Διεθνείς αγορές: Πώς η στροφή Τραμπ δεν διώχνει την παγκόσμια αβεβαιότητα

Με ένα «ράλι ανακούφισης», καλύπτοντας τις μισές σχεδόν απώλειες, αντέδρασαν οι αγορές – που θύμιζαν το τελευταίο διάστημα με τις ακραίες διακυμάνσεις τους «το τρενάκι του τρόμου» – στην αλλαγή πλεύσης του Ντόναλντ Τραμπ, που ανακοίνωσε λίγες ώρες μετά την επίσημη εφαρμογή τους την αναστολή 90 ημερών στους πρόσθετους «ανταποδοτικούς» δασμούς, αν και παραμένει σε ισχύ ο ενιαίος συντελεστής του 10%, με την εξαίρεση την Κίνα που πλέον αντιμετωπίζει δασμούς 125%.

Ορισμένοι εκ των κορυφαίων στρατηγικών αναλυτών αποφάνθηκαν πως «η οικονομική εκδοχή της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας» του προέδρου που ανακοίνωσε στις 2 Απριλίου αποτελεί ως έναν βαθμό παρελθόν, καθώς για την απόφασή του αυτή κυριάρχησε ένα μείγμα οικονομικού ρεαλισμού, πολιτικής επιβίωσης και παρασκηνιακών παρεμβάσεων, κάνοντας μερικώς πίσω από την άκρη του γκρεμού του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.

Κορυφαίοι διαχειριστές επενδυτικών κεφαλαίων εκτιμούν πως το «όριο ανοχής στον πόνο» διαταράχθηκε όταν, αφού τέθηκαν σε ισχύ οι αυστηρότεροι δασμοί των ΗΠΑ εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα, στο επίκεντρο της κρίσης βρέθηκαν τα αμερικανικά ομόλογα και το δολάριο, ουσιαστικά η ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Στην αγορά των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, ύψους 29 τρισ. δολαρίων, η απόδοση του 10ετούς εκτοξεύθηκε στη μεγαλύτερη κίνηση των τελευταίων 25 ετών και στο 30ετές η απόδοση σημείωσε τη μεγαλύτερη τριήμερη άνοδο από το 1981, αυξάνοντας τους προβληματισμούς σχετικά με το κόστος χρηματοδότησης του τεράστιου δημόσιου χρέους της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.

Οι πιέσεις στις αποδόσεις των αμερικανικών τίτλων εντάθηκαν και από τις πωλήσεις αμοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds) που πουλούσαν ρευστά περιουσιακά στοιχεία για να καλύψουν τις απαιτήσεις περιθωρίου λόγω απωλειών των χαρτοφυλακίων τους σε άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, θυμίζοντας το «dash for cash» της εποχής της COVID.

Παράλληλα, με τους αποκαλούμενους και bond vigilantes και τους market vigilantes των αγορών αυξήθηκαν και οι φόβοι μήπως η Κίνα, που κατέχει αμερικανικά ομόλογα ύψους 760 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μειώσει μερικώς τις θέσεις της στο αμερικανικό χρέος, εντείνοντας το πρόβλημα.

Το «ξεπούλημα»

Η Wall Street βρισκόταν επίσης σε πτωτική τάση έπειτα από ένα τετραήμερο «ξεπούλημα» που εξαφάνισε 6 τρισ. δολάρια από τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών του δείκτη-σηματωρού των διεθνών μετοχικών τάσεων S&P 500.

Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις, όμως, το 48,2% των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών στις ΗΠΑ (από 37,8% πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007 και του 2008) ή το 62% των Αμερικανών, σύμφωνα με τον Λάρι Φινκ της BlackRock, έχει επενδύσει σε μετοχές, με αποτέλεσμα το πολιτικό κόστος εν όψει και των αμερικανικών ενδιάμεσων εκλογών να μην είναι αμελητέο.

Και μπορεί ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ να δήλωνε πως το θέμα δεν είναι η Wall Street αλλά η πραγματική οικονομία, η «Main Street», όπως λένε οι Αμερικανοί, όμως το γεγονός πως μετά τις ανακοινώσεις οι μετοχές του S&P 500 κέρδισαν σε μία συνεδρίαση 4,3 τρισ. δολάρια έκανε όλους να νιώσουν καλύτερα.

Να σημειωθεί πως στο παγκόσμιο «γύρισμα» των αγορών συμμετείχαν και οι ελληνικές μετοχές, οι οποίες περιόρισαν τις αρχικές απώλειες των 15 δισ. ευρώ κατά παγκόσμιο τετραήμερο «ξεπούλημα», που στην ουσία μηδένιζαν τα κέρδη της χρονιάς στα 7,2 δισ. ευρώ σήμερα.

