της χρονιάς. Με τον τρόπο αυτόν θα αυξήσει τα κέρδη ανά μετοχή κατά 5% και το μερίδιο των μη τοκοφόρων εργασιών στον μέσο ευρωπαϊκό όρο του 30%.

Ταυτόχρονα, βρίσκεται στην τελική φάση η δημιουργία της πρώτης ελληνικής neobank, το λανσάρισμα της οποίας αναμένεται μέχρι τον Ιούνιο. Η Snappi θα δραστηριοποιηθεί αρχικά στην ελληνική αγορά και από το 2026 θα ξεκινήσει την online επέκτασή της στην Ευρώπη.

Στόχος είναι η προσέλκυση 100.000 χρηστών μέχρι το τέλος του 2025 και 1 εκατ. πελατών την επόμενη τριετία, με τη δραστηριοποίηση σε τουλάχιστον τρεις ακόμη ευρωπαϊκές χώρες.

Εθνική Τράπεζα

Η Εθνική Τράπεζα δεν έχει προχωρήσει ακόμη σε κάποια κίνηση μεγάλου μεγέθους.

Η διοίκησή της συνιστά υπομονή, καθώς βρίσκεται σε φάση αναζήτησης ευκαιρίας που θα συμβάλει σε αξιοσημείωτη μεγέθυνση του ομίλου. Παράλληλα, υλοποιεί το πλάνο της για διεύρυνση των πηγών κερδοφορίας μέσα από μετοχικές συνεργασίες που δημιουργούν συνέργειες και οδηγούν σε αύξηση του όγκου των εργασιών και σε ενίσχυση των εσόδων τόσο από τόκους όσο και από προμήθειες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η είσοδός της στην Epsilon Net από τον κλάδο της πληροφορικής. Μέσα από αυτό το deal ενισχύει το προϊοντικό της χαρτοφυλάκιο και αναβαθμίζει το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών της.

Ταυτόχρονα, διεκδικεί και επιτυγχάνει συμμετοχή σε διεθνείς κοινοπρακτικές εκδόσεις στον τομέα της επιχειρηματικής πίστης, προσφέρει εξωτικά προγράμματα που καλύπτουν ευρύτερες ανάγκες του πελατολογίου της, όπως η μείωση του ενεργειακού ρίσκου, ενώ διευρύνει τις συνεργασίες στο λιανεμπόριο για την παροχή άμεσων πιστώσεων. Προ ημερών, δε, ξεκίνησε τη λειτουργία της μια νέα πλατφόρμα προώθησης ακινήτων, σε συνεργασία με την Qualco.

Μέσω αυτής θα κερδίζει προμήθειες μεσιτείας, ενώ θα προωθεί και τα στεγαστικά της δάνεια.

ΠΗΓΗ: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