Δασμοί Τραμπ: Κλιμακώνεται η ένταση με την Κίνα – Βυθίζονται οι αγορές

Σε πλήρη εξέλιξη ο εμπορικός πόλεμος με τον Αμερικανό πρόεδρο να αλλάζει καθημερινά τα δεδομένα εντείνοντας τις ανησυχίες σε κυβερνήσεις, αγορές και επιχειρήσεις. Χθες η ανακοίνωση της παύσης των δασμών για 90 μέρες προσέφερε μια ανάσα ηρεμίας, η οποία δεν κράτησε για πολύ καθώς ο Λευκός Οίκος αποσαφήνισε ότι οι δασμοί στην Κίνα ανέρχονται στο 145% δημιουργώντας νέο κύμα αναταραχών στις αγορές του πλανήτη. H Wall Street έκλεισε με σημαντικές απώλειες, οι βασικοί δείκτες στα ασιατικά χρηματιστήρια βρίσκονται στο κόκκινο, το δολάριο κάνει βουτιά στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 χρόνων, ο χρυσός κατακτάει νέο επίπεδο ρεκόρ, ενώ ενισχύονται οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων.

Σε ρόλο πυροσβέστη, ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ προσπάθησε να καθησυχάσει όλους όσοι προβληματίζονται για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής του προέδρου λέγοντας στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ότι πάνω από 75 χώρες επιθυμούν εμπορικές διαπραγματεύσεις. Προέβλεψε ότι οι συμφωνίες που θα επιτευχθούν θα φέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια στην εμπορική πολιτική τις επόμενες 90 ημέρες,  μόλις «περάσουμε από την ουρά και τακτοποιήσουμε τις διαφορές μας με αυτές τις χώρες», οι οποίες, όπως είπε, θα παρουσιάσουν ευνοϊκότερους όρους. Σχολιάζοντας δε τις αναταράξεις στη Wall Street είπε ότι δεν βλέπει κάτι ασυνήθιστο.

Οι ΗΠΑ και το Βιετνάμ συμφώνησαν να ξεκινήσουν επίσημες εμπορικές συνομιλίες μετά από συνομιλία του Μπέσεντ με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό του Βιετνάμ Χο Ντουκ Φοκ, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. Με την ελπίδα να αποφύγει τους τιμωρητικούς αμερικανικούς δασμούς, το Βιετνάμ είναι έτοιμο να πατάξει τα κινεζικά προϊόντα που αποστέλλονται στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της επικράτειάς του και θα αυστηροποιήσει τους ελέγχους στις ευαίσθητες εξαγωγές προς την Κίνα, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει το θέμα και κυβερνητικό έγγραφο που είδε το Reuters.

Η προσφορά, τις λεπτομέρειες της οποίας αναφέρει για πρώτη φορά το Reuters, ήρθε καθώς ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του σημαντικού συμβούλου του Λευκού Οίκου για το εμπόριο Πίτερ Ναβάρο, εξέφρασαν ανησυχίες για τα κινεζικά προϊόντα που αποστέλλονται στην Αμερική με ετικέτες «Made in Vietnam» που επισύρουν χαμηλότερους δασμούς.

Ο πόλεμος ΗΠΑ- Κίνας

Η μέχρι τώρα στάση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη δείχνει ότι το Πεκίνο είναι προετοιμασμένο καθώς απαντάει με δασμούς κάθε φορά που ο πρόεδρος Τραμπ ανεβάζει το δασμολογικό λογαριασμό στις κινεζικές εισαγωγές στις ΗΠΑ.

Η Κίνα έχει επιβάλει δασμούς 84% στα αμερικανικά προϊόντα με φόβο να αυξήσει περαιτέρω το ποσοστό, ενώ στο 145% έδωσε μια πρώτη απάντηση με το να περιορίσει άμεσα τις εισαγωγές ταινιών του Χόλιγουντ ως αντίποινα.

Στην τακτική ενημέρωση Τύπου ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εμπορίου He Yongqian επανέλαβε ότι η πόρτα της Κίνας είναι ανοιχτή στο διάλογο αλλά αυτός πρέπει να βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό. Απέρριψε τις απειλές και τους εκβιασμούς από την Ουάσινγκτον και δεσμεύτηκε να ακολουθήσει μέχρι τέλους εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν.

Στις ΗΠΑ οι δηλώσεις του προέδρου Τραμπ κινήθηκαν σε διαφορετικό κλίμα καθώς είπε στους δημοσιογράφους στο Λευκό Οίκο ότι οι ΗΠΑ μπορούν να συνάψουν συμφωνία με την Κίνα αν και επανέλαβε το επιχείρημα του ότι το Πεκίνο  «εκμεταλλεύεται πραγματικά» τις ΗΠΑ για μεγάλο χρονικό διάστημα.

