Ακίνητα: Επενδυτικό καταφύγιο σε δύσκολους καιρούς – Αγορά εξετάζει 1 στους 5 Έλληνες

Ένας στους 5 Έλληνες εξετάζει το ενδεχόμενο απόκτησης ακινήτου μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια, ενώ 1 στους 3 θεωρεί σίγουρη επένδυση την απόκτηση κατοικίας, οικοπέδου ή επαγγελματικής στέγης.

Την ίδια στιγμή 1 στους 3 δηλώνει πως τα έσοδά του δεν καλύπτουν τις ανάγκες του και 1 στους 2 «τα φέρνει βόλτα ίσα-ίσα», με μόνο 1 στους 7 να εμφανίζεται με επάρκεια εσόδων.

Τα παραπάνω αποκαλυπτικά στοιχεία περιλαμβάνονται σε έρευνα της Focus Bari για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα που παρουσιάστηκαν την Πέμπτη 10 Απριλίου στο 2ο Real Estate Market Round Table, που διοργανώθηκε από τη RM International και το Σύλλογο Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών – Αττικής υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας Ομοσπονδία Συλλόγων Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων (Π.Ο.Σ.Μ.Α.Σ).

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, αναφορικά με τις όψεις της «Κοινωνικής & Οικονομικής Πίεσης» που βιώνουν οι Έλληνες πολίτες, η κοινωνία σήμερα «βάλλεται» από σοβαρά θέματα σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν οι συμμετέχοντες στην έρευνα της Focus Bari και με βάση τα ποσοστά κατάταξης είναι τα εξής: οικονομική ανασφάλεια (86%), ανεπάρκεια κοινωνικών υπηρεσιών (79%), βία – εγκληματικότητα (78%), ανεργία – αδυναμία αυτονόμησης (76%), καταστροφές και κλιματική αλλαγή (76%), εμπόδια στην υγειονομική φροντίδα (76%), παραβατικότητα – ανομία (74%), εκμετάλλευση και απανθρωπιά (74%), πόλεμοι και αποσταθεροποίηση (72%), ατομιστική στάση (71%), βία απέναντι στα παιδιά (71%), ηθικός εκφυλισμός (69%), παραβίαση ιδιωτικότητας (65%), παραοικονομία/διαφθορά (65%), οδική ασφάλεια και αγωγή (65%), υπερκαταναλωτισμός (63%), μετανάστευση & προσφυγικό (62%), κοινωνικός αποκλεισμός (58%), αδυναμία διαχείρισης δανεισμού (55%).

Οσον αφορά τα στοιχεία της έρευνας για την αγορά κατοικίας, τις θέσεις, τις τάσεις και τις ανάγκες, 1 στους 2 Έλληνες κατοικεί σε ιδιόκτητο ακίνητο, 35% ζει σε ενοίκιο και αφορά κυρίως τα χαμηλότερα εισοδήματα ενώ ένα 15% δηλώνει ότι κατοικεί χωρίς ενοίκιο και ιδιόκτητο ακίνητο. Σημειώνεται ότι από την έρευνα προκύπτει ότι η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα κινείται στον παγκόσμιο μέσο όρο, με αισθητά υψηλότερο ποσοστό ενοικιαστών (στην Ελλάδα στο 35% και παγκοσμίως στο 27%).

Όμως, παρά τις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις, η κατοχή ακινήτων εξακολουθεί να αποτελεί βασικό πυλώνα ασφάλειας και επένδυσης για τα ελληνικά νοικοκυριά καθώς το 68% των συμμετεχόντων στην έρευνα δηλώνουν ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας και το υπόλοιπο 32% ότι δεν κατέχουν.

Είδη Κατοικιών που διαθέτουν οι Έλληνες και εισόδημα από ακίνητα

Καθώς αυξάνεται το εισόδημα, διευρύνεται και το προφίλ ιδιοκτησίας: από την κύρια κατοικία σε εξοχικά, επενδυτικά και άλλου τύπου ακίνητα. Ειδικότερα, κύρια κατοικία δηλώνει το 53% επί του συνόλου του κοινού, εξοχική κατοικία ή πατρικό σπίτι 20%, επενδυτικό ακίνητο 8% κτλ. με το μέσο αριθμό ακινήτων ανά ιδιοκτήτη να διαμορφώνεται σε 1,8.

