Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: Με το όπλο επ΄ώμου – Τι θα κάνει με τα επιτόκια

Η ΕΚΤ, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις που σχετίζονται με τους δασμούς και είναι σε ετοιμότητα να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για να διατηρήσει τις τιμές και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αυτά δήλωσε μεταξύ άλλων η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ την Παρασκευή.

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στη Βαρσοβία, η Λαγκάρντ είπε ότι δεν θα σχολιάσει τη νομισματική πολιτική κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά τόνισε ότι η ΕΚΤ αξιολογεί τόσο τις πιθανές όσο και τις πραγματικές επιπτώσεις των δασμών στο εμπόριο.

Στις 17 Απριλίουη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεδριάζει, και η συντριπτική πλειοψηφία  των αναλυτών ποντάρει σε μία ακόμα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης.

Αναφερόμενη στην πρόσφατη κίνηση των ΗΠΑ να αναστείλουν τους «αμοιβαίους» δασμούς, η Λαγκάρντ είπε: «Η ΕΚΤ παρακολουθεί και είναι πάντα έτοιμη να χρησιμοποιήσει τα μέσα που έχει στη διάθεσή της και έχει βρει στο παρελθόν τα κατάλληλα μέσα και εργαλεία που ήταν απαραίτητα για να εξασφαλίσει τη σταθερότητα των τιμών και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Υπογράμμισε επίσης τη μακροχρόνια άποψη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ ότι η κοινή χρηματοοικονομική ικανότητα είναι απαραίτητη για την απορρόφηση των οικονομικών κραδασμών.

«Παρακολουθούμε προσεκτικά όλες τις εξελίξεις της αγοράς και αυτό που παρατηρήσαμε πρόσφατα είναι ένας βαθμός αστάθειας, αλλά στην Ευρώπη και ειδικότερα στη ζώνη του ευρώ παρατηρήσαμε ότι οι υποδομές της αγοράς και οι αγορές συμπεριλαμβανομένων των αγορών ομολόγων λειτουργούν κανονικά», εξήγησε.

Η «Μεγάλη Πέμπτη» των επιτοκίων

Στις 17 Απριλίου, «Μεγάλη Πέμπτη» τόσο για τους Ορθοδόξους, όσο και για τους Καθολικούς, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεδριάζει, και η συντριπτική πλειοψηφία  των αναλυτών ποντάρει σε μία ακόμα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης.

Και δεν σταματούν εκεί: όπως επισημαίνει σε ανάλυσή της  η Morningstar DBRS, οι αγορές τοποθετούν τα επιτόκια του ευρώ μεταξύ 1,50% και 1,75% έως το τέλος του 2025, από 2,00% νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Αυτό συνεπάγεται τουλάχιστον τρεις περαιτέρω περικοπές μετά τον Απρίλιο. Το επιτόκιο καταθέσεων ανέρχεται σήμερα στο 2,50%.

Πρόκειται επί της ουσίας για την πρώτη συνεδρίαση της ΕΚΤ, μετά την «Ημέρα της Ανεξαρτησίας» στις 2 Απριλίου, κατά την οποία ο Ντόναλντ Τραμπ ξεδίπλωσε τη δασμολογική του ατζέντα. Εκεί θα διαφανούν οι προθέσεις των μελών της νομισματικής αρχής για την πορεία των επιτοκίων από εδώ και στο εξής, μετά την αναταραχή που έχει προκαλέσει σε όλο τον πλανήτη η κήρυξη εμπορικού πολέμου από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Πότε είναι οι επόμενες συνεδριάσεις της ΕΚΤ το 2025;

• 17 Απριλίου 2025
• 5 Ιουνίου 2025
• 24 Ιουλίου 2025
• 11 Σεπτεμβρίου 2025
• 30 Οκτωβρίου 2025
• 18 Δεκεμβρίου 2025

