Μετακόμιση: Ποια είναι τα κίνητρα και τα κριτήρια των Ελλήνων [γραφήματα]

Οι υψηλότερες προδιαγραφές στέγασης, η καλύτερη τοποθεσία και το μεγαλύτερο εμβαδόν ενός ακινήτου είναι οι βασικοί παράγοντες μετακόμισης για τους Ευρωπαίους πολίτες, όπως αυτοί αποτυπώνονται στην πανευρωπαϊκή έρευνα «European Housing Trend Report 2024» που πραγματοποίησε το κτηματομεσιτικό δίκτυο RE/MAX Europe.

Από την άλλη, παράγοντες, όπως ο καιρός, επηρεάζουν ελάχιστα τις αποφάσεις των ερωτηθέντων σχετικά με μία πιθανή μετακόμιση, με μόλις το 8% αυτών να αναφέρουν το κλίμα ως κύριο λόγο αλλαγής κατοικίας. Παράλληλα, σχεδόν δύο στους τρεις που επιθυμούν να μετακομίσουν αναφέρουν ως ανασταλτικό παράγοντα το υψηλό κόστος των ακινήτων.

Η έρευνα για την μετακόμιση

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της RE/MAX Europe, η επιθυμία για μετακόμιση επηρεάζεται, επίσης, από τις τάσεις αστικοποίησης, με το 31% των ατόμων που σκέφτονται να μετακομίσουν να σχεδιάζουν να εγκατασταθούν σε πόλεις που καλύπτουν υψηλά στάνταρντ διαβίωσης. Αυτή η τάση είναι πιο έντονη στην Τουρκία (55%) και στη Ρουμανία (42%), όπου σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού έλκεται από τη ζωή στην πόλη.

Επιπλέον, το 22% των ερωτηθέντων προτιμούν τα προάστια, με τη μετακίνηση σε αυτές τις περιοχές να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Πολωνία (39%) και την Τσεχία (33%), ενώ το 18% των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα απάντησαν ότι σκέφτονται να μετακομίσουν σε περισσότερο αγροτικές περιοχές. Ειδικότερα, στη Γαλλία το ποσοστό ανέρχεται σε 30% και στη Σλοβενία σε 29% γεγονός που αποδεικνύει μία νέα τάση – στροφή προς τον αγροτικό τρόπο ζωής, αναδεικνύοντας τη μεγάλη ποικιλομορφία στις στεγαστικές προτιμήσεις σε όλη την Ευρώπη.

Πάντως, παρά την αυξανόμενη επιθυμία για καλύτερες συνθήκες στέγασης, περισσότερο χώρο και καλύτερη τοποθεσία, πολλοί από εκείνους που είναι πιθανόν να μετακομίσουν συγκρατούνται από σημαντικούς παράγοντες με βασικότερο αυτόν του κόστους αγοράς. Το 64% όσων σχεδιάζουν να μετακομίσουν θεωρούν το συγκεκριμένο οικονομικό παράγοντας ως τη μεγαλύτερη πρόκληση.

Η ανησυχία αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη σε χώρες όπως η Κροατία και η Μάλτα, όπου το κόστος στέγασης έχει φτάσει σε απαγορευτικά επίπεδα για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Επίσης, τα 2/5 των ερωτηθέντων (40%) δηλώνουν ότι δεν διαθέτουν επαρκές κεφάλαιο για να μετακομίσουν, με το ζήτημα αυτό να είναι πιο συνηθισμένο στην Τσεχική Δημοκρατία (60%) και στην Ελλάδα (58%). Άλλοι παράγοντες που δυσχεραίνουν τη μετακόμιση περιλαμβάνουν την ταλαιπωρία της μετακίνησης από ένα μέρος σε ένα άλλο (25%), τα υψηλά επιτόκια (23%) και την έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων στις τοποθεσίες που προτιμούν (18%). Ο συνδυασμός των υψηλών τιμών ακινήτων, των αυξημένων επιτοκίων και του υψηλού κόστους διαβίωσης φαίνεται να εμποδίζουν πολλούς από το να κάνουν το βήμα προς την ιδιοκατοίκηση.