«Είμαι βέβαιος ότι θα μπορέσουμε να τα πάμε πολύ καλά», είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι σέβεται τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. «Με την πραγματική έννοια είναι φίλος μου για μεγάλο χρονικό διάστημα και νομίζω ότι θα καταλήξουμε να βρούμε κάτι που θα είναι πολύ καλό και για τις δύο χώρες.»

Η παύση των δασμών των ΗΠΑ δεν ισχύει για τους δασμούς που καταβάλλουν ο Καναδάς και το Μεξικό, τα προϊόντα των οποίων εξακολουθούν να υπόκεινται σε δασμούς 25% που σχετίζονται με τη φαιντανύλη, εκτός εάν συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής της εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά.

Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ εισπράττουν πλέον 2 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα από τους δασμούς του.
Αλλά αυτό φάνηκε να είναι υπερβολή, δεδομένου ότι το Υπουργείο Οικονομικών ανέφερε την Πέμπτη ότι οι ακαθάριστοι δασμοί τον Μάρτιο ανήλθαν σε 8,75 δισ. δολάρια, αυξημένοι κατά περίπου 2 δισ. δολάρια σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα και οι υψηλότεροι από τον Σεπτέμβριο του 2022. Η αύξηση οφείλεται εν μέρει στις αυξήσεις των δασμών του Τραμπ από τον Φεβρουάριο, δήλωσε αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών.

Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Yale, η μείωση των άλλων δασμών δεν αποκλιμάκωσε ιδιαίτερα το συνολικό μέσο συντελεστή εισαγωγικών δασμών. Ο μέσος πραγματικός δασμολογικός συντελεστής είναι ο υψηλότερος εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα, έγραψε την Πέμπτη το Yale Budget Lab.

Ευρώπη

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε χθες ότι παγώνει τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα για 90 μέρες. Η ΕΕ επρόκειτο να ξεκινήσει την ερχόμενη Τρίτη την επιβολή αντιποίνων σε εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων αξίας περίπου 21 δισ. ευρώ  ως απάντηση στους δασμούς 25% που επέβαλε ο Τραμπ στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Εξακολουθεί να αξιολογεί πώς θα απαντήσει στους αμερικανικούς δασμούς για τα αυτοκίνητα και τις ευρύτερες εισφορές 10% που παραμένουν σε ισχύ.

«Ενημερωθήκαμε για την ανακοίνωση του Προέδρου Τραμπ. Θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις. Ενώ ολοκληρώνουμε την υιοθέτηση των αντίμετρων της ΕΕ που έλαβαν ισχυρή υποστήριξη από τα κράτη μέλη μας, θα τα θέσουμε σε αναμονή για 90 ημέρες» αναφέρει μεταξύ άλλων η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με ανάρτησή της στο Χ και προσθέτε: «Εάν οι διαπραγματεύσεις δεν είναι ικανοποιητικές, τα αντίμετρά μας θα ξεκινήσουν. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες για περαιτέρω αντίμετρα συνεχίζονται. Όπως έχω ξαναπεί, όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι».

Αν οι συνομιλίες δεν ευδοκιμήσουν η Ευρώπη θα βγάλει από την φαρέτρα της το όπλο της επιβολής των δασμών σε αμερικανικές ψηφιακές εταιρείες.

Με συνέντευξή της στους Financial Times, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ θα επιδιώξει μια «εντελώς ισορροπημένη» συμφωνία με την Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια της παύσης 90 ημερών του Τραμπ στην εφαρμογή πρόσθετων δασμών.

Ωστόσο, προειδοποίησε ότι είναι έτοιμη να επεκτείνει δραματικά τον διατλαντικό εμπορικό πόλεμο στις υπηρεσίες, εάν αυτές οι συνομιλίες αποτύχουν, ενδεχομένως να περιλάβουν φόρο στα έσοδα από ψηφιακές διαφημίσεις που θα έπλητταν τεχνολογικούς ομίλους όπως η Meta, η Google και το Facebook.

Αγορές

Η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου διαπέρασε τις αγορές, που χαρακτηρίζονται από έντονη μεταβλητότητα θυμίζοντας τις πρώτες μέρες της πανδημίας.

Ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 3,46%, ο Nasdaq κατά 4,31% και ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones κατά 1.014 μονάδες, ή 2,5%. Οι τιμές του πετρελαίου κατέγραψαν βουτιά 3%.

Ο S&P 500, δείκτης αναφοράς της Wall Street, υποχωρεί κατά 15% από το υψηλότερο επίπεδο και οι αναλυτές προειδοποιούν για τον κίνδυνο να μπει σε bear market λόγω της αβεβαιότητας που περιβάλλει την πολιτική των δασμών.

