ΕΥ Ελλάδος: Πώς διαμορφώνεται το φορολογικό τοπίο για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα

Το μεταβαλλόμενο τοπίο της φορολογίας επιχειρήσεων στην Ελλάδα, χαρτογραφεί η νέα έρευνα της ΕΥ Ελλάδος, «Πώς διαμορφώνεται το φορολογικό τοπίο του αύριο στην Ελλάδα;».

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ Δεκεμβρίου 2024 και Φεβρουαρίου 2025, σε δείγμα 124 στελεχών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Αποτυπώνει τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Φορολογικές και Οικονομικές Διευθύνσεις των επιχειρήσεων, για να ανταποκριθούν στους εντεινόμενους φορολογικούς κινδύνους, σε συνδυασμό με τον κρίσιμο συμβουλευτικό τους ρόλο προς τη διοίκηση των οργανισμών τους.

Η έρευνα

Ένας στους δύο ερωτώμενους (51%) αξιολογεί ως κορυφαία προτεραιότητα τη συμμόρφωση με τις τεχνολογικές απαιτήσεις της φορολογίας στην Ελλάδα, όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση και η ηλεκτρονική διαβίβαση παραστατικών διακίνησης στην πλατφόρμα myDATA, 85% των στελεχών περιλαμβάνουν το ζήτημα αυτό μεταξύ των πέντε βασικών τους προτεραιοτήτων, και 66% τη γενικότερη συμμόρφωση με φορολογικές και κανονιστικές απαιτήσεις, όπως οι Δράσεις του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της Διάβρωσης της Φορολογικής Βάσης και της Μεταφοράς Κερδών (Base Erosion and Profit Shifting ή BEPS).

Στο ίδιο πνεύμα, 88% των ερωτώμενων εκτιμούν ότι η προσυμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων με δεδομένα που διαβιβάζονται στην πλατφόρμα myDATA, η ηλεκτρονική τιμολόγηση και τα ηλεκτρονικά παραστατικά διακίνησης θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στο φορολογικό και οικονομικό τμήμα του οργανισμού τους. Και ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (93%) δηλώνουν ότι οι επιχειρήσεις τους είναι έτοιμες να διαβιβάσουν στο myDATA δεδομένα σχετικά με τα έσοδα, το επίπεδο ετοιμότητας είναι πολύ χαμηλότερο για τα έξοδα (53%), και για εγγραφές όπως η μισθοδοσία, οι αποσβέσεις, τα δεδουλευμένα και οι προβλέψεις (52%).

Οι φορολογικοί κίνδυνοι

Δύο στους τρεις συμμετέχοντες (65%) διαπιστώνουν ότι, κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων χρόνων, έχει αυξηθεί ο κίνδυνος ή η αβεβαιότητα γύρω από τη φορολογική νομοθεσία ή τους φορολογικούς κανόνες γενικότερα. Συγχρόνως, περισσότεροι από τους μισούς αντιμετώπισαν μεγαλύτερο αριθμό ή και ένταση φορολογικών ελέγχων ή διαφορών με τις φορολογικές αρχές (51%), ενώ εκτιμούν ότι τα φαινόμενα αυτά θα ενταθούν τα επόμενα δύο χρόνια.

Την ίδια ώρα, 59% των συμμετεχόντων δηλώνουν ότι οι Φορολογικές Διευθύνσεις τους είναι ανέτοιμες να διαχειριστούν τις υποχρεώσεις που δημιουργεί η φορολογική μεταρρύθμιση του προγράμματος BEPS του ΟΟΣΑ.

Σε ερώτηση σχετικά με τεχνικούς τομείς που αντιπροσωπεύουν σήμερα τις σημαντικότερες πηγές φορολογικού κινδύνου, 60% των στελεχών ανέφεραν τις ενδοομιλικές συναλλαγές (transfer pricing) ως τον βασικότερο κίνδυνο. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες δε φαίνεται να αξιοποιούν τους διαθέσιμους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών, όπως οι Διαδικασίες Συμφωνιών Προκαθορισμένης Τιμολόγησης (APAs) ή οι Διαδικασίες Αμοιβαίου Διακανονισμού.

