Ελαιόλαδο: Έλεγχος ταυτότητας με… δακτυλικά αποτυπώματα

Μια καινοτόμα πρόταση για την καταπολέμηση της απάτης στο ελαιόλαδο, φέρνουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, οι οποίοι μελέτησαν με ποια μέθοδο μπορούν να εξασφαλίσουν ότι θα επαληθεύεται η «ταυτότητα» του προϊόντος.

Η γνώση της χώρας προέλευσης αγροτικών προϊόντων, όπως το ελαιόλαδο επηρεάζει σημαντικά τόσο τις αγοραστικές αποφάσεις των καταναλωτών όσο και τις τιμές της αγοράς. Μάλιστα, η αλυσίδα εφοδιασμού παρθένου ελαιολάδου είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην απάτη και τη νοθεία και η παραποίηση της δήλωσης προέλευσης παραμένει ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστεί.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν τις μεγάλες δυνατότητες της λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων για την επαλήθευση της γεωγραφικής αυθεντικότητας του παρθένου ελαιολάδου

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, παρά τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για την υποχρεωτική δήλωση προέλευσης, δεν υπάρχει ακόμη επίσημη μέθοδος επαλήθευσης αυτών των πληροφοριών, ανοίγοντας ένα κρίσιμο κενό στην τροφική αλυσίδα.

Τι έδειξε η μελέτη για το ελαιόλαδο

Σύμφωνα λοιπόν, με μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Food Chemistry, συγκρίνει για πρώτη φορά τις δύο πιο υποσχόμενες μεθόδους μεταξύ ειδικών και μη τεχνικών για την πιστοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης του παρθένου ελαιολάδου: την ανάλυση σταθερών ισοτόπων και το δακτυλικό αποτύπωμα του κλάσματος των σεσκιτερπενίων (ένα είδος λιπιδικών ενώσεων).

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν επίσης τις μεγάλες δυνατότητες της λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων σεσκιτερπενίων για την επαλήθευση της γεωγραφικής αυθεντικότητας του παρθένου ελαιολάδου. «Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μέθοδος δακτυλικών αποτυπωμάτων σεσκιτερπενίων ήταν πιο αξιόπιστη από τις ισοτοπικές μεθόδους σε διάφορες πτυχές, όπως η ακρίβεια ταξινόμησης, η ευαισθησία και η επιλεκτικότητα», εξηγούν οι συγγραφείς, μέλη του Τμήματος Διατροφής, Επιστημών Τροφίμων και Γαστρονομίας στο UB.

Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να αυξηθεί η δυνατότητα μεταφοράς αυτής της βιοχημικής τεχνικής ώστε να διασφαλιστεί η παγκόσμια εφαρμογή της και, έτσι, να καταπολεμηθεί αποτελεσματικότερα η παραποίηση στην αλυσίδα τροφίμων.

Η μελέτη, με επικεφαλής τις καθηγήτριες Stefania Vichi και Alba Tres και πλαισιωμένη στη διδακτορική διατριβή της ερευνήτριας Berta Torres, από τη Σχολή Φαρμακευτικής και Επιστημών Τροφίμων, το Ινστιτούτο Έρευνας στη Διατροφή και την Ασφάλεια των Τροφίμων (INSA) και την Πανεπιστημιούπολη Τροφίμων Torribera του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης (UB), έχει τη συνεργασία του Κέντρου Έρευνας και του Ιδρύματος Ινστιτούτου Ινστιτούτου Έρευνας (Pernovtach I).

«Πόρτα» στην απάτη και τη νοθεία

Οι ραγδαίες αυξήσεις των τιμών τα τελευταία δύο χρόνια, κατέστησαν το ελαιόλαδο δυσπρόσιτο για πολλούς καταναλωτές. Και, για ένα προϊόν που θεωρείται «υγρό χρυσάφι», αυτές οι αυξήσεις των τιμών ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες στην απάτη και τη νοθεία.

Από τις αρχές της χρονιάς, το ελαιόλαδο έχει μπει στο μικροσκόπιο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), το οποίο διενεργεί ελέγχους για να εξετάσει αν η ποιότητα αυτού του εμβληματικού προϊόντος προστατεύεται επαρκώς.

Στο πλαίσιο του εν εξελίξει ελέγχου του, το ΕΕΣ επικεντρώνεται σε μια πτυχή που δεν έχει εξετάσει στο παρελθόν: στα συστήματα ελέγχων σε σχέση με τα πρότυπα εμπορίας και την ασφάλεια του ελαιολάδου ως τροφίμου. Για το λόγο αυτό, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) διενεργεί έλεγχο αυτή την περίοδο, προκειμένου να αξιολογήσει αν τα συστήματα ελέγχου της ΕΕ διασφαλίζουν αποτελεσματικά τη γνησιότητα και την ασφάλειά του, καθώς και την ακρίβεια της επισήμανσής του.

Επιδίωξη είναι να ρίξουν φως στους μηχανισμούς που εφαρμόζονται για την προστασία τόσο των καταναλωτών όσο και των παραγωγών, ξεκινώντας από την επαλήθευση της προέλευσης και της ποιότητας του ελαιολάδου και φθάνοντας μέχρι τη διασφάλιση ότι αυτό δεν περιέχει επιβλαβείς ρύπους.

«Σε τελική ανάλυση, το ελαιόλαδο δεν είναι απλώς ένα προϊόν: συμβολίζει την παράδοση, τη φροντίδα και την αριστεία. Οι καταναλωτές πρέπει να μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη ότι το ελαιόλαδο που βρίσκουν στο ράφι είναι γνήσιο», επισημαίνει το ΕΕΣ, σημειώνοντας ότι χωρίς αξιόπιστα συστήματα για την επιβολή των σχετικών προτύπων και τον έλεγχο των ετικετών, η φήμη του ευρωπαϊκού ελαιολάδου κινδυνεύει.