Delphi Economic Forum X: Η πολιτική Τραμπ «αφύπνισε» την Ευρώπη – Οι ευκαιρίες για Ελλάδα

Τις ευκαιρίες που «γεννά» στην Ευρώπη και την Ελλάδα η νέα εμπορική πολιτική των ΗΠΑ και την ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας μας ανέδειξε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, που έλαβε χώρα στο πλαίσιο του 10oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, το οποίο πραγματοποιείται στους Δελφούς 9- 12 Απριλίου.

Η κα Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, υποστήριξε ότι η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά από δύο μεγάλες προκλήσεις, που ξεκινούν λόγω της πρόσφατης αλλαγής της αμερικανικής πολιτικής. Η μία είναι η οικονομική με τους δασμούς και η δεύτερη είναι η αμυντική της πολιτική. Εξέφρασε την άποψη ότι μέχρι στιγμής η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αντιδράσει με ψυχραιμία. «Στην Ευρώπη δεν πρέπει να κλαίμε τη μοίρα μας. Οδηγούμαστε σε παράλυση με τέτοια αντιμετώπιση» σχολίασε η κα Διαμαντοπούλου.

«Οι συνθήκες που δημιουργούνται μας έχουν ξυπνήσει όλους»

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης η κυρία Διαμαντοπούλου επικαλέστηκε ένα πρόσφατο άρθρο του Μάριο Ντράγκι, που έγραφε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να ασχολείται με τους δασμούς Τραμπ, αλλά με τις δικές της παραλείψεις, εξηγώντας ότι η ενιαία αγορά δεν είναι τόσο ενιαία όσο νομίζουμε, ισχύουν υψηλοί εσωτερικοί φόροι στο ευρωπαϊκό εμπόριο και τις υπηρεσίες, ενώ δεν είναι ενιαία, ούτε η ενεργειακή αγορά, ούτε η κεφαλαιαγορά.

Η κυρία Διαμαντοπούλου διατύπωσε την άποψη ότι δεν χρειάζεται να συμφωνήσουν και οι 27 χώρες της ΕΕ, αλλά μπορούν να προχωρήσουν αυτοί που θέλουν και μπορούν, οργανώνοντας γρήγορα τα επόμενα βήματα. Πέρα απ’ αυτό, τόνισε ότι το θέμα της αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής στην Ευρώπη αποτελεί μία πολύ μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα και για τις ελληνικές βιομηχανίες. Χαρακτήρισε ως μεγάλο στοίχημα της χώρας την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, αναδεικνύοντας την ανάγκη για στροφή των εξαγωγών προς την Ασία.

Να στηριχθεί η βιομηχανία

Ο κ. Μιχαήλ Στασινόπουλος Εκτελεστικός Διευθυντής της Viohalco SA, Πρόεδρος της ElvalHalcor και Πρόεδρος στην Ελληνική Παραγωγή είπε ότι η Ευρώπη, αν και αργή κάποιες φορές, είναι πολύ πιο ισχυρή από αυτό που εμφανίζεται. «Οι συνθήκες που δημιουργούνται μας έχουν ξυπνήσει όλους», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Στασινόπουλος λέγοντας ότι δεν νοείται στρατηγική αυτονομία χωρίς εγχώρια παραγωγή, τεχνολογική παραγωγή και προηγμένη παραγωγή.

Εξήγησε ότι θα πρέπει να στηριχθεί η βιομηχανία όσον αφορά στο ενεργειακό κόστος και τις διασυνδέσεις, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για την Ευρώπη, από τη στιγμή που οι τελευταίες εξελίξεις ενεργοποιούν εκ νέου την βιομηχανία.

Αναφερόμενος στην Ελλάδα, ο κ. Στασινόπουλος υπενθύμισε ότι στη χώρα είχαμε ξεχάσει τη βιομηχανία για πάνω από 20 χρόνια και πλέον χρειάζονται κάποιες υπερβάσεις και από το κράτος και από το πολιτικό σύστημα και από τις τράπεζες για να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό παραγωγικό πυλώνα. «Η δυναμική μας είναι για την τελευταία θέση της Ευρώπης. Πρέπει να βγούμε έξω από το κουτί και να αυξήσουμε την παραγωγικότητα» πρόσθεσε.

