Δασμοί Τραμπ: Εμπορικά «μπαϊπάς» ερήμην της Ουάσιγκτον

Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών, πολλές από τις οποίες συμπεριλαμβάνονται στους παραδοσιακούς εμπορικούς εταίρους και γεωπολιτικούς συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών, υπογράφουν εμπορικές συμφωνίες και ενισχύουν τους μεταξύ τους οικονομικούς δεσμούς ερήμην της Ουάσιγκτον.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα, το τελευταίο δίμηνο συμφώνησε τρεις εμπορικές συνεργασίες, ενώ η Κίνα προωθεί τον στρατηγικό της στόχο, που είναι η κινητοποίηση των γειτόνων της στη Νοτιοανατολική Ασία προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός μπλοκ στενών εμπορικών εταίρων.

Ανασυγκρότηση

Η τάση ανασυγκρότησης του διεθνούς εμπορίου και επαναχάραξης νέων εμπορικών δρόμων που θα έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να επιβιώνουν αλλά να ευημερούν και να αναπτύσσονται ακόμα και κατά πλήρη παράκαμψη των ΗΠΑ είναι μια τάση η οποία εκδηλώθηκε προτού ακόμα ορκιστεί για τη δεύτερη θητεία του ο Ντόναλντ Τραμπ. «Τον περασμένο Δεκέμβριο το ευρωπαϊκό οικονομικό και νομισματικό μπλοκ ολοκλήρωσε διαπραγματεύσεις που είχαν ξεκινήσει πριν από 25 ολόκληρα χρόνια με χώρες της Νότιας Αμερικής καταλήγοντας σε μια μείζονα συμφωνία που προβλέπει τη δημιουργία μιας από τις μεγαλύτερες ζώνες εμπορίου στον πλανήτη, συνδέοντας αγορές 850 εκατομμυρίων καταναλωτών» γράφει χαρακτηριστικά η Πατρίτσια Κοέν στους «New York Times».

Δύο εβδομάδες αργότερα η ΕΕ υπέγραψε δίχως τυμπανοκρουσίες και υψηλή δημοσιογραφική κάλυψη εμπορική συμφωνία με την Ελβετία. Και τον Φεβρουάριο, λίγες ημέρες μετά την ορκωμοσία Τραμπ, οι Βρυξέλλες ενίσχυσαν τους εμπορικούς δεσμούς ΕΕ – Μεξικού και ταυτόχρονα ολοκλήρωσαν (έπειτα από καθυστερήσεις και αναβολές 13 ετών…) μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με τη Μαλαισία. «Με την Ευρώπη ό,τι βλέπετε, αυτό παίρνετε. Παίζουμε βάσει των κανόνων. Οι συμφωνίες μας δεν έχουν κρυμμένες γωνιές και σκοτεινές πλευρές» είχε ξεκαθαρίσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μιλώντας στο εφετινό Φόρουμ του Νταβός.
Συμμαχίες

Εκτός από την Ευρώπη όμως και ο υπόλοιπος κόσμος ανασυγκροτείται και συνασπίζεται εμπορικά για να αντιμετωπίσει την αμερικανική επιθετικότητα. Στις αρχές Φεβρουαρίου η Ινδονησία έγινε η 10η χώρα που προσχώρησε στην οικονομική συνεργασία των BRICS, του ομίλου που συγκρότησαν το 2009 εν μέσω παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα και η Νότια Αφρική.

Με τις προσχωρήσεις έκτοτε της Βολιβίας, της Ταϊλάνδης, του Καζακστάν, της Ουγκάντας, πλέον και της Ινδονησίας, το οικονομικό αυτό μπλοκ καλύπτει το ήμισυ του πληθυσμού του πλανήτη (περί τα 4 δισεκατομμύρια καταναλωτές) και συμμετέχει κατά περισσότερο από 40% στη διαμόρφωση του παγκόσμιου ΑΕΠ.

ΕΕ και BRICS

Συνηθίζεται η ΕΕ και οι BRICS να προβάλλονται ως δύο κεντρικοί ανταγωνιστικοί για τις ΗΠΑ εμπορικοί σχηματισμοί – κάποιοι αναλυτές χαρακτηρίζουν τους BRICS ως αντίπαλο δέος των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν ξεπεράσει κανείς την (υπαρκτή) λογική του γεωπολιτικού ανταγωνισμού και εστιάσει στις οικονομικές συνεργασίες (που κι αυτές βρίθουν από γεωπολιτικές ερμηνείες και προεκτάσεις), διαπιστώνει ότι αυτές πληθύνονται ανά την υφήλιο. Η κινητικότητα των κυβερνήσεων είναι μεγάλη και σχετίζεται άμεσα με τις αναθεωρητικές εμπορικές πολιτικές της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
Στρατηγικές κινήσεις

Τον Μάιο, για παράδειγμα, οι ηγέτες των δέκα χωρών που μετέχουν στην Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) θα συναντηθούν στη Μαλαισία με τους ομολόγους τους των έξι χωρών της Μέσης Ανατολής που συγκροτούν το Συμβούλιο Συνεργασίας του Περσικού Κόλπου.

Οι Μαλαισιανοί διοργανωτές της συνάντησης κορυφής έχουν προσκαλέσει και την Κίνα να συμμετάσχει. Το Πεκίνο, βέβαια, προωθεί με ζήλο τη συνεργασία του κατ’ αρχάς με τις γειτονικές κυβερνήσεις.

Τη Μεγάλη Δευτέρα ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Βιετνάμ καταφέρθηκε κατά του πολέμου των δασμών της Ουάσιγκτον, επισημαίνοντας ότι «ο προστατευτισμός δεν θα οδηγήσει πουθενά». Η επιθετική πολιτική της Ουάσιγκτον έναντι των όπου γης εμπορικών της εταίρων έχει σταθεί αφορμή για να εξαπολύσει η Κίνα μια επίθεση φιλίας κυρίως στις γειτονικές της χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Στρατηγικός στόχος του Πεκίνου είναι να επικαιροποιήσει, να επεκτείνει και να ενισχύσει τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου που έχει υπογράψει με τις χώρες της ASEAN και βεβαίως με την Ινδία – η οποία Ινδία επίσης συσφίγγει συστηματικά τις σχέσεις οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας με τις χώρες της ASEAN. Αλλά και η πάλαι ποτέ αυτοκρατορική Βρετανία εκτός από τις σχέσεις της με την ΕΕ, που αναθεωρεί και αναθερμαίνει, τον περασμένο Δεκέμβριο προσχώρησε στο εμπορικό μπλοκ του Ειρηνικού που περιλαμβάνει την Αυστραλία, το Μπρουνέι, τον Καναδά, τη Χιλή, την Ιαπωνία, τη Μαλαισία, το Μεξικό, τη Νέα Ζηλανδία, το Περού, τη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ. Οσο για τη Βραζιλία και το Μεξικό, βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να διευρύνουν τις εμπορικές τους συμφωνίες.

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