Η αναταραχή της αγοράς καθιστά δύσκολη την πρόβλεψη

Οι κεντρικοί τραπεζίτες αντιμετωπίζουν ένα δύσκολο έργο, λέει ο Peter Goves, παγκόσμιος επικεφαλής στρατηγικής σταθερού εισοδήματος αναπτυγμένων αγορών στην MFS Investment Management. «Κάθε απόδοση και θεμελιώδεις προβλέψεις είναι ξεπερασμένες πολύ γρήγορα, καθώς το περιβάλλον που επικρατεί είναι εξαιρετικά ρευστό». Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε έντονους κλυδωνισμούς στις παγκόσμιες αγορές μετοχών και ομολόγων με τις δασμολογι8κές του παλινωδίες.

Οι εκτιμήσεις Στουρνάρα

Οι σαρωτικοί δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απειλούν με ένα μεγάλο «σοκ ζήτησης» στην ευρωζώνη, προειδοποίησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξή του στους FT, ενόψει και της αναμενόμενης επόμενης απόφασης της ΕΚΤ για τα επιτόκια.

Ο Γιάννης Στουρνάρας προειδοποίησε ότι ο επικείμενος παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος είναι πιθανό να επιβαρύνει πολύ την οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης. «Μια αξιοσημείωτη αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη θα μπορούσε να καταστήσει τη δραστηριότητα πολύ πιο αδύναμη από το αναμενόμενο, παρασύροντας τον πληθωρισμό κάτω από τους στόχους μας», είπε χαρακτηριστικά.

Ένα από τα μακροβιότερα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, όπως γράφουν οι FT, ο επικεφαλής της ΤτΕ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας ότι τι η ευρωζώνη απειλείται από τις επιπτώσεις των δασμών Τραμπ σε μια χρονική στιγμή που οι προοπτικές για ανάπτυξη ήταν ήδη «μέτριες» και ο πληθωρισμός βρίσκεται σε πορεία επίτευξης του στόχου του 2%.

Πριν από την ανακοίνωση των δασμών του Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, η ΕΚΤ είχε δώσει σήμα για μια πιθανή παύση της μείωσης των επιτοκίων καθώς υιοθέτησε πιο επιθετική γλώσσα μετά την τελευταία τον περασμένο μήνα. Η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε τον Μάρτιο ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα μπορούσε να αυξηθεί κατά μισή ποσοστιαία μονάδα σε έναν εμπορικό πόλεμο λόγω «των μέτρων αντιποίνων της ΕΕ και της ασθενέστερης συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ».

Ωστόσο, ο Γιάννης Στουρνάρας αμφισβήτησε αυτή την εκτίμηση, υποστηρίζοντας ότι «οι δασμοί είναι σίγουρα ένα αποπληθωριστικό μέτρο» για την ευρωζώνη. Τόνισε ότι η πολιτική προστατευτισμού των ΗΠΑ αποδείχθηκε «χειρότερη από το αναμενόμενο» και προκάλεσαν έναν «άνευ προηγουμένου» βαθμό «παγκόσμιας αβεβαιότητας πολιτικής» που επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα.

Ερωτηθείς εάν η κατάσταση ήταν αρκετά σοβαρή για να δικαιολογήσει μια μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, ο ίδιος απέφυγε να απαντήσει.

Προειδοποίησε, πάντως, πως αν και είναι δύσκολο να «εκτιμηθεί με ακρίβεια ο αντίκτυπος των δασμών», ο αρνητικός αντίκτυπος στην ανάπτυξη της ευρωζώνης «θα μπορούσε να είναι μεταξύ 0,5 και 1 ποσοστιαίας μονάδας».  Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ μείωσε τον Μάρτιο την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ για το 2025 σε μόλις 0,9%.

