Δασμοί Τραμπ: Τι σημαίνει για την παγκόσμια οικονομία η παύση των 90 ημερών

Κατά την προσφιλή του τακτική, μέσα από μία ανάρτηση στην πλατφόρμα του Truth Social, ο Ντόναλντ Τραμπ αιφνιδίασε για μία ακόμα αφορά τις αγορές, ανακοινώνοντας παύση 90 ημερών στους σαρωτικούς δασμούς που εξαπέλυσε σε όλους τους μεγάλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα. Η κίνηση αυτή προκάλεσε άμεση ανακούφιση στη Wall Street, αλλά και στην αγορά ομολόγων, η οποία αποτελεί αυτή τη στιγμή τη μείζονα ανησυχία για τον Λευκό Οίκο

Την ίδια στιγμή, πάντως, ο Τραμπ αύξησε τους δασμούς στην Κίνα στο 125%, κλιμακώνοντας τον εμπορικό του πόλεμο με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Η παύση στο λεγόμενο σύστημα αμοιβαίων δασμών του Τραμπ είναι η τελευταία από μια σειρά αιφνιδασμών και ανατροπών που έκανε ο πρόεδρος των ΗΠΑ στη χαοτική ανάπτυξη της εμπορικής πολιτικής μετά την ορκωμοσία του τον περασμένο Ιανουάριο.

Το εύρος και το μέγεθος των αμερικανικών δασμών στους κύριους εμπορικούς εταίρους τους προκάλεσε παγκόσμιο ξεπούλημα μετοχών και πυροδότησε έντονες αντιδράσεις από τα μέλη του Καπιτωλίου, ακόμα και από Ρεπουμπλικανούς στενούς συνεργάτες του προέδρου. Το δασμολογικό κρεσέντο εξόργισε παράλληλα, πολλούς δισεκατομμυριούχους χρηματοδότες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του Ρεπουμπλικανικού κόμματος.

Εξηγώντας την απόφασή του την Τετάρτη, ο Τραμπ αναφέρθηκε στην καταστροφή του παγκόσμιου χρηματιστηρίου και είπε ότι ο κόσμος άρχισε να «χαζεύει». «Πρέπει να έχετε ευελιξία», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους.

Ποιοι δασμοί μένουν

Ωστόσο, η παύση αυτή δεν σημαίνει ότι η παγκόσμια εμπορική τάξη έχει επανέλθει στην προ Τραμπ εποχή: οι Ηνωμένες Πολιτείες  διατηρούν τον βασικό δασμό 10%στις εισαγωγές από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, με εξαιρέσεις για τα τσιπς, τον χαλκό, την ξυλεία, τα φαρμακευτικά προϊόντα, την ενέργεια και τα ορυκτά που δεν υπάρχουν στις ΗΠΑ.

Τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων απέφυγαν επίσης την εισφορά 10%, αλλά εξακολουθούν να υπόκεινται σε ξεχωριστό δασμό 25% που εισήγαγε ο Τραμπ τον περασμένο μήνα.

Το Μεξικό και ο Καναδάς μπορεί να απέφυγαν τα χειρότερα του καθεστώτος αμοιβαίων δασμών, αλλά η Ουάσιγκτον τον περασμένο μήνα εφάρμοσε δασμούς 25%σε όλες τις εισαγωγές από τους δύο γείτονές της που δεν συμμορφώθηκαν με τους όρους της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου του 2020, της USMCA.

Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι ο δασμός του 25% στους δυο γείτονες της χώρας  θα παραμείνει σε ισχύ.

Ο χάλυβας και το αλουμίνιο

Οι εισφορές 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ θα παραμείνουν και οι έρευνες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δασμούς στον χαλκό και την ξυλεία συνεχίζονται.

Ο πρόεδρος μπορεί επίσης να τηρήσει τις δεσμεύσεις του να επιβάλει δασμούς στα τσιπ και τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Τι θα γίνει με τους «αμοιβαίους» δασμούς;

Ο Τραμπ είπε ότι περισσότερες από 70 χώρες περιμένουν στην ουρά για να συνάψουν συμφωνίες με την Ουάσιγκτον.

Σε μια εκδήλωση συγκέντρωσης κεφαλαίων για τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ έδωσε έναν προκλητικό τόνο, λέγοντας ότι άλλες χώρες «θέλουν να συνάψουν συμφωνία μαζί μας», αλλά οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται «αναγκαστικά» καμία συμφωνία και είναι «ευτυχισμένες όπως είναι». Και πρόσθεσε: «Ξέρω τι στο διάολο κάνω!».

«Σας λέω, αυτές οι χώρες μας καλούν, φιλούν τον κ$%%λο μου», καυχήθηκε ο Τραμπ στο δείπνο της Εθνικής Ρεπουμπλικανικής Επιτροπής Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον.

«Είναι», συνέχισε. «Πεθαίνουν για να κάνουν μια συμφωνία».