«Αυτό έχει περάσει από ένα άτακτο ξεπούλημα και ελπίζουμε να επιστρέψει σε ένα πιο ομαλό ξεπούλημα, επειδή ο κίνδυνος ύφεσης είναι πολύ, πολύ υψηλότερος τώρα από ό,τι ήταν πριν από δύο εβδομάδες» εξηγεί στο Reuters ο Adam Hetts, παγκόσμιος επικεφαλής του τμήματος πολλαπλών επενδύσεων της Janus Henderson στο Ντένβερ.

Με τις εμπορικές εχθροπραξίες να επιμένουν μεταξύ των τριών μεγαλύτερων εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, η Goldman Sachs εκτιμά την πιθανότητα ύφεσης στο 45%.

Το δολάριο χάνει το στέμμα του

Το αμερικανικό δολάριο αντιμετώπισε αδυσώπητες πωλήσεις τις τελευταίες εβδομάδες, με τους συναλλασσόμενους να αναζητούν καταφύγιο στο ιαπωνικό γεν , το ελβετικό φράγκο καθώς και το ευρώ.

Την Παρασκευή, το δολάριο υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 ετών έναντι του ελβετικού φράγκου και σε χαμηλό έξι μηνών έναντι του γεν. Το ευρώ σημείωσε άνοδο 1,7% στα 1,13855 δολάρια, επίπεδο που παρατηρήθηκε για τελευταία φορά τον Φεβρουάριο του 2022.

O Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter  αναφέρθηκε στις ρωγμές της αξιοπιστίας του αμερικανικού νομίσματος σημειώνοντας ότι την εμπιστοσύνη στο δολάριο έχουν υπονομεύσει οι πολιτικές του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τις τελευταίες εβδομάδες.

«Το μεγάλο στοιχείο σταθερότητας της αμερικανικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών είναι η προσήλωση στον κεντρικό ρόλο του δολαρίου. Πιστεύω ότι και η κυβέρνηση Τραμπ έχει αυτή την άποψη, αλλά είναι πολύ ασυνεπής στον τρόπο με τον οποίο την εφαρμόζει. Αυτό που συνέβη τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες παίζει εναντίον της εμπιστοσύνης στο αμερικανικό νόμισμα» είπε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας.

Χάνουν την αίγλη του ασφαλές καταφυγίου τα αμερικανικά ομόλογα;

Μέχρι πρόσφατα τα αμερικανικά ομόλογα ήταν μια από τις βασικές επιλογές των επενδυτών που αναζητούσαν ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους αναταραχών. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, την 11η Σεπτεμβρίου και ακόμη και όταν μειώθηκε η πιστοληπτική ικανότητα της ίδιας της Αμερικής.

Το sell off  που σημειώθηκε τις προηγούμενες μέρες στην αγορά των 29 τρισ. δολαρίων έστειλε σήμα ότι η ιδιότητα τους ως ασφαλές καταφύγιο τίθεται υπό αμφισβήτηση, ενώ όπως μεταδίδουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έφεραν στο Λευκό Οίκο το χειρότερο σενάριο οι Αμερικανοί να έλθουν αντιμέτωποι με υψηλότερο πληθωρισμό και αυξημένο κόστος δανεισμού. Το ξεπούλημα των αμερικανικών ομολόγων είχε ειδικό βάρος στην απόφαση του Τραμπ να πατήσει παύση στους αμοιβαίους δασμούς.

Οι αποδόσεις κυρίως των μακροπρόθεσμων ομολόγων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τις τελευταίες μέρες , ενώ το δολάριο βυθίζεται, μια παράδοξη αντίδραση για τα μέχρι τώρα δεδομένα της αγοράς. Οι επενδυτές έχουν συχνά πουλήσει τα 10ετή και 30ετή κρατικά ομόλογα, ωθώντας τις τιμές προς τα κάτω και τις αποδόσεις προς τα πάνω – την ίδια ακριβώς στιγμή που πωλούσαν μανιωδώς μετοχές, κρυπτογράφηση και άλλα ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία.Οι αποδόσεις των τριακονταετών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν κατά 13 μονάδες βάσης στο 4,87% την Πέμπτη.

Λάμπει ο χρυσός

Ο χρυσός αυξήθηκε σε επίπεδο ρεκόρ πάνω από τα 3.200 δολάρια η ουγγιά, καθώς οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις των δασμών στην παγκόσμια οικονομία ώθησαν τους επενδυτές να βρουν καταφύγιο στην ασφάλεια του πολύτιμου μετάλλου.

Ο χρυσός κέρδισε έως και 1,4% στις πρώτες ασιατικές συναλλαγές της Παρασκευής. Η τιμή του στα 3.219,48 δολάρια ξεπέρασε το προηγούμενο ιστορικό υψηλό που είχε σημειώσει την Πέμπτη, όταν έκλεισε με άνοδο άνω του 3% για δεύτερη ημέρα.