Επενδύσεις στην τεχνολογία και στο ταλέντο

Για να ανταποκριθούν στο περιβάλλον προκλήσεων, οι Φορολογικές Διευθύνσεις επενδύουν στην τεχνολογία και στο ανθρώπινο δυναμικό τους.

Μεγάλη μερίδα των ερωτώμενων αντιλαμβάνονται ως προτεραιότητα την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, με το 61% των απαντήσεων να αφορούν την αύξηση της αυτοματοποίησης των εσωτερικών λειτουργιών, 34% την αξιοποίηση των δεδομένων, της GenAI και της τεχνολογίας, και 47% την εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζόμενων.

Ειδικότερα για την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και τα data analytics, οκτώ στους δέκα συμμετέχοντες εκτιμούν ότι θα συμβάλουν σημαντικά (27%) ή σε κάποιον βαθμό (53%) στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας του φορολογικού τμήματος, τα επόμενα τρία χρόνια. Είναι δε, ενδιαφέρον, ότι μόνο ένας στους τρεις συμμετέχοντες (32%) αναμένει ότι η χρήση της AI και της ανάλυσης δεδομένων θα οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των εργαζόμενων του φορολογικού τμήματος.

Ενδοομιλικές συναλλαγές (transfer pricing)

Οι συμμετέχοντες εκτιμούν ότι, κατά τα επόμενα τρία χρόνια, η πολιτική του οργανισμού τους για τις ενδοομιλικές συναλλαγές θα επηρεαστεί, κυρίως, από την αυξημένη έμφαση κατά τον έλεγχο από τις φορολογικές αρχές (70% εκτιμούν ότι θα έχει σημαντική ή μέτρια επίπτωση), αλλά και τις αλλαγές στην εθνική και τη διεθνή φορολογική πολιτική (56%) και τη σταθερότητα του φορολογικού συντελεστή (55%).

Ως μεγαλύτερες προκλήσεις για τη διαχείριση των ενδοομιλικών συναλλαγών, αναδεικνύονται η αναποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας (38%), η ελλιπής τυποποίηση των διαδικασιών της επιχείρησης (33%), και η έλλειψη σαφών ρόλων και αρμοδιοτήτων (32%). Ωστόσο, ένα εντυπωσιακό 28% ανέφεραν ότι δεν αντιμετωπίζουν σχετικές προκλήσεις.

Οι προτάσεις της ΕΥ

Με δεδομένη την έντονη πίεση που ασκεί στις Φορολογικές και Οικονομικές Διευθύνσεις η παγκόσμια φορολογική μεταρρύθμιση και οι αυξημένες απαιτήσεις συμμόρφωσης στην Ελλάδα, η ΕΥ καταθέτει μία σειρά προτάσεων που εστιάζουν στους ακόλουθους άξονες:

• Δημιουργία ενός αποτελεσματικού Πλαισίου Ελέγχου Φορολογίας (Tax governance)
• Αξιοποίηση της GenAI
• Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό
• Έμφαση στις ενδοομιλικές συναλλαγές
• Outsourcing και co-sourcing υπηρεσιών
• Φορολογικό πιστοποιητικό

Σχολιάζοντας την έρευνα, o Σπύρος Καμινάρης, Εταίρος και Επικεφαλής Φορολογικών Υπηρεσιών EY Ελλάδος, δήλωσε: «Οι Φορολογικές και Οικονομικές Διευθύνσεις είναι αντιμέτωπες με σύνθετες προκλήσεις, καθώς καλούνται να ανταποκριθούν σε αυξημένες απαιτήσεις συμμόρφωσης και παροχής πληροφοριών και να λειτουργήσουν, παράλληλα, ως στρατηγικοί σύμβουλοι προς τη διοίκηση. Για να επιτελέσουν τον ρόλο τους, θα πρέπει να οικοδομήσουν ένα στιβαρό πλαίσιο διακυβέρνησης και ελέγχου της φορολογίας, να επενδύσουν στην τεχνολογία, και ειδικότερα στην GenAI, και να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού τους με έμφαση στις ψηφιακές δεξιότητες. Είναι σκόπιμο, επίσης, να εξετάσουν δοκιμασμένες πρακτικές, όπως το outsourcing και co-sourcing υπηρεσιών και οι υπηρεσίες φορολογικού πιστοποιητικού».