Πλεόνασμα: Πώς μπορεί να «φουσκώσει» ο δημοσιονομικός κουμπαράς – Ερώτημα το κοινωνικό μέρισμα

Άνω του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ είναι η υπέρβαση στο πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, όπως έδειξαν τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού.

Παρόλο που το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους, το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει τον πρώτο κουμπαρά για το 2025.

Το ερώτημα βέβαια που δημιουργείται είναι εάν θα μπορέσει η κυβέρνηση να χτίσει ένα μεγαλύτερο απόθεμα και να το μοιράσει, όπως έχει υποσχεθεί ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Τι μπορεί να εμποδίσει το «φούσκωμα» του πλεονάσματος

Προφανώς και το 90ημερο πάγωμα στην έναρξη εφαρμογής των δασμών Τραμπ έχει καθησυχάσει -προς το παρόν- τις αγορές.

Ωστόσο, η αβεβαιότητα παγκοσμίως και ο φόβος για καθυστερήσεις στις επενδύσεις ή το πάγωμα των επενδύσεων αλλά και το ενδεχόμενο ύφεσης σε «βαριές» οικονομίες παραμένουν υπαρκτά ενδεχόμενα.

Μια παγκόσμια αναταραχή δεν θα άφηνε ανέγγιχτη την ελληνική οικονομία όσο και εάν λέγεται πως είναι θωρακισμένη. Σε μια τέτοια περίπτωση, το φούσκωμα του πλεονάσματος θα ήταν έως ανέφικτο.

Πώς μπορεί να μεγαλώσει το πλεόνασμα

Με την προϋπόθεση ότι ο κίνδυνος της αβεβαιότητας που απορρέει από τους δασμούς του Τραμπ καταλαγιάσει και απομακρυνθεί, η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι το στοίχημα που ποντάρει η κυβέρνηση για να «αυγατίσει» το πλεόνασμα και να το μοιράσει στην κοινωνία.

Καθώς οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας περιλαμβάνουν το ταβάνι δαπανών, το οποίο δεν επιτρέπει πολλούς ελιγμούς όσον αφορά στις δαπάνες (για το 2026 έχει τεθεί στο 3,6%), η κυβέρνηση θα πρέπει να αποδείξει στους θεσμούς όχι μόνο ότι έχει υπερεσοδα από τη πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά ότι τα έσοδα αυτά είναι βιώσιμα σε μόνιμη βάση, και δεν αποτελούν πυροτέχνημα.

Η ρήτρα διαφυγής και οι αμυντικές δαπάνες

Το επόμενο πεδίο το οποίο μπορεί να προσθέσει πόντους στον κουμπαρά είναι η ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.

Η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής  για την Ελλάδα, μεταφράζεται σε επιπλέον δημοσιονομικό χώρο που υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ το 2025 και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω έως το 2028, σύμφωνα με τον προγραμματισμό των εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Το πακέτο της ΔΕΘ

Ο δημοσιονομικός χώρος θα μπορούσε να χτίσει το επόμενο πακέτο της ΔΕΘ. Όλα τα παραπάνω βέβαια είναι σε συνάρτηση με το τι θα συμβεί στη παγκόσμια οικονομία.

Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου ήδη βρίσκονται σενάρια που προβλέπουν αλλαγές στη κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων, την μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.