Οσον αφορά στο εισόδημα από ακίνητα, μόνο 1 στους 3 ιδιοκτήτες αξιοποιεί εισοδηματικά την περιουσία του και όσοι το κάνουν, δηλώνουν ότι αποκτούν μεγαλύτερη άνεση. Από την άλλη, οι μακροχρόνιες μισθώσεις αποτελούν τη βασική πηγή εσόδων από ακίνητα, ενώ οι βραχυχρόνιες είναι σαφώς περιορισμένες Μακροχρόνιες Μισθώσεις 25%, Βραχυχρόνιες Μισθώσεις (π.χ. Airbnb) 5%, Εμπορική/Αγροτική Εκμετάλλευση 7%.

Έτος κατασκευής και τετραγωνικά

Πολύ ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της Focus Bari που παρουσιάστηκαν κατά το 2ο Real Estate Market Round Table για το έτος κατασκευής των ακινήτων και το εμβαδό τους. Η πλειοψηφία των ιδιοκτητών διαθέτουν κατοικίες που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του`70, του`80 & του`00. Ειδικότερα, το 54% των ιδιοκτητών διαθέτουν ακίνητο που κατασκευάστηκε έως το 1979, 22% των ιδιοκτητών διαθέτουν ακίνητο που κατασκευάστηκε από το 1980 έως το 1989, 17% κατασκευάστηκε από το 1990 έως το 1999, 23% από το 2000 έως το 2009, 6% από το 2010 έως το 2019 και το 2% των ιδιοκτητών διαθέτουν ακίνητο που κατασκευάστηκε από το 2020 έως το 2025

Όσον αφορά στα τετραγωνικά, η πλειονότητα των κατοικιών ανήκει στη μεσαία κατηγορία αντανακλώντας μια εικόνα τυπικού νοικοκυριού με «μετρημένες» στεγαστικές ανάγκες με το μέσο αριθμό τετραγωνικών μέτρων να διαμορφώνεται σε 89,8. Ειδικότερα, έως 50 τ.μ. δηλώνει το 14%, από 51 έως 80 τ.μ. το 35%, από 81 έως 120 τ.μ. το 37%, από 120 τ.μ. έως 200 το 10% και άνω των 200 τ.μ. δηλώνει το 4% των συμμετεχόντων στην έρευνα.

Ο δημοσιογράφος του ΟΤ, Ντίνος Σιωμόπουλος και η επικεφαλής της Focus Bari, Ξένια Kουρτογλου κατά την παρουσίαση της έρευνας

Ανακαινίσεις Κατοικιών τα τελευταία 5 χρόνια

Η ανακαίνιση παραμένει στις προτεραιότητες των ιδιοκτητών, με σχεδόν 1 στους 2 να έχει προβεί σε εργασίες τα τελευταία 5 χρόνια, ενώ 56% των ιδιοκτητών δεν έχει προχωρήσει σε ανακαίνιση. Ο μέσος αριθμός ακινήτων που ανακαινίστηκαν τα τελευταία 5 χρόνια είναι 1,6 ενώ οι πιο συχνές παρεμβάσεις αφορούν την ανακαίνιση μπάνιου και την αντικατάσταση κουφωμάτων ή μονώσεων (ολική 11%, κουζίνα 14%, μπάνιο 18%, κουφώματα/μονώσεις 17%, ηλεκτρολογικά/υδραυλικά 10%, Ενεργειακή Αναβάθμιση 7%). Σημειώνεται ότι προκύπτει από την έρευνα η ανακαίνιση αποδίδει καθώς το μέσο ετήσιο έσοδο από ακίνητα είναι σχεδόν διπλάσιο για όσους έχουν ανακαινίσει την τελευταία 5ετία