Αύξηση στην κατανάλωση ορυκτών πρώτων υλών

Ο κ. Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου, Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας επεσήμανε ότι τα τελευταία 25 χρόνια η κατανάλωση ορυκτών πρώτων υλών στην Ευρώπη αυξήθηκε πάνω από 2 φορές, ενώ η παραγωγή μειώθηκε κατά 35%, με μια ομάδα χωρών να ελέγχει τις κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες. Σημείωσε πως όποιος ελέγχει ένα κομμάτι από αυτές τις ορυκτές πρώτες ύλες, ουσιαστικά ελέγχει το ποιος θα έχει την επόμενη τεχνολογία. «Άρα λοιπόν το πρόβλημα είναι ότι κάποιοι κρατούν τα ηνία της τεχνολογικής εξέλιξης και της καινοτομίας στα χέρια τους και εμείς κινούμαστε με ρυθμούς Ευρώπης» είπε ο κ. Γιαζιτζόγλου.

Ανέφερε ότι τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φτιάχνει πυλώνες και σχέδια για να συμβουλέψει τις χώρες και τις επιχειρήσεις, η Κίνα μόνο πέρυσι τον Οκτώβριο έδωσε 22 δισεκατομμύρια ευρώ για να αγοράσει κοιτάσματα σε άλλες χώρες. «Καθίστε λοιπόν στις Βρυξέλλες να συζητάμε πώς θα κάνουμε ένα σχέδιο με 7 πυλώνες και 33 Λευκές Βίβλους» υποστήριξε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

Η Ελλάδα έχει μεγάλο περιθώριο να αυξήσει τις εξαγωγές της

Ο κ. Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών εκτίμησε πως η Ελλάδα έχει μεγάλο περιθώριο να αυξήσει τις εξαγωγές της, δεν είναι εφικτό όμως για όλες τις χώρες της Ευρώπης να αναπτυχθούν μέσω των εξαγωγών, γιατί εν τέλει θα πρέπει να εξάγουμε στον Άρη ή στον Πλούτωνα. Σημείωσε ότι η Ευρώπη έχει μεγάλη εξάρτηση από συγκεκριμένες εισαγωγές, υστερεί σε εξαγωγές υψηλής αξίας. δεν επιτρέπει την καινοτομία όσο σε άλλες χώρες, ενώ δεν ενθαρρύνει το ρίσκο. Όσον αφορά στην Ελλάδα, ο κ. Βέττας υποστήριξε ότι αν συνεχίσει το υφιστάμενο παραγωγικό υπόδειγμα οι ρυθμοί ανάπτυξης θα βρουν ένα ταβάνι και θα αρχίσουν να υποχωρούν.

«Θα υπάρξει μια αφύπνιση της Ευρώπης έτσι; Μάλλον και μακάρι να γίνει, αλλά οι κίνδυνοι είναι τρεις. Ο ένας έχει να κάνει με την άμυνα. Μιλάμε για μεγαλύτερη θωράκιση της ηπείρου μας. Εμείς εδώ έχουμε ένα ειδικό θέμα, προφανώς ένα ειδικό πρόβλημα, αλλά αυτό δεν είναι φθηνό το να ξοδεύεις 1% ή 2% παραπάνω του ΑΕΠ στην άμυνα. Αυτό κοστίζει και εάν δεν το κάνεις με υψηλή τεχνολογία κοστίζει δίπλα» σχολίασε ο κ. Βέττας. Το δεύτερο είναι ότι η Ευρώπη έχει γραφειοκράτες και πολιτικούς, που όταν υπάρχει μια κρίση κοιτάζουν να αυξήσουν τη δική τους επιρροή στα πράγματα.