Διαφωνίες στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ

Το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ φαίνεται διχασμένο ως προς τη μελλοντική πολιτική πορεία: Ο διοικητής της γαλλικής κεντρικής τράπεζας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, εξέφρασε την υποστήριξή του για γρήγορες μειώσεις των επιτοκίων στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης αυτή την εβδομάδα. Ενώ η διαφορά για τους δασμολογικούς δασμούς θα έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη, η τάση αποπληθωρισμού στην ευρωζώνη είναι σταθερή, λέει. Η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου ΗΠΑ θα βοηθήσει επίσης να συγκρατηθεί η πίεση των τιμών , υπογραμμίζει.

Από την άλλη πλευρά του φάσματος, το μεγάλο γεράκι της ΕΚΤ, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Αυστρίας, Ρόμπερτ Χόλτσμαν, δεν βλέπει κανένα λόγο να μειώσει τα επιτόκια σε αυτό το σημείο. «Μετά από όλα όσα έχω δει, δεν βλέπω κανέναν λόγο να αλλάξω γνώμη», είπε σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη, αν και άφησε την πόρτα ανοιχτή για μια αλλαγή, αν το δικαιολογούσαν τα δεδομένα.

Τα πρακτικά από τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της 6ης Μαρτίου, που δημοσιεύθηκαν στις 6 Απριλίου , επιβεβαίωσαν την αυξανόμενη απόκλιση εντός του διοικητικού συμβουλίου.

Πρόσφατες κινήσεις βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ

Η ΕΚΤ  ξεκίνησε τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων της τον Ιούνιο , σταμάτησε τον Ιούλιο και συνέχισε τις μεταβολές των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο, τον Δεκέμβριο, τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο , μειώνοντας το βασικό της επιτόκιο κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες συνολικά.

Τι σημαίνουν οι δασμοί για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης;

Σύμφωνα με την DBRS, ενώ οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι οι δασμοί θα βλάψουν την ανάπτυξη της ευρωζώνης, η επίδρασή τους στον πληθωρισμό είναι λιγότερο σαφής.

Τα φθηνότερα αγαθά από την Κίνα, οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας και το ισχυρότερο ευρώ έναντι του δολαρίου είναι αποπληθωριστικά. Ωστόσο, οι δασμοί μπορεί να οδηγήσουν σε συμφόρηση στην προσφορά που μπορεί να ωθήσει τις τιμές υψηλότερα, σύμφωνα με έγγραφο της Εθνικής Τράπεζας της Αυστρίας.

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 2,2% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, χαμηλότερος από το 2,3% του Φεβρουαρίου και σύμφωνα με τις προβλέψεις .

Πώς επηρεάζουν τις αγορές οι μειώσεις των επιτοκίων;

Οι αγορές μετοχών τείνουν να αυξάνονται με τις αναμενόμενες μειώσεις επιτοκίων. Στις αγορές ομολόγων, η πτώση των επιτοκίων σημαίνει χαμηλότερες αποδόσεις, γεγονός που ωθεί τις τιμές των ομολόγων υψηλότερα. Τα χαμηλότερα επιτόκια κάνουν επίσης τα υπάρχοντα ομόλογα, ιδιαίτερα αυτά που έχουν ήδη εκδοθεί σε περίοδο υψηλών επιτοκίων, πιο ελκυστικά για τις αποδόσεις.

Εν τω μεταξύ, τα επιτόκια αποταμίευσης μετρητών σε τραπεζικούς λογαριασμούς πιθανότατα θα μειωθούν, εις βάρος των αποταμιευτών. Τα επιτόκια που λαμβάνουν οι αποταμιευτές εξαρτώνται κυρίως από τη διευκόλυνση καταθέσεων, η οποία καθορίζει τους τόκους που λαμβάνουν οι τράπεζες για την κατάθεση χρημάτων στην ΕΚΤ κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι δανειολήπτες, αντίθετα, επωφελούνται από χαμηλότερα επιτόκια καθώς το καταναλωτικό χρέος και τα στεγαστικά δάνεια γίνονται φθηνότερα.