Τα βάρη του στεγαστικού κόστους και τα ενοίκια

Σχεδόν 1 στους 3 ιδιοκτήτες ακινήτων έχει ενεργό στεγαστικό δάνειο για τη κύρια κατοικία του, με μέση μηνιαία δόση περίπου 500 ευρώ. Ωστόσο σχεδόν όλοι οι Έλληνες αναγνωρίζουν πως υπάρχει τεράστια πίεση στο στεγαστικό κόστος. Παράλληλα, επισημαίνουν ότι οι τιμές των ενοικίων είναι υπερβολικά υψηλές σε σχέση με τα εισοδήματα. Συγκεκριμένα το 64% των συμμετεχόντων συμφωνεί πολυ με αυτή την άποψη, το 20% συμφωνεί αρκετά, το 10% ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί, το 2% μάλλον διαφωνεί, το 1% διαφωνεί πολύ και ένα 2% δεν γνωρίζει.

Πάντως, η πλειοψηφία «αναθέτει» την λύση στο Κράτος καθώς στην πρόταση «Η πολιτεία θα βοηθούσε στο θέμα του στεγαστικού αν παρείχε φορολογικά κίνητρα ώστε αναξιοποίητα ακίνητα να διατεθούν προς μίσθωση» συμφωνεί πολύ το 34%, συμφωνεί αρκετά το 38%, ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί το 19% και μάλλον διαφωνεί ή διαφωνεί πολύ το 4%.

Το ακίνητο ως επένδυση

Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας, οι γνώμες διχάζονται ως προς την επενδυτική αξία των ακινήτων με μόνο 1 στους 3 Έλληνες να την θεωρούν σίγουρη. Ειδικότερα, στο ερώτημα «Που κατατάσσετε τα ακίνητα ως επένδυση;» το 35% απαντά «ασφαλής», το 8% «υψηλού ρίσκου», το 42% «μεσαίου ρίσκου», το 5% απαντά ότι «δεν είναι επένδυση» και το 10% «Δεν γνωρίζω».

Πάντως, η βραχυχρόνια μίσθωση υπερτερεί χάρη στον τουρισμό ωστόσο 4 στους 10 την βλέπουν με επιφύλαξη ως ασταθή. Ειδικότερα, στο ερώτημα «Θεωρείτε την επένδυση σε ακίνητο που είναι σε βραχυπρόθεσμη μίσθωση καλή επένδυση;» το 58% απαντά «ναι» καθώς συνδέεται με τον τουρισμό και το 42% «όχι», καθώς δεν είναι σταθερό το μίσθωμα.

Από την άλλη, παρά τις επενδυτικές ευκαιρίες, ο ισχυρός συναισθηματικός δεσμός διατηρεί την ιδιοκτησία ως “άβατο” για σημαντική μερίδα του κοινού. Συγκεκριμένα στο ερώτημα «Αν μέσα στα επόμενα χρόνια αυξανόταν η αξία του ακινήτου σας άνω του 20% σε σχέση με σήμερα, θα σκεφτόσασταν να το πουλήσετε;», το 15% απάντησε «Ναι για να εισπράξω την απόδοση», το 35% «Όχι καθώς υπάρχει συναισθηματική αξία/ δέσιμο», το 36% «Ίσως αν μπορώ να βρω άλλο ακίνητο να αγοράσω» και το 14% δεν γνωρίζω.

Μελλοντικές Διαθέσεις και Προοπτική

Σχεδόν 1 στους 5 Έλληνες εξετάζει το ενδεχόμενο απόκτησης ακινήτου μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια, σε μια αγορά όπου οι περισσότεροι έχουν ήδη ιδιοκτησία και το γενικότερο κλίμα προτρέπει σε συγκράτηση. Στο ερώτημα «προτίθεστε να αγοράσετε κάποιο ακίνητο μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια;», το 69% απάντησε «Όχι δεν σκέφτομαι προς το παρόν να αγοράσω κάποιο ακίνητο», το 14% «Δεν γνωρίζω τι θα κάνω», το 9% «Ναι, σκέφτομαι να αγοράσω ακίνητο για να κάνω ιδία χρήση» και άλλο ένα 9% «Ναι, σκέφτομαι να αγοράσω ακίνητο για να το αξιοποιήσω επενδυτικά».