Στη συνέχεια, ο Τραμπ μιμήθηκε κάποιον λέγοντας: «Σας παρακαλώ, κύριε, κάντε μια συμφωνία. Θα κάνω τα πάντα. Θα κάνω τα πάντα, κύριε»

Trump: “These countries are calling us up. Kissing my ass.” pic.twitter.com/a52SfBnsf8

— Aaron Rupar (@atrupar) April 9, 2025

Όπως υπογραμμίζουν σε ανάλυσή τους οι Financial Times, προκειμένου να αποφευχθεί ένα σενάριο στο οποίο οι εισφορές θα επανεμφανιστούν σε 90 ημέρες, ο Λευκός Οίκος θα επιδιώξει να συνάψει γρήγορα συμφωνίες για τους «αμοιβαίους» δασμούς που έχουν σταματήσει, συμπεριλαμβανομένων των χωρών με ένταση παραγωγής όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, το Βιετνάμ και η Καμπότζη.

Τι θα γίνει με την Κίνα

Η προσέγγιση προς το Πεκίνο είναι εντελώς διαφορετική: ο Τραμπ αύξησε τις εισφορές στην Κίνα από 104% σε 125%, παρόλο που τις μείωσε σε άλλες χώρες. Η κίνηση ήρθε αφότου το Πεκίνο εξαπέλυσε δασμούς αντιποίνων στις ΗΠΑ νωρίτερα την Τετάρτη ως απάντηση στην προηγούμενη αύξηση από την Ουάσιγκτον.

Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ κατηγόρησε την Κίνα για τους δασμούς αντιποίνων. «Όπως είπα σε όλους πριν από μια εβδομάδα σε αυτό ακριβώς το σημείο, «Μην ανταποδώσετε, και θα ανταμειφθείτε», είπε την Τετάρτη.

Ενώ πολλές χώρες έχουν προσεγγίσει τον Λευκό Οίκο για να πραγματοποιήσουν εμπορικές συνομιλίες, οι ΗΠΑ και η Κίνα δεν είχαν διαπραγματεύσεις.

Ο πρόεδρος είπε ότι δεν αναμένει περαιτέρω αυξήσεις στους δασμολογικούς συντελεστές στην Κίνα, προσθέτοντας ότι αναμένει ότι οι δύο χώρες κάποια στιγμή θα καταλήξουν σε συμφωνία.

Ωστόσο, το Πεκίνο έχει πει στην κυβέρνηση Τραμπ ότι θεωρεί τους δασμούς ως τακτική εκφοβισμού και ότι δεν θα αποθαρρυνθεί από τις ενέργειες του προέδρου των ΗΠΑ.

Ενώ ο Τραμπ έχει υποστηρίξει κατά καιρούς, ότι Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα υποκύψει και θα συμφωνήσει να συνομιλήσει μαζί του κάποια στιγμή, ο Κινέζος ηγέτης είναι απίθανο να συμφωνήσει σε μια κλήση – πόσο μάλλον σε μια συνάντηση – εκτός εάν οι αξιωματούχοι έχουν πρώτα χαράξει το περίγραμμα μιας συμφωνίας που θα έκανε τις συζητήσεις πιο πολιτικά εφικτές για τον Σι στο εσωτερικό.

Τελείωσε ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος;

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η αναταραχή που έχει ήδη δημιουργηθεί από την πολεμική προσέγγιση του Τραμπ για τους δασμούς θα έχει αρνητικές επιπτώσεις ως αποτέλεσμα της αβεβαιότητας και της δυσπιστίας που επικρατεί στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ.

Ο Nicolò Tamberi του Κέντρου Περιεκτικής Εμπορικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ του Ηνωμένου Βασιλείου είπε ότι η αβεβαιότητα αποθαρρύνει τις επενδύσεις καθώς οι εταιρείες υιοθετούν πλέον μια πολιτική αναμονής πριν αποφασίσουν πώς να προσαρμόσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους.

Γιατί ο Ντόναλντ Τραμπ λύγισε;

“Η [ακαδημαϊκή] βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι τα αποτελέσματα της αβεβαιότητας μπορεί να είναι τόσο άσχημα με τους δασμούς, και υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα εδώ. Έτσι, ακόμα κι αν ο Τραμπ κάνει συμφωνίες για να αποφύγει τις επιπτώσεις των δασμών σήμερα, ίσως αλλάξει γνώμη αύριο», εξήγησε στους FT.

Οι επενδυτές της αγοράς μπορεί επίσης να υιοθετήσουν μια στρατηγική αναμονής πριν υποθέσουν ότι η αναταραχή έχει τελειώσει.

Ο Steven Abrahams, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής sth Santander US Capital Markets, προειδοποίησε ότι χωρίς περισσότερη σαφήνεια, οι επενδυτές μπορεί να αποφασίσουν να σταματήσουν τις επόμενες 90 ημέρες αντί να ξαναμπούν στην αγορά.

«Είδαμε την πρώτη ημέρα της απελευθέρωσης. Χωρίς σαφήνεια, κάποιοι μπορεί να επενδύσουν παρά την πιθανότητα της “ημέρας της απελευθέρωσης” δύο, αλλά πολλοί όχι», υπογράμμισε.