Το 36% των συμμετεχόντων στην έρευνα που διεξήχθη από την Opinium Research για την RE/MAX Europe, σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 20.000 ενηλίκων σε ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, απάντησε ότι η εύρεση κατάλληλου ακινήτου σε ιδανική τοποθεσία ή μια αύξηση του μισθού τους είναι παράμετροι που μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο να αποφασίσουν να μετακομίσουν, ενώ εξίσου σημαντικό ρόλο στην απόφαση τους θα παίξει και μία γενναία μείωση των επιτοκίων. Η κρατική στήριξη για την αγορά ακινήτων θεωρείται, επίσης, κρίσιμη από ορισμένους, με το 19% των ερωτηθέντων να την επισημαίνουν ως σημαντικό παράγοντα, με το ποσοστό να φτάνει στο 29% τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία.

Την ίδια στιγμή, σε υψηλά επίπεδα παραμένει σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης η ικανοποίηση σχετικά με τη στέγαση, παρά τις εκτενείς ανησυχίες για το ύψος των τιμών στα ακίνητα παγκοσμίως. Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα, «European Housing Trend Report 2024», Ολλανδία και στη Ρουμανία οι ερωτηθέντες απάντησαν σε ποσοστό 84% ότι είναι πολύ ικανοποιημένοι για την τρέχουσα κατάσταση στέγασής τους. Αυτό το επίπεδο ικανοποίησης είναι πολύ παραπάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 76% και είναι στενά συνδεδεμένο με τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης και την ποιότητα των διαθέσιμων κατοικιών σε αυτές τις χώρες.

Ωστόσο, δεν μοιράζονται όλες οι χώρες αυτό το επίπεδο ικανοποίησης. Η Ιρλανδία, για παράδειγμα, έχει το υψηλότερο ποσοστό μη ικανοποιημένων κατοίκων φτάνοντας το 18% (8% πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 10%). Σε όλη την Ευρώπη, αυτή η δυσαρέσκεια εντοπίζεται ιδιαίτερα σε ενοικιαστές και σε εκείνους που ζουν σε λιγότερο ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης. Αντιθέτως, εκείνοι που απέκτησαν το ακίνητό τους με ίδια κεφάλαια (84%) ή μέσω υποθήκης ή δανεισμού (83%) αναφέρουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης, τονίζοντας τη σύνδεση μεταξύ της ιδιοκατοίκησης και της αίσθησης οικιακής ευημερίας. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των κατοίκων που δηλώνουν ικανοποιημένοι με την τρέχουσα κατάσταση στέγασής τους φτάνει το 68%.

Τα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι τα ποσοστά ικανοποίησης συνδέονται άμεσα και με την ποιότητα της στέγασης. Μισθωτές που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλότερα κόστη ή σε κατώτερης ποιότητας κατοικίες, είναι πιθανότερο να εκφράσουν δυσαρέσκεια. Αυτή η τάση υπογραμμίζει τη σημασία της ιδιοκτησίας και της πρόσβασης σε ποιοτική στέγαση για την επίτευξη πλήρους ικανοποίησης σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης.

Σύμφωνα με την έρευνα της RE/MAX Europe, αν και αρκετοί Ευρωπαίοι εκφράζουν την ευχαρίστησή τους σχετικά με την τρέχουσα κατοικία τους, ένας σημαντικός αριθμός παραμένει δεκτικός στην ιδέα της μετακόμισης. Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες (55%) δήλωσαν ότι θα σκέφτονταν το ενδεχόμενο της μετακόμισης, εάν τους παρουσιαζόταν η ευκαιρία. Αυτή η τάση είναι περισσότερο ισχυρή σε χώρες όπως η Τουρκία (67%), η Πορτογαλία (62%) και η Σλοβενία (61%), όπου η επιθυμία για αλλαγές, μάλλον, πηγάζει από την αναζήτηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης, περισσότερου χώρου ή μεγαλύτερης οικονομικής άνεσης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η τάση για μετεγκατάσταση είναι εντονότερη στους κατοίκους μεγάλων πόλεων, όπου το 63% από αυτούς σκέφτονται να μετακομίσουν. Αντίθετα, σε αγροτικές ή απομονωμένες περιοχές, μόνο το 43% των κατοίκων σκέφτεται να μετακομίσει.

Πάντως, ακόμα και σε χώρες με υψηλό ποσοστό ικανοποίησης, όπως η Ολλανδία και η Ρουμανία, η δυνατότητα μετεγκατάστασης αντανακλά τη δυναμική και εξελισσόμενη φύση των προτιμήσεων στέγασης σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, όταν εξετάζεται σε ποιο τύπο περιοχής θα ήθελε να μετακομίσει κάποιος, δεν υπάρχουν σαφείς τάσεις, καθώς οι προτιμήσεις ποικίλλουν σημαντικά σε διάφορα μέρη της Ευρώπης.