Φόβοι ύφεσης

Κορυφαίοι οικονομολόγοι επενδυτικών τραπεζών «έβλεπαν» επίσης πως πιθανώς η παγκόσμια οικονομία οδηγείται σε ύφεση, ενώ και ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Τζέιμς Ντάιμον, και άλλα κορυφαία στελέχη, που παρακολουθεί ο Τραμπ, εξέφρασαν ανησυχίες ότι ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ύφεση. Ετσι, εν μέσω και ενός έντονου παρασκηνίου στον Λευκό Οίκο, που παρουσιάστηκε στον αμερικανικό Τύπο, λίγες ώρες αφότου τέθηκαν σε ισχύ οι «αμοιβαίοι» δασμοί ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφάσισε να αναπροσαρμόσει την προσέγγισή του.

Με ανάρτησή του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θέτει τους πρόσθετους «ανταποδοτικούς» δασμούς σε αναστολή 90 ημερών επειδή «περισσότερα από 75 κράτη ήρθαν σε επαφή με αμερικάνικες αρχές (υπουργεία Οικονομικών και Εμπορίου, καθώς και το Γραφείο Εμπορικού Αντιπροσώπου ΗΠΑ) για να διαπραγματευτούν λύσεις για ζητήματα εμπορίου, εμπορικών εμποδίων, δασμών, χειραγώγησης συναλλαγματικής ισοτιμίας και μη-δασμολογικών εμποδίων, ενώ δεν επέβαλαν εμπορικά αντίμετρα στις ΗΠΑ».
Κλιμάκωση με Κίνα

Ο δασμός βάσης 10% παραμένει σε ισχύ (από 5/4) και η εφαρμογή του επεκτείνεται προσωρινά σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, οι οποίοι επιβαρύνθηκαν με πρόσθετους δασμούς (πλέον του 10%) και προέβησαν σε ενέργειες για έναρξη διαπραγματεύσεων. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν και τα κράτη-μέλη της ΕΕ, με την Κομισιόν να «παγώνει» αναλογικά τους δασμούς προς τις ΗΠΑ για 90 ημέρες, «θέλοντας να δώσει μια ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις».

Αντιθέτως, ο αμερικανός πρόεδρος αύξησε ακόμα περισσότερο τους δασμούς επί κινεζικών προϊόντων που εισάγονται στις ΗΠΑ και πέρυσι κυμάνθηκαν στα 440 δισ. δολ., οι οποίοι πλέον ανέρχονται σε 125%, κλιμακώνοντας τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, με την αιτιολογία ότι «η Κίνα επέδειξε ασέβεια προς τις παγκόσμιες αγορές».

Πέρυσι οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ τους ανήλθαν σε 585 δισ. δολ., αν και οι ΗΠΑ εισήγαγαν πολύ περισσότερα αγαθά (440 δισ. δολάρια) από ό,τι εισήγαγε η Κίνα (145 δισ. δολάρια), με το εμπορικό έλλειμμα να διαμορφώνεται σε 295 δισ. δολ. Το πώς θα αντιδράσει η Κίνα πιθανότατα θα διαμορφώσει τις εξελίξεις, λένε οι αναλυτές, την ώρα που οι δασμοί για τα αυτοκίνητα και τον χάλυβα παραμένουν επίσης σε ισχύ, όπως και η απειλή μελλοντικών επιβαρύνσεων στα φαρμακευτικά προϊόντα και στους ημιαγωγούς.
Προστατευτισμός

Η άνοδος των δασμών στην Κίνα αλλά και η καθυστέρηση των άλλων αφήνει τον πραγματικό δασμό στο 23%, που παραπέμπει στη μεγαλύτερη επιστροφή στον προστατευτισμό από το 1909. Οι καθυστερήσεις βοηθούν αλλά δεν μειώνουν την αβεβαιότητα, εκτίμησαν αναλυτές της Morgan Stanley. Η νέα απόφαση Τραμπ προσφέρει περιορισμένη ανακούφιση, καθώς δεν αρκεί για να αποτρέψει την επιβράδυνση της ανάπτυξης και την αύξηση του πληθωρισμού, εκτίμησε η Citigroup.

Τα σημάδια επιβράδυνσης θα γίνουν πιο ξεκάθαρα τους επόμενους μήνες, επιτρέποντας στη Fed να μειώσει τα επιτόκια από τον Μάιο ή τον Ιούνιο, ενώ και η ΕΚΤ αναμένεται να συνεχίσει τις μειώσεις αρχής γενομένης κατά 0,25% από την ερχόμενη Πέμπτη.

Η πειθαρχία που επιβάλλει η αγορά ομολόγων αποτελεί ισχυρό εργαλείο ώστε οι κυβερνήσεις να αναπροσαρμόσουν την προσέγγισή τους, ανέφερε και η DBRS σχολιάζοντας τη στροφή Τραμπ, αν και εκτιμά πως η αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη της δασμολογικής κρίσης δεν έχει εκλείψει.

Η αστάθεια και η μεταβλητότητα στις αγορές ήρθε για μείνει, εκτίμησαν αναλυτές της Henderson, ενώ το επενδυτικό περιβάλλον παραμένει αβέβαιο και ορισμένες από τις επιπτώσεις από τους δασμούς είναι ήδη μη αναστρέψιμες.

Πηγή: Έντυπη έκδοση Οικονομικός Ταχυδρόμος (ΟΤ) –Το Βήμα της Κυριακής