Τα «μαύρα» ενοίκια

Για όποιον βιώνει το πρόβλημα του κόστους στέγασης, οι χθεσινές ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού δεν προκάλεσαν έκπληξη. Θα έλεγε κανείς ότι και άργησαν. Τα σπίτια προς ενοικίαση έχουν εξαφανιστεί από την αγορά και όσα είναι διαθέσιμα και σε αξιοπρεπή κατάσταση κοστίζουν πανάκριβα.

Σε αυτό το περιβάλλον η κυβέρνηση είχε στη διάθεσή της δύο άμεσες επιλογές. Η μία ήταν να βάλει πλαφόν, με ό,τι σημαίνει για μια αγορά μια τέτοιου είδους επιλογή, δημιουργώντας μια τεράστια στρέβλωση για χρόνια. Η δεύτερη ήταν η λύση του επιδόματος, που είναι πολύ πιο απλή στην εφαρμογή, αν και κρύβει επίσης στρέβλωση (όπως όλες οι επιδοματικού χαρακτήρα λύσεις), που είναι πιθανό να οδηγήσει σε ακόμα πιο ακριβά ενοίκια. Επίσης αυτή η λύση που επελέγη δεν απαντάει στο ότι οι ιδιοκτήτες διατηρούν το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις με τους ενοικιαστές. Το τελευταίο οφείλεται στο γεγονός ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης να αυξήσει την προσφορά κατοικιών δεν της βγήκε, με το περίφημο άνοιγμα των κλειστών διαμερισμάτων που πολλές φορές εξήγγειλε και ελάχιστα απέδωσε.

Σε κάθε περίπτωση με τη λύση που επέλεξε, δίνει μια ανάσα σε πολλούς και μια μεγάλη ανάσα στις περίπου 83.000 οικογένειες με παιδιά φοιτητές σε κάποια άλλη πόλη από τον τόπο διαμονής τους. Ειδικά για τις 11.000 οικογένειες που νοικιάζουν οι ίδιες για την κύρια κατοικία τους και έχουν τουλάχιστον ένα παιδί να φοιτά σε άλλη πόλη, το όφελος είναι σημαντικό.

Μαζί με τις ανακοινώσεις όμως η κυβέρνηση αποκάλυψε και την έμμεση σκοπιμότητα του μέτρου, που δεν είναι άλλη από το απίστευτο χαμηλό μέσο ενοίκιο που δηλώνεται στην Εφορία. Την απίστευτη μαύρη αγορά, την εστία μεγάλης φοροδιαφυγής, που έχει δημιουργηθεί στην αγορά κατοικίας την τελευταία δεκαπενταετία, από τότε που καταργήθηκε και η τελευταία φοροαπαλλαγή για τους ενοικιαστές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών η μέση δαπάνη που δηλώνεται ετησίως για ενοίκιο στην Ελλάδα φτάνει μόλις τα 3.058 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ένα μέσο ενοίκιο της τάξεως των 255 ευρώ μηνιαίως! Υπάρχει με λίγα λόγια ένας σεβαστός αριθμός συμπολιτών μας, που δηλώνουν ότι πληρώνουν μηνιαίως ενοίκιο λιγότερο των 255 ευρώ, ως κύρια κατοικία για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.

Και όλα αυτά τα ποσά, το ελληνικό Δημόσιο τα δεχόταν ως αληθινά, αν και ήταν εξόφθαλμα πλασματικά, μέρος της μαύρης συναλλαγής μεταξύ του ενοικιαστή και του ιδιοκτήτη. Τώρα υπάρχει μια ευκαιρία να «ασπρίσει» μέρος και αυτής της αγοράς.

Ολες αυτές οι ανακοινώσεις για το επίδομα ενοικίου και η άλλη με το επίδομα των συνταξιούχων ήταν αποτέλεσμα μιας μεγάλης επιτυχίας για τη χώρα, που σφραγίστηκε χθες, καθώς κατάφερε να καταγράψει σε δύσκολους καιρούς ένα τεράστιο πλεόνασμα, άνω των 11 δισ. ευρώ. Μόνο από τις αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές των αυξήσεων και των εργαζομένων που βρήκαν δουλειά, μπήκαν στα δημόσια ταμεία το 2024 επιπλέον περίπου 850 εκατ. ευρώ και πολλά άλλα επιπλέον εισπράχθηκαν από τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS.

Αν κάτι ξένισε είναι η σπουδή για μια ακόμα φορά με την παρούσα κυβέρνηση να δώσει πρώτα νέα επιδόματα, αντί να προηγηθούν φοροελαφρύνσεις από αυτές για τις οποίες διψάει η αγορά και η πραγματική οικονομία, όπως αυτές στη μισθωτή εργασία. Για αυτές παραπέμπει σε ανακοινώσεις στο μέλλον.