«Αυτό είναι το τελευταίο το οποίο πρέπει να κάνει η Ευρώπη. Διότι η Ευρώπη υποφέρει από το γεγονός ότι δεν υπάρχει αρκετή οικονομική ελευθερία, παρά το γεγονός ότι έχουμε ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος» είπε ο κ. Βέττας. Ο τρίτος κίνδυνος είναι να επενδύσει πολιτικά στον φόβο, ο οποίος από μόνος του δεν μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές συναινέσεις.

Στρατηγική αυτονομία

Στις εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα αναφέρθηκε και ο κ. Philip Lowe, Senior Adviser Kekst-CNC, λέγοντας ότι σκιαγράφησαν τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες της Ευρώπης και υπέδειξαν τους τομείς, όπου η δράση είναι απαραίτητη για να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα. Στάθηκε στην έννοια της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τονίζοντας πως δεν θα πρέπει να εξαρτάται υπερβολικά από άλλες χώρες.

«Πιστεύω ότι οι τελευταίες προκλήσεις έχουν επιταχύνει τα κίνητρα τουλάχιστον των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων για να κάνουν κάτι γρήγορα. Τώρα, όταν μιλάω για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όπως γνωρίζετε, δεν υπάρχει κυβέρνηση στην Ευρώπη. Υπάρχει μια Επιτροπή που προτείνει πράγματα και υπάρχουν 27 κράτη μέλη που πρέπει να συμφωνήσουν» σχολίασε ο κ. Lowe, προσθέτοντας ότι αυτό θα απαιτήσει πολύ προσπάθεια και εντός της Επιτροπής, αλλά και στα κράτη μέλη.

Η «φοβερή ευκαιρία»

Ο κ. Κρίστιαν Χατζημηνάς, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών ΕENE, Ιδρυτής EFA GROUP, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος της THEON ανέλυσε την πρόταση της ΕΕΝΕ που αφορά την επιμόρφωση και την κατάρτιση του προσωπικού στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις. «Η μεγαλύτερη επένδυση που πρέπει να κάνει η Ελλάδα άμεσα για να αλλάξει και το παραγωγικό της μοντέλο είναι να επενδύσει στο ανθρώπινο δυναμικό. Είναι φοβερή ευκαιρία» τόνισε ο κ. Χατζημηνάς, χαρακτηρίζοντας αναγκαίο το να επανεκπαιδεύσουμε όλη την παραγωγική διαδικασία.

Στο πλαίσιο αυτό, οι επιχειρηματίες προτείνουν να αυξήσουν τους μισθούς, αλλά αυτές οι αυξήσεις που είναι συνυφασμένες με επανεκπαίδευση στις ψηφιακές δεξιότητες να μην επιβαρύνονται ούτε με μη μισθολογικό κόστος ούτε με εισφορές, ούτε με φορολογία εισοδήματος.

Όσον αφορά στο σκηνικό που διαμορφώνεται μετά τους δασμούς Τραμπ, ο κ. Χατζημηνάς δήλωσε υπεραισιόδοξος για την επόμενη μέρα. «Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον της Ευρώπης. Και αν δεν υπήρχε ο Τραμπ, θα έπρεπε να εφεύρουμε ένα Τράμπ. Γιατί θα αναγκαστεί η Ευρώπη να πάρει αποφάσεις, να αντιμετωπίσει δραστικά και πιο γρήγορα τα εμπόδια στο εμπόριο».

Υποστήριξε ότι, τόσο η Ευρώπη, όσο και η Αμερική θα αναγκαστούν στο τέλος να επενδύσουν και στις 2 πλευρές του Ατλαντικού. Εκτίμησε πως η Αμερική τα κάνει όλα αυτά γιατί θέλει να ρίξει το δολάριο, επειδή είναι ο μόνος τρόπος να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα χωρίς δασμούς. Όσον αφορά στην αμυντική βιομηχανία, ο κ. Χατζημηνάς χαρακτήρισε την άμυνα «ακριβό σπορ», που αποτελεί ταυτόχρονα μια αναγκαία επένδυση.